Soạn bài Hương Sơn phong cảnh - Ngắn nhất Soạn văn 10 Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Hương Sơn phong cảnh Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo ngắn gọn nhất nhưng đủ ý hy vọng rằng sẽ giúp các bạn nắm bắt được các ý chính từ đó dễ dàng và soạn bài môn Ngữ văn 10.
Soạn bài Hương Sơn phong cảnh
* Trước khi đọc:
Câu hỏi (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Hãy giới thiệu và chia sẻ cảm nhận về một cảnh đẹp của quê hương, đất nước mà bạn đã có dịp đến thăm hoặc biết qua sách vở.
Trả lời:
Vịnh Hạ Long là một vẻ đẹp tại chỗ nổi tiếng ở bờ biển phía Đông Bắc của Việt Nam, thuộc tỉnh Quảng Ninh, cách Hà Nội 151km xa về phía đông. Đây là một trong những điểm du lịch của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Hạ Long thu hút nhiều du khách với một vẻ đẹp đặc biệt bao gồm cả sự quyến rũ tuyệt vời và lãng mạn. Khách du lịch đến Hạ Long trong bất cứ mùa nào trong năm cũng khám phá vẻ đẹp quyến rũ và quyến rũ của riêng mình.
* Đọc văn bản:
1. Theo dõi: Lưu ý tìm những từ ngữ diễn tả cảm xúc của chủ thể trữ tình khi đến Hương Sơn.
Trả lời:
- "Ao ước bấy lâu nay".
=> Thể hiện cảm xúc chờ đợi, mong muốn được đặt chân tới nơi này từ rất lâu giờ đã thành hiện thực.
2. Tưởng tượng: Bạn hình dung thế nào về phong cảnh Hương Sơn qua đoạn thơ này?
Trả lời:
Qua đoạn thơ tôi cảm thấy vẽ đẹp Hương Sơn như một chốn linh thiêng, ảo mộng, thanh sạch. Một chốn giúp con người ta cảm thấy thoải mái và nhẹ nhàng hơn.
3. Theo dõi: Chú ý số tiếng trong mỗi dòng, cách gieo vần, ngắt nhịp và cách kết thúc bài thơ.
Trả lời:
- Mỗi dòng có số tiếng được sắp xếp theo thứ tự 7/8-7/8-6
- Cách ngắt nhịp: câu 1 và câu 4 nhịp 3/4. Câu 2 nhịp 3/3/2. Câu 4 nhịp 3/2/3. Câu 5 nhịp 2/2/2
- Cách kết thúc bài thơ thể hiện sự yêu mến khung cảnh nơi đây, người và cảnh như đã hòa vào làm một
* Sau khi đọc:
Nội dung chính: Qua bài thơ tác phẩm thể hiện tình yêu quê hương, đất nước hòa quyện với tâm linh, hướng con người tới niềm tự hào về đất nước.
Trả lời câu hỏi:
Câu 1 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Xác định bố cục bài thơ.
Trả lời:
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Bốn câu đầu.
Nội dung: Cái nhìn bao quát của chủ thể trữ tình khi đặt chân đến Hương Sơn
+ Phần 2 Mười câu giữa.
Nội dung: Miêu tả cụ thể phong cảnh Hương Sơn theo bước chân chủ thể trữ tình nhập vai trong “khách tang hải”
+ Phần 3: Năm câu cuối.
Nội dung: Tư tưởng từ bi, bác ái và tình yêu đối với cảnh đẹp đất nước của tác gỉa
Câu 2 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Nêu một số từ ngữ để khái quát vẻ đẹp của phong cảnh Hương Sơn được gợi tả qua các đoạn thơ.
Trả lời:
- Một số từ ngữ khái quát vẻ đẹp của phong cảnh Hương Sơn qua đoạn thơ:“vẻ đẹp thoát tục”, “vẻ đẹp diễm lệ”, “vẻ đẹp diệu kì”, “vẻ đẹp vĩnh hằng”
Câu 3 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Chủ thể trữ tình của bài thơ là ai? Đó là chủ thể ẩn, chủ thể xuất hiện trực tiếp với một đại từ nhân xưng, hay chủ thể nhập vai vào một nhân vật trong bài thơ?
Trả lời:
Chủ thể trữ tình trong Hương Sơn phong cảnh có hai dạng:
+ Chủ thể ẩn: không xuất hiện trực tiếp, người đọc chỉ cảm nhận được có một ai đó (chủ thể) đang quan sát và rung động trước phong cảnh Hương Sơn
+ Chủ thể nhập vai qua cụm “khách tang hải”
=> Hai chủ thể xuất hiện xen kẽ trong bài thơ, có lúc độc lập, có lúc hòa vào nhau.
