Soạn văn lớp 6 Bài 9: Truyện - Cánh diều
Soạn văn lớp 6 Bài 9: Truyện - Cánh diều
Với các bài soạn văn lớp 6 Bài 9: Truyện sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn được biên soạn bởi đội ngũ Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm giúp các bạn dễ dàng soạn bài môn Ngữ văn 6.
Soạn bài Bức tranh của em gái tôi
1. Chuẩn bị
- Truyện ngắn là tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ, ít nhân vật, ít sự việc phức tạp,… Chi tiết và lời văn trong truyện rất cô đọng.
- Khi đọc truyện ngắn:
+ Truyện kể về việc người em gái có tài năng hội họa đi dự thi bằng tác phẩm vẽ người anh trai của mình đã đạt giải nhất. Thời gian xảy ra trại thi vẽ quốc tế và địa điểm xảy ra câu chuyện là gian phòng triển lãm tranh, ở nhà.
+ Truyện có những nhân vật: Tôi, em gái tôi – Kiều Phương, bố mẹ, chú Tiến Lê. Nhân vật chính gồm:
Tôi: ban đầu khó chịu, xem thường những hành động nghịch ngợm của em gái → khi mọi người phát hiện tài năng của em gái thì tự ti, ghen tị, nhỏ nhen → khi đứng trước bức chân dung thì xấu hổ, trung thực nhận ra hạn chế của bản thân.
Kiều Phương: hay lục lọi đồ, thường bôi bẩn lên mặt; có sở thích vẽ tranh và kiên trì theo đuổi đam mê; luôn yêu thương và muốn gần gũi với anh trai; nhân hậu, vị tha và tình cảm trong sáng.
+ Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng trong việc tạo độ tin cậy nơi người đọc, diễn tả được chân thực cảm xúc của nhân vật “tôi”.
+ Truyện nêu lên vấn đề mặc cảm, tự ti trước thành công hay tài năng của người khác. Vấn đề ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay khi mà mọi người cứ liên tục so sánh lẫn nhau nhằm tự dìm bản thân mình xuống chứ không phải là để nhận ra sự thiếu xót để tiếp tục phát triển. Và cá nhân em cảm thấy bản thân cần thay đổi, cần vượt qua sự tự ti đó để khiến mình trở nên tốt hơn.
- Đọc trước truyện Bức tranh của em gái tôi; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Tạ Duy Anh:
+ Nhà văn Tạ Duy Anh sinh ngày 09 tháng 09 năm 1959.
+ Tên khai sinh là Tạ Viết Đăng với các bút danh khác nhau: Lão Tạ, Chu Quý, Bình Tâm,…
+ Quê quán: Hoàng Diệu, Chương Mĩ, Hà Tây…
+ Hiện tại ông là hội viên hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1993 và công tác tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn.
+ Ông là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới.
+ Tác phẩm chính: Bức tranh của em gái tôi, Dưới bàn tay vô hình, Vó ngựa trở về,…
+ Giải thưởng: Giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” của báo Thiếu niên Tiền phong cho câu truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi,…
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Từ nhan đề và hình minh họa, em có thể đoán nội dung chính của truyện này nói về việc gì?
Trả lời:
Từ nhan đề Bức tranh của em gái tôi và hình minh họa, em có thể đoán nội dung chính của truyện này nói về việc sự việc xảy liên quan tới bức tranh mà cô em gái vẽ.
Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Người kể câu chuyện ở ngôi nào? Kể về ai?
Trả lời:
Người kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất. Kể về người em gái – Kiều Phương – Mèo.
Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tại sao nhân vật “tôi” lại bí mật theo dõi em gái?
Trả lời:
Nhân vật “tôi” bí mật theo dõi em gái vì phát hiện ra em gái đang nhào một thứ bột gì đó đen sì, trông rất sợ, thỉnh thoảng lại bôi ra cổ tay – thuốc vẽ.
Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Phần 2 giúp người đọc hiểu ra điều gì?
Trả lời:
Phần 2 giúp người đọc hiểu ra được tài năng hội họa của cô em gái.
Câu hỏi trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú ý sự thay đổi của nhân vật “tôi” qua tâm trạng, suy nghĩ và hành động ở phần 3.
Trả lời:
Sự thay đổi của nhân vật “tôi” qua tâm trạng, suy nghĩ và hành động ở phần 3: Từ khó chịu, xem thường những hành động nghịch ngợm của em gái chuyển sang tự ti, ghen tị tài năng, nhỏ nhen gắt lên với mọi lỗi nhỏ của em gái, thường xuyên xem trộm tranh.
Câu hỏi trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Sự việc nào trong phần 4 làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn? Hấp dẫn ở chỗ nào?
Trả lời:
Sự việc cô bé đi thi đạt giải nhất trong cuộc thi quốc tế trong phần 4 đã làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn. Hấp dẫn ở chỗ cô bé nhất quyết phải có anh trai cùng đi nhận giải.
Câu hỏi trang 69 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú bé trong bức tranh được miêu tả như thế nào?
Trả lời:
Chú bé trong bức tranh đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Sự suy tư và mơ mộng toát ra từ cặp mắt, tư thế ngồi của mình. Và đó chính là nhân vật “tôi”.
Câu hỏi trang 69 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú ý sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi”.
Trả lời:
Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi”: giật sững người, ngỡ ngàng → hãnh diện → xấu hổ.
b. Sau khi đọc
Câu 1 trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Truyện kể về việc gì? Hãy tóm tắt nội dung câu chuyện trong khoảng 8 – 10 dòng.
