Soạn bài Prô-mê-tê và loài người - Ngắn nhất Soạn văn 10 Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Prô-mê-tê và loài người Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo ngắn gọn nhất nhưng đủ ý hy vọng rằng sẽ giúp các bạn nắm bắt được các ý chính từ đó dễ dàng và soạn bài môn Ngữ văn 10.
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người
* Trước khi đọc:
Câu hỏi (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
- Tôi đã từng được biết đến một vài thông tin về thần thoại Hy Lạp và câu chuyện Pro- mê-tê và loài người.
+ Theo tôi biết, đó là những tập hợp và truyền thuyết của người Hy Lạp cổ đại liên quan đến các vị thần, các anh hùng, bản chất của thế giới, nguồn gốc cũng như ý nghĩa của các tín ngưỡng, nghi lễ tôn giáo của họ.
+ Truyện Prô-mê-tê và loài người là một trong những câu chuyện xuất sắc đó.
- Một số thông tin mà tôi được biết về truyện Pro-mê-tê là:
+ Prô-mê-tê là một nhân vật trong thần thoại Hy Lạp.
+ Prô-mê-tê đã ăn trộm lửa của Trời và trao cho loài người à cuộc sống của loài người dần được cải thiện.
+ Thần Prô-mê-tê rất thương loài người, luôn luôn tìm cách giúp cho loài người đỡ khổ cực.
* Đọc văn bản:
1. Dự đoán: Theo bạn, thần Pro-mê-tê sẽ ban cho con người vũ khí gì?
- Thần Prô-mê-tê sẽ ban cho con người “vũ khí” như quần áo, đồ ăn hay vật dụng làm ra lửa.
2. Tưởng tượng: Qua những việc thần Prô-mê-tê đã làm, bạn hình dung thế nào về nhân vật này?
- Thần Prô-mê-tê đã làm rất nhiều việc cho trời đất, con người đó là:
+ Tái tạo cho con người một thân hình đẹp đẽ thanh tao à hơn các con vật.
+ Giúp con người đứng thẳng, đi bằng hai chân, đôi tay thảnh thơi để làm việc khác.
+ Lấy lửa của thần Mặt Trời châm vào ngọn đuốc đem xuống cho loài người.
=> Qua những việc làm đó, ta có thể thấy rằng thần Prô-mê-tê là một vị thần có phẩm chất, nhân cách cao đẹp, luôn chú trọng đến cuộc sống của con người, yêu thương con người bởi tất cả những việc làm của thần Prô-mê-tê đều hướng tới con người.
3. Suy luận: Đây là lời của ai? Lời này có ý nghĩa gì?
- Lời nói “Và từ đó… dạy cho họ biết bao nghề” là lời của con người nói về công lao của thần Prô-mê-tê khi đã ban cho họ ngọn lửa.
- Lời thoại này bày tỏ thái độ biết ơn, kính trọng, ca ngợi công ơn của thần Prô-mê-tê và “vũ khí” đặc biệt – ngọn lửa đã giúp cuộc sống con người văn minh và hạnh phúc hơn.
* Sau khi đọc:
Nội dung chính:
Truyện khắc họa nguồn gốc và sự hình thành con người và thế giới muôn loài. Đồng thời, ca ngợi công lao to lớn của hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã cho thế giới muôn loài có những đặc ân, “vũ khí” riêng và giúp cuộc sống trở nên tươi sáng và tốt đẹp, muôn màu hơn.
Trả lời câu hỏi:
Câu 1 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
- Trong tiềm thức, với tôi một vị thần có những đặc điểm sau:
+ Thần sẽ là những người có sức mạnh lạ thường với những khả năng kì lạ.
+ Thần là những người đem sức mạnh của mình để giúp đỡ chúng sinh.
+ Thần sẽ ban đặc ân cho con người, trừng phạt cái ác, cứu vớt cái thiện.
- Sự miêu tả về nhân vật Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê trong truyện Prô-mê-tê và loài người rất giống với hình dung của tôi và chỉ bổ sung thêm một vài chi tiết.
Bởi:
+ Họ xuất hiện trong khoảng thời gian không rõ ràng (“thuở ấy”).
+ Họ có sức mạnh và khả năng kì lạ: Thần Ê-pi-mê-tê có khả năng tạo ra “vũ khí” để giúp cho các con vật có những sức mạnh riêng của mình (con thì được ban cho sức chạy nhanh, con được ban cho đôi mắt sáng, con có sức khỏe, ...); Thần Prô-mê-tê ban cho người lửa.
