Soạn bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng - ngắn nhất Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng trang 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Chân trời sáng tạo giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.
Soạn bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng - ngắn nhất Chân trời sáng tạo
* Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 78 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Trong Đại Nam quốc sử diễn ca có hai dòng thơ lục bát ca ngợi một nhân vật lịch sử thời nhà Trần:
… tuổi trẻ chí cao
Cờ đề sáu chữ quyết công vào lập công
Em biết nhân vậy ấy là ai, có công trạng gì mà được tôn vinh như vậy hay không? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.
Trả lời:
- Nhân vật là Trần Quốc Toản.
- Trần Quốc Toản (1267- 1285) thuộc dòng dõi vua Trần. Cha mất sớm, ông ở với mẹ và được chú là Chiêu Thành Vương dạy dỗ chu đáo. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu võ nghệ và lòng quả cảm hơn người, rất ham đọc sách quân sự và có chí lớn. Ông được phong tước Hoài Văn Hầu khi mới 15 tuổi.
+ Trần Quốc Toản nổi tiếng với 2 giai thoại: Ông hổ thẹn, uất ức đã bóp nát quả cam trong tay lúc nào không biết vì còn quá nhỏ nên không được tham gia dự hội nghị cấp cao. Và việc ông tự tập hợp binh lính thành đội quân trẻ tuổi, giương cao lá cờ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” (phá giặc mạnh, đền ơn vua).
* Trải nghiệm cùng văn bản
1. Hình dung: Em hình dung thế nào về đoàn quân của Hoài Văn?
- Đó là đội quân trẻ tuổi, hăng hái nghĩa khí, hùng mạnh chiến đấu vì chính nghĩa, được mọi người yêu mến.
2. Tóm tắt: Theo dõi và tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc.
Dù tương quan lực lượng giữa ta và địch khá lớn nhưng nhờ sự chỉ huy, kế sách tài tình mà bọn giặc đã bị mắc mưu, dẫn đến thất bại thảm hại. Trận đánh cho thấy tài trí hơn người của Trần Quốc Toản.
3. Theo dõi: Từ Chương XI đến chương XII-XIII, tuyến truyện có gì thay đổi?
Từ chương XI đến chương XII -XIII, tuyến truyện thay đổi sang giai đoạn truyện mới, kết thúc trận đánh của Thế Lộc và Hoài Văn tuyến truyện chuyển sang câu chuyện của Chiêu Vương Thành đi đánh đuổi Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc - kẻ đầu hàng quân Nguyên.
4. Dự đoán: Đội quân nào sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương?
Đội quân sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương là đội quân của Hoài Văn Hầu.
5. Suy luận: Em hiểu thêm điều gì về nhân vật Hoài Văn qua câu nói này?
Là người tuổi trẻ tài cao, tuổi trẻ nhưng dũng cảm, mưu trí, khiến cho những người dù dặn dày sương gió cũng phải bất ngờ.
* Suy ngẫm và phản hồi
Nội dung chính: Văn bản kể về anh hùng Trần Quốc Toản, tuổi nhỏ chí lớn đánh đuổi quân xâm lược bảo vệ đất nước nên đã sử dụng mưu trí, tinh thần quả cảm để làm nên chiến công hiển hách.
Câu 1 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tóm tắt các sự kiện trong văn bản trên và cho biết các sự kiện được kể theo mấy tuyến. Đó là những tuyến nào?
Trả lời:
Các sự kiện trong văn bản được kể theo 2 tuyến:
* Tuyến Hoài Văn Hầu – Thế Lộc:
+Hoài Văn Hầu chiêu mộ binh sĩ, dựng cờ “Phá cường địch báo hoàng ân”, cùng 600 chàng trai trẻ tìm giặc Nguyên mà đánh.
+ Hai đội quân của Hoài Văn Hầu và Thế Lộc gặp nhau ở vùng rừng núi hiểm trở.
– Hai đội quân kết hợp với nhau, áp dụng những kế sách đánh quân Nguyên và lập nên một số chiến công oanh liệt.
* Tuyến Chiêu Thành Vương:
+ Chiêu Thành Vương và cuộc truy bắt Trần Ích Tắc.
+ Chiêu Thành Vương lâm trận bị trọng thương, lâm vào tình thế phải liều thân, cảm tử.
+ Toán quân lạ tiếp ứng.
