Một năm ở Tiểu học - tác giả, bố cục, tóm tắt, nội dung, dàn ý - Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo
Tác giả tác phẩm Một năm ở Tiểu học - Ngữ văn lớp 6
Qua bài học về tác giả, tác phẩm Một năm ở Tiểu học Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo gồm nội dung chính về tác giả, bố cục, tóm tắt tác phẩm, dàn ý chi tiết, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, phương thức biểu đạt sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm tác phẩm Một năm ở Tiểu học.
I. Tác giả
- Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984) là học giả, nhà văn, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và hoạt động văn hóa độc lập Việt Nam, biên soạn và dịch thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Quê quán: làng Phương Khê, phủ Quảng Oai, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc xã Phú Phương, huyện Ba Vì, Hà Nội).
- Xuất thân từ một gia đình nhà Nho, ông học tại Hà Nội, trước ở trường Yên Phụ, sau lên trường Bưởi.
- Năm 1934, ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Công chính Hà Nội rồi vào làm việc tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ, bắt đầu quãng đời nửa thế kỷ gắn bó với Nam bộ, gắn bó với Hòn ngọc Viễn Đông.
- Những năm trước 1975 và cả trong thời gian sau này, Nguyễn Hiến Lê luôn là một cây bút có tiếng, viết miệt mài và là một nhân cách lớn.
- Tác phẩm chính gồm nhiều thể loại văn học tiểu thuyết, triết học, lịch sử, giáo dục – khoa học, chính trị – kinh tế, gương danh nhân, khảo luận – tùy bút – du kí, tự luyện – học làm người,…
II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
1. Thể loại: Hồi kí chủ yếu kể lại những sự việc mà người viết đã từng tham dự hoặc chứng kiến trong quá khứ được sắp xếp theo trình tự thời gian, gắn với một hoặc nhiều giai đoạn của tác giả.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích chương IV trong Hồi kí Nguyễn Hiến Lê xuất bản năm 1993.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất – Nguyễn Hiến Lê
5. Tóm tắt: Mẹ nhân vật tôi là một người không biết chữ, đi cả ngày nên không kiểm soát được việc học. Nhân vật tôi là một người không siêng học, đi học đều nhưng đi sớm về trễ vì mải chơi với bạn. Chơi đến khi 9, 10 giờ tối mới về. Trong các ngày nghỉ thì họ chỉ có mặt lúc bữa cơm còn đâu lại chơi với trẻ trong xóm. Bà hiền từ không mắng mỏ nhưng mẹ thì lại nghiêm khắc hơn, quát tháo, bắt phải về liền, có khi quất nữa. Mùa đông thì nhân vật tôi ở nhà đọc sách cho mọi người cùng nghe.
6. Bố cục (2 phần):
- Phần 1 (Từ đầu đến ...cho cả bọn nghe): Kí ức chơi đùa với bọn trẻ trong xóm
- Phần 2 (Còn lại): Kí ức với gia đình.
7. Giá trị nội dung: Hồi kí mang đến những kỉ niệm thời thơ ấu đẹp đẽ trong những ngày tháng đi học tiểu học của nhân vật tôi. Chủ yếu là những buổi đi chơi với bạn bè trong xóm và những giờ đọc sách ở gia đình.
8. Giá trị nghệ thuật:
III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm
1. Kí ức chơi đùa với bọn trẻ trong xóm
- Đi sớm về trễ vì mải cùng bạn thơ thẩn bờ đê tìm cỏ gà, bắt dế.
- Tối tối, hai anh em ru nhau chơi ở cột đồng hồ.
- Lũ trẻ cùng bu lại chạy nhảy trên một cái nền tròn rộng, bắt cào cào, bươm bướm, dế, cà cuống.
- Chơi chán, ra bờ sông hóng gió, nhìn tàu thuyền đậu san sát, nói chuyện hoặc chơi hú tìm, đuổi bắt đến khi 9, 10 giờ tối mới về.
2. Kí ức với gia đình
- Cha mất, mẹ đi từ sáng đến tối, chỉ cặm cụi đi làm kiếm tiền nuôi gia đình.
- Mẹ không biết chữ nên không thể kiểm soát sự học của bọn trẻ.
- Nếu lê la ngoài ngõ chơi quá lâu:
+ Bà hiền từ không mắng, đến giờ thì đi gọi về.
+ Mẹ về sớm thấy sẽ quát tháo, bắt về liền, có khi quất nữa.
- Mùa đông thì ở nhà đọc truyện Tàu cho cả nhà nghe, hết thì cầm xu đi đổi cuốn khác.
