Soạn bài Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một - ngắn nhất Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một trang 85, 86, 87, 88, 89, 90 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 11 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 11 dễ dàng hơn.
Soạn bài Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một - ngắn nhất Chân trời sáng tạo
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Nhan đề “Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một” cho thấy văn bản muốn đề cập đến thông tin gì về hang Sơn Đoòng?
Trả lời:
Nhan đề cho thấy văn bản cung cấp thông tin về những nét đặc sắc của hang Sơn Đoòng – hang động có 1 không 2 trên thế giới.
* Đọc văn bản
1. Theo dõi: Nhan đề và hệ thống đề mục của văn bản cung cấp thông tin gì cho bạn? Cách trình bày các đề mục có gì đáng chú ý?
- Nhan đề và hệ thống đề mục được sử dụng để làm rõ bố cục của văn bản, góp phần xác định, tóm tắt và làm nổi bật nội dung chính, giúp người đọc có cơ sở định hướng, tiếp nhận nội dung của văn bản.
- Các đề mục được in đậm và tách dòng, giúp cho người đọc dễ dàng theo dõi văn bản và hiểu được ý chính.
2. Phân biệt dữ liệu và ý kiến/ quan điểm: Xác định dữ liệu và ý kiến/ quan điểm của người viết trong đoạn văn “Theo số liệu chính xác… quả là không giới hạn!” - Dữ liệu: “Theo số liệu chính xác do Công ty Trách nhiệm Hữu hạn An Thi Việt Nam…… chiều dài nhánh chính của hang Sơn Đoòng là 4,45 km… nơi cao nhất 203 m… khoảng cách lên tới 304 m… kích thuớc đo đạc là 147m… đạt tới 12,5 triệu mét khối”.
- Ý kiến/ quan điểm của người viết: “…vẻ kì vĩ cùng không gian gây choáng ngợp của Sơn Đoòng, …Với kích cỡ con người chỉ bé xíu bằng một chú kiến….”
3. Theo dõi: Cụm từ “ngọc động” được hiểu như thế nào? Qua cách dùng cụm từ ấy, tác giả thể hiện tình cảm gì với Sơn Đoòng?
- “ngọc động” là những viên đá hình cầu, cầu dẹt hoặc hình trứng, thường hình thành trong những ngăn “ruộng bậc thang” do canxi cấu thành.
- Tình cảm: ngợi ca tự hào, thán phục, trân quý tuyệt tác mà thiên nhiên ban tặng.
4. Đọc quét: Vì sao du lịch mạo hiểm, khám phá lại là hình thức khai thác du lịch phù hợp với hang Sơn Đoòng?
- Vì cách khai thác du lịch này phù hợp với bối cảnh hiện tại, mang lại hiệu quả kinh tế và ít tác hại đến hệ thống hang động, đến môi trường, môi sinh ở đây.
* Sau khi đọc
Nội dung chính:
Văn bản cung cấp những minh chứng rõ ràng, khách quan để khẳng định Sơn Đoòng là Đệ nhất kì quan và định hướng cụ thể để phát triển bền vững hang Sơn Đoòng.
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Vẽ sơ đồ tóm tắt bố cục của văn bản. Bố cục ấy có mối quan hệ như thế nào với nhan đề của văn bản?
Trả lời:
- Sơ đồ bố cục: 2 phần
- Mối quan hệ giữa bố cục với nhan đề của VB:
+ Nội dung VB phù hợp với nhan đề.
+ Bố cục là sự chi tiết hoá nội dung khái quát được nêu ở nhan đề, góp phần triển khai, làm rõ nội dung thông tin được xác định ở nhan đề của VB.
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Phần văn bản “Sơn Đoòng – Đệ nhất kì quan” trình bày dữ liệu và thông tin theo (những) cách nào? Dựa vào đâu bạn có thể xác định được như vậy? Nhận xét về hiệu quả của (các) cách trình bày ấy trong văn bản.