+ Hai chú cháu nhận ra nhau; Chiêu Thành Vương được chữa lành vết thương; Hoài Văn Hầu chia tay Thế Lộc, hội quân với các cánh quân của triều đình chuẩn bị cho trận đánh lớn.
Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định nội dung bao quát của văn bản và cho biết những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử.
Trả lời:
Nội dung bao quát của văn bản: văn bản kể về đoàn quân trai trẻ của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản phối hợp với đội quân của Thế Lộc, lập lên những chiến công vang dội của vùng rừng nói hiểm trở, đồng thời bất ngờ ứng cứu cánh quân lâm trận của Chiêu Thành Vương.
Những dấu hiệu cho thấy văn bản thuộc thể loại truyện lịch sử:
|
Các đặc điểm của truyện lịch sử |
Sự thể hiện trong văn bản Viên tướng trẻ và con ngựa trắng |
Bối cảnh (thời gian - không gian) |
- Thời gian: thời kỳ nhà Trần, với cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông xâm lược. - Không gian: Các trận đánh có thật trong lịch sử. |
Cốt truyện |
Đa tuyến |
Nhân vật |
Trần Quốc Toản - Hoài Văn Hầu |
Ngôn ngữ |
Giọng điệu hào hùng, khí thế, lời văn ngắn ngọn , súc tích |
Câu 3 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nêu những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu.
Trả lời:
Những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu |
Một số chi tiết tiêu biểu như |
|
- Tuổi nhỏ chí lớn, dũng mãnh, tự tin... - Giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường địch báo hoàng ân”. - Biết cách phối hợp với Thế Lộc để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên. - Sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình. |
- Bại tướng, đến nước này, chúng bay còn muốn chống lại uy trời đó sao? Hãy bỏ giáo quỳ hàng, thì còn được toàn tính mạng. - Cháu không biết chú lên, chậm tới vấn an, xin chú tha tội cho cháu. ... |
Câu 4 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng gì trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu?
Trả lời:
Sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương đã góp phần làm tính cách, con người nhân vật Hoài Văn Hầu nổi bật, rõ nét.
Câu 5 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Sự lặp lại của hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng và đoàn quân gồm toàn những chàng trai trẻ có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?
Trả lời:
Tác dụng của việc lặp lại các hình ảnh trên trong việc thể hiện chủ đề của văn bản: thể hiện chủ đề của văn bản (Ca ngợi những chiến công và lòng yêu nước của người anh hùng trẻ tuổi Hoài Văn Hầu) bởi hình ảnh người tướng trẻ cùng đoàn quân anh dũng tràn đầy nhựa sống cùng với con ngựa, lá cờ luôn kề bên mỗi lần phất cao ngọn cờ, tiếng ngựa hí là một lần đoàn quân trẻ dành được thắng lợi.
Câu 6 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nhận xét về nghệ thuật viết truyện lịch sử của tác giả (lưu ý cách sử dụng ngôi kể; cách quan sát, miêu tả nhân vật, tái hiện bối cảnh lịch sử; cách dùng lời người kể chuyện, lời của nhân vật…)
Trả lời:
- Cách sử dụng ngôi kể: Ngôi kể thứ ba giúp câu chuyện được kể chân thật và bao quát nhất.
- Cách quan sát, miêu tả nhân vật, tái hiện bối cảnh lịch sử: Sự vật, sự việc tinh tế, chân thật; tái hiện bối cảnh lịch sử chân thật cùng ngôn từ ngắn gọn, súc tích giúp diễn biến hiện lên rõ ràng, chân thực.
- Cách dùng lời của người kể chuyện, lời của nhân vật: Giọng điệu lời văn đầy khí thế và tự hào tạo sự xúc động cho câu chuyện, giúp cho những truyền thống hào hùng của dân tộc được lưu giữ muôn đời.
Câu 7 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên có những điểm tương đồng và khác biệt nào so với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca?
Trả lời:
- Điểm tương đồng: Hoài Văn Hầu trong hai tác phẩm đều là người có tính cách quả quyết, gan dạ yêu nước, có ý chí đánh giặc và căm ghét kẻ thù xâm lược.
- Điểm khác biệt:
+ Trong Viên tướng trẻ và con ngựa trắng: tác giả đã thêm yếu tố văn học, thẩm mĩ để làm mới nhân vật, khiến cho nhân vật trở nên lí tưởng hóa.
+ Trong Đại Nam quốc sử diễn ca: Nhân vật xây dựng trên câu chuyện thực.
