Lý thuyết Công nghệ 12 Bài 14: Vai trò của giống và ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thuỷ sản trong chọn và nhân giống thuỷ sản - Cánh diều

Haylamdo biên soạn tóm tắt lý thuyết Công nghệ 12 Bài 14: Vai trò của giống và ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thuỷ sản trong chọn và nhân giống thuỷ sản sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Công nghệ 12.

Lý thuyết Công nghệ 12 Bài 14: Vai trò của giống và ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thuỷ sản trong chọn và nhân giống thuỷ sản - Cánh diều

1. Vai trò của giống trong nuôi thủy sản

1.1. Khái niệm giống thủy sản

- Khái niệm: là loài động vật thuỷ sản, rong, tảo dùng để sản xuất giống, làm giống cho nuôi trồng thuỷ sản, bao gồm: bố mẹ, trứng, tỉnh, phôi, ấu trùng, mảnh cơ thể, bào tử và con giống.

- Yêu cầu:

+ Thuộc Danh mục loài thuỷ sản được phép kinh doanh tại Việt Nam.

+ Được công bố tiêu chuẩn áp dụng và công bố hợp quy theo quy định.

+ Có chất lượng phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng.

+ Được kiểm dịch theo quy định của pháp luật.

1.2. Vai trò của giống thủy sản

- Là tiền đề của hoạt động nuôi trồng thuỷ sản và là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả sản xuất.

- Quyếtđịnh năng suất nuôi trồng. Trong cùng một điều kiện nuôi dưỡng và chăm sóc, các giống thuỷ sản khác nhau sẽ cho năng suất khác nhau.

- Quyết định đến chất lượng sản phẩm nuôi trồng.

2. Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thủy sản

2.1. Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản

- Công nghệ chỉ thị phân tử giúp chọn lọc các cá thể thuỷ sản dựa trên các gene quy định hoặc có liên quan đến một tính trạng mong muốn như gene tăng trưởng nhanh, gene kháng bệnh, gene chịu lạnh,...

- Ưu điểm: thực hiện với thời gian ngắn hơn do có thể chọn lọc ngay ở giai đoạn còn non và cho kết quả chính xác hơn.

2.2. Ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống thủy sản

- Kĩ thuật sinh sản nhân tạo đã được ứng dụng để nâng cao chất lượng và số lượng con giống, đồng thời giúp người nuôi chủ động mùa vụ.

- Các hormone sinh sản đã được sinh tổng hợp hoặc chiết xuất thành công như HCG, LRHa, GnRHa, kích thích cho cá đẻ đồng loạt.

- Bổ sung các hormone giới tính vào thức ăn cho cá sẽ giúp duy trì giới tính của một số loài cá như cá vược, cá song,... giúp đảm bảo cân bằng tỉ lệ cá bố mẹ.

- Tinh trùng của cá khi giữ ở nhiệt độ từ 0 đến 4 °C có thể bảo quản được trong thời gian ngắn. Khi muốn bảo quản lâu hơn, người ta có thể lưu trữ tinh trùng cá trong nitrogen lỏng ở –196 °C

2.3. Ứng dụng công nghệ sinh học trong tạo giống thủy sản

a) Công nghệ tạo con giống đơn tính

- Cá rô phi và tôm càng xanh là những đối tượng nuôi được nghiên cứu và sản xuất giống đơn tính đực bằng nhiều phương pháp khác nhau do con đực có tốc độ sinh trưởng nhanh hơn con cái.

- Các phương pháp:

+ Sử dụng hormone giới tính đực

+ Công nghệ vi phẫu

+ Sử dụng RNAi

b) Công nghệ tạo con giống đa bội

- Thay đổi áp suất, nhiệt độ tác động vào kì giữa giảm phân II của hợp tử có thể thu được cá thể tam bội (3n),

- Tác động vào giai đoạn tiền kì nguyên phân của hợp tử sẽ thu được cá thể tứ bội.

- Sản xuất ra giống hàu tam bội: lớn nhanh, kích cỡ to hơn hầu lưỡng bội và không có khả năng sinh sản.