Trả lời:
- Các dữ liệu và thông tin của văn bản được trình bày theo: trật tự thời gian, ý chính và nội dung chi tiết.
|
Phần văn bản |
Cách trình bày |
Căn cứ xác định |
|
(1) “Sơn Đoòng bắt đầu được biết đến từng năm 1990 ... công bố là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới vào năm 2010” |
Trật tự thời gian để cung cấp thông tin về lịch sử tìm kiếm, phát hiện và công nhận những kì tích của hang Sơn Đoòng |
Dữ liệu được sắp xếp theo trật tự thời gian (lần đầu tiên Sơn Đoòng được biết đến trong một chuyến đi rừng tình cờ của Hồ Khanh vào năm 1990; cuộc gặp gỡ giữa Hồ Khanh và Hao-ớt Lim-bơ cũng như nỗ lực của Hồ Khanh tìm kiếm trở lại Sơn Đoòng vào năm 2008; sự kiện chính thức phát hiện và thám hiểm toàn bộ hang Sơn Đoòng của Hao-ớt Lim-bơ và Hồ Khanh vào năm 2009; Sơn Đoòng được công bố trên tạp chí Địa lí Quốc gia Mỹ vào năm 2010). |
|
(2) “Theo số liệu chính xác do Công ty Trách nhiệm Hữu hạn An Thi Việt Nam …, có lối đi ra ngoài” |
Mối quan hệ giữa ý chính và nội dung chi tiết để cung cấp cho người đọc những minh chứng cho thấy Sơn Đoòng xứng đáng được xem là Đệ nhất kì quan |
Phần VB trình bày nhiều dữ liệu về những điểm đặc biệt của Sơn Đoòng như số liệu chính xác về chiều dài, chiều cao và thể tích của hang; nét đặc biệt của hang Én; thảm thực vật ở hai hố sụt; những cột nhũ đá và thế giới “ngọc động” của Sơn Đoòng, “bức tường Việt Nam”; những dữ liệu ấy góp phần làm rõ ý chính Sơn Đoòng được xem là Đệ nhất kì quan. |
- Nhận xét:
+ Cách trình bày thông tin theo trật tự thời gian giúp người đọc hiểu rõ hơn về lịch sử phát hiện, tìm kiếm và công bố thông tin về hang Sơn Đoòng.
+ Cách trình bày thông tin theo mối quan hệ giữa ý chính và nội dung chi tiết giúp cho thông tin cơ bản của phần VB “Sơn Đoòng - Đệ nhất kì quan” được hỗ trợ làm rõ bằng những dữ liệu cụ thể, chính xác, khách quan; trên cơ sở đó, tạo tính thuyết phục cho thông tin cơ bản và người đọc, nhờ vậy mà hiểu rõ hơn về thông tin cơ bản.
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Nội dung chính của văn bản này là gì? Các yếu tố hình thức của văn bản đã hỗ trợ như thế nào cho việc biểu đạt nội dung chính? Hãy lí giải.
Trả lời:
- Nội dung chính của VB: Cung cấp những minh chứng rõ ràng, khách quan để khẳng định Sơn Đoòng là Đệ nhất kì quan và định hướng cụ thể để phát triển bền vững hang Sơn Đoòng.
- Tác dụng của các yếu tố hình thức:
+ Nhan đề, hệ thống đề mục: làm rõ bố cục của VB, góp phần xác định, tóm tắt và làm nổi bật nội dung chính, giúp người đọc có cơ sở định hướng, tiếp nhận nội dung của VB
+ Sơ đồ, hình ảnh: minh hoạ trực quan, làm cho thông tin của VB trở nên cụ thể, rõ ràng, sinh động, dễ hiểu, dễ hình dung hơn với người đọc.
+ Những chú thích cho các phương tiện phi ngôn ngữ: bổ sung thông tin cho sơ đồ, hình ảnh, tạo sự kết nối giữa những phương tiện phi ngôn ngữ với nội dung thông tin mà chúng hỗ trợ biểu đạt.
Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Xác định thái độ của tác giả được thể hiện qua văn bản và chỉ ra căn cứ để xác định (những) thái độ đó.