Trả lời:
Truyện kể về việc người anh trai có cô em gái tên là Kiều Phương có tài năng hội họa tiềm ẩn. Do cô bẻ hay bôi bẩn nên anh trai đã đặt biệt danh là Mèo. Người anh trai tưởng cô bé chỉ chế tạo thuốc vẽ nghịch chơi. Nhưng không ngờ, nhờ chú Tiến Lê phát hiện ra, cả nhà mới biết đến tài năng hội họa của Kiều phương. Kể từ đó, người anh trở nên ghen tị, xa cách với em gái những vẫn xem trộm tranh và thở dài. Qua lời giới thiệu của chú Tiến Lê, Mèo quyết định tham dự trại thi vẽ và giành được giải nhất. Khi người anh đến buổi trao giải, cậu mới ngỡ ngàng người trong tranh chính là mình. Từ đó cậu nhận ra được khiếm khuyết của bản thân.
Câu 2 trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Hãy nêu ra một số chi tiết trong văn bản để thấy sự khác nhau giữa tính cách của nhân vật người anh và nhân vật người em (Kiều Phương).
Trả lời:
Một số chi tiết trong văn bản thể hiện sự khác nhau giữa tính cách của nhân vật người anh và nhân vật người em (Kiều Phương):
- Người em rất hay lục lọi các đồ vật khiến người anh khó chịu vì các đồ không được để yên.
- Nó lao vào ôm cổ tôi nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra.
- Người em hiền từ, nhân hậu, dễ tha thứ khi vẽ tranh về anh mình trong khi anh trai gắt gỏng, cau có với em gái.
..............................
..............................
..............................
Soạn bài Điều không tính trước
1. Chuẩn bị
- Truyện ngắn là tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ, ít nhân vật, ít sự việc phức tạp,… Chi tiết và lời văn trong truyện rất cô đọng.
- Khi đọc truyện ngắn:
+ Truyện kể về việc từ vụ xích mích trong trận bóng đá mà Nghi và nhân vật tôi trở thành những người bạn. Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện là vào chiều hôm đó tại ngã tư đường.
+ Truyện có những nhân vật: tôi, Nghi, Phước. Nhân vật chính là “tôi”, dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.
+ Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
+ Truyện nêu lên vấn đề bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo trước khi giải quyết một vấn đề nào đó. Vấn đề ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay khi mà mọi người luôn bốc đồng, cư xử theo ý kiến chủ quan mà bỏ qua các yếu tố khách quan bên ngoài. Từ đó, cá nhân em cũng cần phải thay đổi cách ứng xử trước một sự việc nào đó.
- Đọc trước truyện Điều không tính trước; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh:
+ Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955 tại Quảng Nam, được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi mới lớn và rất được độc giả ưa chuộng.
+ Ông đã xuất bản khoảng 100 đầu sách văn xuôi, là một trong số rất ít những nhà văn Việt Nam hiện đại sống tốt bằng nghề viết của mình.
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.
Trả lời:
Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tình huống dẫn đến ý định “đánh nhau” là gì?
Trả lời:
Tình huống dẫn đến ý định “đánh nhau” là do bàn thắng của nhân vật tôi không được công nhận vì Nghi cho rằng đó là việt vị xong lại còn trêu tức nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật “tôi”.
Trả lời:
Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật tôi và Phước cho chúng ta thấy rõ đặc điểm nhân vật “tôi” là dễ nóng giận, hiếu thắng.
Câu hỏi trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2: So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần 3 khác như thế nào?
Trả lời:
So với dự định ban đầu là xảy ra đánh nhau, khiến cho Nghi phải “nhớ đời” thì sự việc xảy ra ở phần 3 là Nghi mang cuốn luật bóng đá và rủ mọi người đi xem phim về tình bạn.
Câu hỏi trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tranh minh họa cho chi tiết, sự việc gì trong truyện?
Trả lời:
Tranh minh họa cho chi tiết, sự việc nhân vật tôi chặn đường Nghi, thấy lo lắng khi Nghi tìm mình, sợ hãi khi bị trả thù.
Câu hỏi trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?
Trả lời:
Trong phần 4, điều khiến người đọc hồi hộp là lúc Phước giương ná thun, kéo căng sợi thun và chuẩn bị bắn vào Nghi, không nhận ra dấu hiệu ngừng bắn của nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Qua phần 4, em thấy Nghi là người như thế nào?
Trả lời:
Qua phần 4, em thấy Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
Câu hỏi trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?
Trả lời:
Một cây làm chẳng nên non,/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
b. Sau khi đọc
Câu 1 trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước.
Trả lời:
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Dẫn ra một ví dụ trong truyện Điều không tính trước về:
+ Lời người kể chuyện: Tôi chuẩn bị đánh nhau; Ý nó bảo tôi giỏi tài nấp sắn ở sân đối phương để rình cơ hội ghi bàn “bất hợp pháp”.
+ Lời nhân vật: Nghi – Lần sau đừng “ăn cắp trứng gà” nữa nghen!; Phước – Đánh nhau ấy à?...
Câu 2 trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2: “Điều không tính trước” trong câu chuyện là điều gì? Qua đó, em thấy nhân vật Nghi là người thế nào?
Trả lời:
- “Điều không tính trước” trong câu chuyện là không xảy ra vụ đánh nhau nảy lửa mà thay vào đó là giải quyết khúc mắc và cùng nhau đi xem phim. Qua đó, em thấy nhân vật Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
..............................
..............................
..............................
