Cô Gió mất tên - tác giả, bố cục, tóm tắt, nội dung, dàn ý - Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo
Tác giả tác phẩm Cô Gió mất tên - Ngữ văn lớp 6
Qua bài học về tác giả, tác phẩm Cô Gió mất tên Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo gồm nội dung chính về tác giả, bố cục, tóm tắt tác phẩm, dàn ý chi tiết, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, phương thức biểu đạt sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm tác phẩm Cô Gió mất tên.
I. Tác giả
- Xuân Quỳnh (1942 – 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
- Quê ở làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
- Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của Việt Nam.
- Thơ của Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị, trong sáng của đời sống gia đình và cuộc sống hàng ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.
- Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2011.
- Một số tác phẩm tiêu biểu:
+ Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có một số bài thơ đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
+ Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)...
II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
1. Thể loại: Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích từ Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi xuất bản năm 2014.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.
5. Tóm tắt: Người ta gọi cô là Gió, tính cô hay giúp người nên ai cũng yêu cô. Cô không có hình dáng, màu sắc nhưng đi đến đâu ai cũng biết. Đợt ấy, bố mẹ Đào đều đi công tắc, ở nhà chỉ có hai bà cháu chăm nhau. Mà bà Đào đang ốm nặng, trời nóng khiến mồ hôi bà rơi đẫm trán và sau lưng. Đào thương bà vội quạt cho bà mà quên mất mình cũng đẫm mồ hôi vì nóng. Thấy vậy, cô Gió liền đến thổi từ từ mang hơi mát cho hai bà cháu cho đến khi bà khỏi hẳn. Sau đó, cô Gió lại giúp chú Ong nhỏ về nhà. Cô vô tình lạc vào chiếc hũ và không thể ra vì tối quá. Qua cuộc trò chuyện với chị Hũ, cô Gió phát hiện ra vô tình để quên tên mình ở đâu đó. Khi cô Gió ra khỏi hũ, cô bay đến mặt biển và những tiếng nói xôn xao tên cô. Cô vui mừng, nhận ra bản thân mình hạnh phúc vì được giúp đỡ mọi người.
6. Bố cục (3 phần):
- Phần 1 (Từ đầu đến ...cô đã đi xa rồi): Cô Gió giúp đỡ mọi người và Đào.
- Phần 2 (Tiếp theo đến ...theo phía ánh sáng mà đi ra): Cô quên mất tên của mình.
- Phần 3 (Còn lại): Cô Gió tìm lại bản thân.
7. Giá trị nội dung: Câu chuyện ngắn mang đến bài học quý giá rằng hãy cứ giúp đỡ mọi người hết mình trong khả năng của bản thân. Miễn sao sự giúp đỡ đó mang lại hạnh phúc, niềm vui cho mọi người thì ắt hẳn bản thân chúng ta cũng vui lây.
8. Giá trị nghệ thuật:
- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.
- Nghệ thuật miêu tả loài vật, hiện tượng sinh động, đặc sắc.
- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình với các biện pháp tu từ.
III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm
1. Cô Gió giúp đỡ mọi người
a. Giới thiệu bản thân
- Tên: Gió.
- Không có hình dáng, màu sắc những ai cũng biết.
- Công việc:
+ Đi lang thang khắp đó đây, lúc chạy nhanh, lúc chạy chậm.
+ Giúp đỡ vạn vật (thuyền, hoa, mưa,…)
→ Mọi người yêu quý cô Gió.
b. Cô Gió giúp bạn Đào
- Hoàn cảnh của Đào:
+ Bố mẹ đều đi công tác.
+ Bà ốm, không ăn được gì.
+ Trời nóng oi bức, Đào quạt cho bà mà không để ý đến lưng áo đẫm mồ hôi của mình.
- Cô Gió đến cửa sổ, từ từ thôi hơi mát:
+ Bà tỉnh cả người, khỏe ra.
+ Đào nghỉ tay, đi nấu cháo cho bà ăn.
- Cô Gió không màng đến lời cảm ơn "Đào chưa kịp chào và cảm ơn cô thì cô đã đi xa rồi.".
c. Cô Gió đưa chú Ong nhỏ về nhà
- Hoàn cảnh: Gặp ở trên đường, chú ong lạc đàn, cứ bay vơ vẩn mà khóc mãi.
- Trên đường đi, cô chui qua một ngôi nhà và bị kẹt. Đến khi cô thoát được ra thì chú Ong đã không còn ở đó nữa.
→ Chưa hoàn thành được việc giúp đỡ Ong.
2. Cô Gió quên mất tên của mình
- Cô vào nhà nhưng nhà đóng kín cửa vì trời rét, mọi người không biết cô vào.
→ Tâm trạng cô hơi buồn vì không có dáng hình cụ thể.
- Cô phát hiện những điều mới lạ: Đài truyền hình, nhiều dây dợ và núi bấm lằng nhằng. Tiếng đàn, hát vẫn tự nhiên vang lên không cần cô truyền đi. → Biểu hiện của cuộc sống hiện đại, công nghệ thông tin.
→ Cô mất đi công việc của mình.
- Cô chui vào hũ và chị Hũ không biết đến sự xuất hiện và cái tên của cô Gió.
→ Chị Hũ khuyên cô quay về những nơi mà cô có ích để tìm lại tên của mình.
- Chị Hũ đẩy cái núi cho rộng ra để cô Gió theo ánh sáng đi ra.
- Quyết định đi tìm tên: "Bây giờ không biết cái tên mình nó ở nơi nào.".
→ Thấy bất lực mà khóc òa lên nhưng nước mắt cũng không có dáng hình màu sắc nên không một ai biết đến để an ủi cô.
➩ Rơi vào trạng thái vô định, không có ý nghĩa gì cho cuộc đời.
3. Cô Gió tìm lại bản thân
- Hoàn cảnh: Sau khi bị mất tên, cô Gió hốt hoảng bay đi.
→ Khát vọng muốn tìm lại tên của mình, muốn giúp đỡ mọi người.
- Cô tìm lại được công việc của mình:
+ Thổi các ngọn khói bay trên tầng ống khói nhà máy.
+ Tỏa hơi mát của dòng suối ra bờ cây.
+ Đưa mùi thơm của hoa tràn ra đồng cỏ.
+ Đưa tiếng gọi ra xa đồng ruộng, đến tai em bé.
+ Thổi bay phấp phới hai dải mũ thủy thủ. Thổi lá cờ bay phần phật. Gió giúp thuyền ra khơi.
+ Thổi quay tít cái chong chóng nhỏ sặc sỡ trên tay em bé.
- Cô Gió đã tìm lại tên của mình:
+ Tiếng xôn xao truyền đi "A, gió về rồi!", "Hôm nay có gió rồi!", "Nhổ neo đi, các bạn ơi, có gió rồi!".
+ Em bé reo lên "Gió! Gió! Gió mát quá!".
+ Cô Gió thầm nghĩ "A, tên mình đây rồi!", "Mình đã tìm thấy tên rồi!".
+ Cô hát "Tôi là ngọn gió... Không bao giờ nghỉ..." → Điệp → Bài thơ như một cách xưng danh, định nghĩa cô Gió.
→ Niềm vui, hứng khởi khi tìm lại được tên của bản thân.
➩ Những việc làm tốt có thể không ai nhìn thấy nhưng chỉ cần chúng ta luôn biết quan tâm, giúp đỡ, mang lại niềm vui và tiếng cười cho người khác thì mọi người sẽ yêu thương và quý trọng bạn.