Trả lời:
- Thái độ của tác giả thể hiện qua VB:
|
+ Ngợi ca, tự hào với những điểm đặc biệt của hang Sơn Đoòng. |
• Nhan đề “Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một”, đề mục “Sơn Đoòng – Đệ nhất kì quan”. • Sơ đồ, hình ảnh, các chú thích à nổi bật vẻ đẹp độc đáo của Sơn Đoòng. |
|
+ Thán phục với tạo tác kì diệu của thiên nhiên. |
• Những số liệu cụ thể về chiều dài, chiều cao và thể tích của hang Sơn Đoòng. • Lí giải nguồn gốc và dữ liệu miêu tả hang Én • Dữ liệu về thảm thực vật ở Hố sụt Khủng Long, vườn Ê-đam “Ánh sáng tự nhiên từ các giếng trời này rọi xuống, tạo nên một thảm thực vật dày đặc, một khu rừng nhiệt đới đặc biệt không nơi nào có được”, chiều cao về những cột nhũ đá “Với kích cỡ con người chỉ bé xíu bằng một chú kiến khi đặt trong ma trận nhũ đá cùng vòm hang khổng lồ, chúng ta sẽ thấy khả năng tạo tác thần kì của mẹ thiên nhiên quả là không giới hạn”, thế giới “ngọc động” và “bức tường Việt Nam” |
|
+ Trân quý tuyệt tác mà thiên nhiên ban tặng cho quê hương, đất nước: |
• Trình bày ý kiến của chuyên gia • Đề xuất định hướng phát triển bền vững hang động lớn nhất thế giới – Sơn Đoòng: việc khai thác cảnh quan phải đi đôi với việc giữ gìn, bảo vệ các giá trị độc đáo ấy. |
Câu 5 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Tìm thông tin chính và các chi tiết được trình bày trong đoạn văn: “Điểm đặc biệt của Sơn Đoòng là có hai hố sụt ... cây ưa bóng râm chen dày, thực vật biểu sinh như tầm gửi, phong lan...”. Các chi tiết này đóng vai trò gì trong việc thể hiện thông tin chính của đoạn văn?
Trả lời:
- Thông tin chính của đoạn văn: Điểm đặc biệt của hai hố sụt trong hang Sơn Đoòng (Hố sụt Khủng Long và Vườn Ê-đam).
- Các chi tiết được trình bày trong đoạn văn:
+ Nguyên nhân tạo ra hai hố sụt.
+ Đặc điểm thảm thực vật của Hố sụt Khủng Long.
+ Đặc điểm của thảm thực vật của Vườn Ê-đam.
- Vai trò: Triển khai chi tiết cho thông tin chính; tạo tính khách quan và làm rõ cho việc biểu đạt thông tin chính.
Câu 6 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Bạn có đồng ý với quan điểm của người viết được thể hiện ở phần văn bản “Để phát triển bền vững hang động lớn nhất thế giới – Sơn Đoòng” không? Vì sao?
Trả lời:
Đồng ý với quan điểm của người viết: Trân quý những tuyệt tác mà thiên nhiên đã ban tặng cho quê hương, đất nước, lưu ý đến việc khai thác cảnh quan nhưng phải đi đôi với việc giữ gìn, bảo vệ các giá trị độc đáo ấy.
Câu 7 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Đề tài của văn bản Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một có ý nghĩa như thế nào với ngành du lịch Quảng Bình nói riêng và Việt Nam nói chung? Từ đó, bạn có suy nghĩ gì về việc khai thác và bảo tồn các kì quan thiên nhiên?
Trả lời:
- Ý nghĩa của đề tài với ngành du lịch:
+ Ý nghĩa thiết thưc, quan trọng đối với việc khai thác, phát triển ngành du lịch
+ Góp phần khẳng định giá trị, thế mạnh của ngành du lịch
+ Góp phần làm rõ định hướng phát triển bền vững các kì quan thên nhiên trong quá trình khai thác và bảo tồn.
- Suy nghĩ của bản thân:
+ Khai thác có kế hoạch cụ thể, chiến lược rõ ràng.
+ Khai thác đi đôi với bảo vệ, giữ gìn.
+ Hạn chế khai thác, tăng cường bảo vệ.