Câu 4 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Phân tích diễn biến tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trong bài thơ
Trả lời:
Vị trí |
Cảm xúc của chủ thể trữ tình |
Khổ 1: Câu 1- 4 |
Thành kính, ngỡ ngàng, xúc động trước vẻ đẹp như nơi cõi Phật của toàn cảnh Hương Sơn |
Khổ 2: Câu 5-16 |
Chủ thể chữ tình chuyển sang quan sát cụ thể từng chi tiết, cảnh quan phong cảnh thiên nhiên, say mê với vẻ đẹp thanh khiết của thiên nhiên, cũng như sự hòa quyện giữa thiên nhiên và những công trình kiến trúc tài hoa, khéo léo của con người |
Khổ 3: Câu 17 – hết |
Chủ thể chữ tình phát biểu trực tiếp cảm xúc: “Càng trông phong cảnh càng yêu” |
Câu 5 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Phát biểu cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Phân tích hiệu quả xây dựng hình ảnh, sử dụng từ ngữ, biện pháp tu từ đối với việc thể hiện cảm hứng ấy.
Trả lời:
- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Ngợi ca thiên nhiên đất nước tươi đẹp, qua đó, gửi gắm tình yêu đối với giang sơn hữu tình được tạo hóa ban tặng.
- Với cảm hứng đó, tác giả đã sử dụng ngôn từ cũng như các biện pháp tu từ khác nhau để thể hiện nó như:
+ Điệp từ ''non non, nước nước, mây mây'' -> thể hiện vẻ đẹp kì vĩ, hài hòa, muôn hình muôn vẻ, muôn màu sắc bày ra trước mắt.
+ Nghệ thuật nhân hóa ''Chim cùng trái, cá nghe kinh.'' -> sự vật cũng có linh hồn, sống động hòa hợp như con người
+ So sánh “Đá ngũ sắc long lanh như gấm dệt”: -> thể hiện cảnh tượng diễm lệ, huyền ảo
+ Ẩn dụ: “Gập ghềnh mây lối uốn thang mây”: -> ảnh tượng diễm lệ, mộng mị
Câu 6 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Nhận xét về vai trò của vần và nhịp trong bài thơ.
Trả lời:
- Xác định vai trò của vần: Tạo nên sự liên kết về mặt âm thanh theo chiều dọc cho bài thơ, vần chân: nay (câu 2), mây mây (câu 3), phải (câu 4), trái (câu 5), kinh (câu 6), kình (câu 7)…;vần lưng: mây mây (câu 3), đây (câu 4), kình (câu 7), mình (câu 8)
- Như vậy, tác dụng của lối gieo vần liền từng cặp câu theo lối hát nói: nhằm tạo âm điệu trầm bổng, réo rắt, thể hiện cảm xúc thiết tha, bay bổng của chủ thể chữ tình trước cảnh đẹp Hương Sơn.
- Xác định vai trò của nhịp: Cách ngắt nhịp trong bài thơ theo thể hát nói khá đa dạng. Sự đan xen câu dài, ngắn; cách ngắt nhịp trong mỗi câu th, lúc nhanh, lúc chậm, lúc khoan thai, khi gấp gáp như bước chân du khách thưởng lãm phong cảnh núi rừng tươi đẹp, trữ tình, thoát tục, phù hợp với niềm bay bổng của tâm hồn du khách lúc như tỉnh lại có lúc như mơ.
Câu 7 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về một cảnh đẹp khác trên đất nước ta mà bạn có dịp đến tìm hiểu qua sách báo hoặc đến thăm.
Trả lời:
Cửa Lò là bãi biển nổi tiếng của quê hương em. Gió biển lồng lộng. Tiếng sóng vỗ ào ạt. Bãi cát vàng trải dài. Bầu trời lúc này thật cao, không một gợn mây. Ông mặt trời như một quả bóng khổng lồ tỏa ánh nắng chói chang xuống mọi nơi. Em cùng các anh chị thỏa thích vui đùa trên bãi cát, nghịch nước biển mát lạnh. Bãi cát trắng ven biển bị sóng biển đánh vào ướt sũng. Nhưng có lẽ biển đẹp nhất có lẽ về ban đêm. Khi ánh nắng cuối ngày tắt hẳn, nhường chỗ cho bầu trời đêm đầy sao. Không khí lúc này cũng dễ chịu, mát mẻ hơn. Gần bãi biển còn có một số điểm du lịch nổi tiếng như: đảo Hòn Ngư, đảo Lan Châu, chùa Lô Sơn… Em rất thích bãi biển của quê hương mình.
