Lý thuyết Địa Lí 10 Chân trời sáng tạo Bài 10: Mưa
Haylamdo sưu tầm và biên soạn lý thuyết Địa Lí lớp 10 Bài 10: Mưa sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Địa Lí 10.
Lý thuyết Địa Lí 10 Chân trời sáng tạo Bài 10: Mưa
I. Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa
- Khái niệm: Là nước rơi ở trạng thái lỏng hay rắn từ các đám mây xuống bề mặt Trái Đất.
- Đặc điểm: Các giọt nước hoặc tinh thể băng rơi xuống đất phải có kích thước lớn đủ để thắng sức cản của không khí, sự bay hơi trên đường rơi của chúng.
- Nhân tố: Có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa và sự phân bố mưa trên Trái Đất.
1. Khí áp
- Những vùng khí áp thấp thường có lượng mưa lớn, do đây là khu vực hút gió, có không khí ẩm liên tục bốc lên cao, ngưng tụ và tạo thành mây, sinh ra mưa.
- Các vùng khí áp cao có gió thổi đi, không khí không bốc hơi lên được nên mưa rất ít hoặc không mưa.
2. Frông
- Khái niệm: Là lớp tiếp xúc giữa hai khối khí có tính chất khác nhau.
- Đặc điểm
+ Dọc các frông nóng và frông lạnh luôn có tranh chấp giữa các khối không khí đã gây nên các nhiễu loạn không khí, tạo mây và sinh ra mưa.
+ Frông nóng thường có sương mù xuất hiện, gió mạnh và giật từng đợt.
+ Frông lạnh thường có mưa rào, đôi khi có mưa đá, phạm vi mưa hẹp hơn frông nóng.
+ Miền có frông hoặc dải hội tụ nhiệt đới đi qua thường có mưa nhiều.
3. Gió
- Gió mang hơi nước từ đại dương vào trong lục địa, càng vào sâu trong lục địa thì mưa càng ít.
- Miền nằm trong đới gió Tín phong có mưa ít do gió khô.
- Miền khí hậu gió mùa thường có mưa nhiều do vào mùa hè có gió thổi từ đại dương vào lục địa.
4. Dòng biển
- Cùng nằm ven bờ đại dương nhưng có nơi mưa ít, có nơi mưa nhiều.
- Những nơi có dòng biển nóng chảy qua thường mưa nhiều vì không khí bốc lên mang nhiều hơi nước, tạo mây gây mưa.
- Nơi có dòng biển lạnh chảy qua có lượng mưa ít do không khí không bốc lên được nên rất khô hạn.
5. Địa hình
- Địa hình ảnh hưởng nhiều đến phân bố mưa.
- Theo hướng sườn: Sườn đón gió thường mưa nhiều, sườn khuất gió thường mưa ít.
- Theo độ cao: Càng lên cao nhiệt độ càng giảm, mưa càng nhiều, tới một độ cao nhất định, độ ẩm không khí giảm sẽ không còn mưa -> Sườn và đỉnh núi cao thường ít mưa.
II. Sự phân bố mưa trên Trái Đất
1. Phân bố theo vĩ độ
- Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ.
- Mưa nhiều nhất ở Xích đạo, tiếp đến là ở hai vùng ôn đới.
- Mưa tương đối ít ở hai vùng chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam.
- Khu vực gần cực Bắc và cực Nam mưa rất ít.
2. Phân bố theo khu vực
- Lượng mưa trên thế giới phân bố không đều giữa các khu vực theo chiều đông, tây.
+ Các khu vực có VTĐL tiếp giáp hoặc gần biển, có dòng biển nóng chảy qua thường có lượng mưa nhiều.
+ Những khu vực nằm sâu trong nội địa hoặc có dòng biển lạnh chảy qua thường có lượng mưa ít.
- Nguyên nhân: Do ảnh hưởng của địa hình, dòng biển,...