+ Họ dùng chính sức mạnh của mình để giúp đỡ chúng sinh: Thần Ê-pi-mê-tê ban cho các con vật những “vũ khí”, đặc ân riêng để sống được ở thế gian; Thần Prô-mê-tê giúp con người có hình hài thanh tao hơn, giúp con người đứng thẳng, đi lại bằng hai chân và tay để làm việc, đặc biệt ban cho “vũ khí” lửa để giúp cuộc sống họ trở nên tươi sáng, tốt đẹp hơn.
Câu 2 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
- Việc tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai nhân vật trải qua các nguyên nhân và các bước sau:
+ Nguyên nhân: mặt đất còn khá vắng vẻ, tình cảnh buồn tẻ => Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê xin phép U-ra-nôx tạo cho thế gian một cuộc sống đông vui hơn.
+ Thần Ê-pi-mê-tê: Lấy đất và nước nhào nặn ra các loài vật và ban cho chúng một đặc ân của thần, một “vũ khí” để phòng thân, hộ mệnh, bảo vệ được cuộc sống của giống loài mình.
+ Thần Prô-mê-tê: Sau khi xem xét những điều thần Ê-pi-mê-tê làm thì nhận ra vẫn còn sót một con cần được ban bố đặc ân, “vũ khí” đó là con người; Dựa theo thân hình trang nhã của các vị thần tái tạo lại thân hình cho con người trông thanh tao hơn; Làm cho con người đứng thẳng, đi bằng hai chân để đôi tay làm những việc khác; Băng lên bầu trời xa tít tắp đến tận cỗ xe của thần Mặt Trời Hê-li-ôx để lấy lửa rồi châm vào ngọn đuốc của mình và trao cho loài người.
- Cách xây dựng cốt truyện và nhân vật trong Prô-mê-tê và loài người rất trọng tâm, ngôn từ ngắn gọn, cụ thể, tập trung vào việc nêu lên quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai vị thần.
=>Khắc họa và làm nổi bật hình ảnh vĩ đại và công lao to lớn của hai vị thần.
Câu 3 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
- Nội dung bao quát của truyện Prô-mê-tê và loài người: Truyện khắc họa nguồn gốc và sự hình thành con người và thế giới muôn loài. Đồng thời, ca ngợi công lao to lớn của hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã cho thế giới muôn loài có những đặc ân, “vũ khí” riêng và giúp cuộc sống trở nên tươi sáng và tốt đẹp, muôn màu hơn.
- Thông điệp mà người xưa muốn gửi gắm qua câu chuyện:
+ Mỗi loài đều có những đặc tính, đặc điểm riêng, “vũ khí” riêng, sức mạnh hay tập tính cũng khác nhau nhằm mục đích tự sinh tồn và bảo vệ cuộc sống riêng của chính mình trong vũ trụ rộng lớn.
Câu 4 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
- Qua truyện Prô-mê-tê và loài người ta thấy cách nhận thức và lí giải nguồn gốc con người và thế giới muôn loài của người Hy Lạp xưa chủ yếu dựa vào sự tưởng tượng của người xưa, xuất phát từ tình thương và mong muốn có một cuộc sống phong phú hơn, văn minh hơn, tươi sáng hơn của các vị thần.
Câu 5 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Những dấu hiệu nhận ra Prô-mê-tê và loài người là một truyện thần thoại: dựa vào các yếu tố bối cảnh không gian, thời gian, cốt truyện và nhân vật.
+ Không gian: “thế gian” à không xác định nơi chốn cụ thể.
+ Thời gian: “thuở ấy” à thời gia cổ sơ, không xác định và mang tính vĩnh hằng.
+ Cốt truyện: tập trung nói về quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê.
+ Nhân vật: là hai vị thần có sức mạnh phi thường để thực hiện công việc sáng tạo thế giới và sáng tạo văn hóa. (Thần Prô-mê-tê sử dụng sức mạnh phi thường của mình để tái tạo hình dạng con người, tạo ra lửa, giúp con người đứng thẳng; Thần Ê-pi-mê-tê sử dụng sức mạnh phi thường của mình để ban những đặc ân, “vũ khí” cho từng loài vật.)
Câu 6 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
* Sự tương đồng:
- Đều thuộc thể loại truyện thần thoại.
- Gắn sự lí giải bằng trực quan và bằng tưởng tượng.
- Xuất hiện tố tưởng tượng, hư cấu.
- Nói về nguồn gốc tạo lập thế giới.
- Sự khác biệt:
+ Thần Trụ Trời: Thần thoại của Việt Nam, Nói về việc tạo lập trời và đất
+ Prô-mê-tê và loài người: Thần thoại Hy Lạp, Nói về việc tạo ra loài người và muôn loài.
