Lý thuyết Địa Lí 12 Bài 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ - Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn tóm tắt lý thuyết Địa 12 Bài 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 12 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Địa Lí 12.
Lý thuyết Địa Lí 12 Bài 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ - Chân trời sáng tạo
I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ
- Việt Nam nằm gần trung tâm khu vực Đông Nam á, phía bắc tiếp giáp Trung Quốc, phía tây tiếp giáp Lào và Cam-pu-chia
- Nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc.
+ Điểm cực Bắc: 23°23’B xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang
+ Điểm cực Nam: 8°34’B xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau
+ Điểm cực Tây: 102°09’Đ xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên
+ Điểm cực Đông: 109°28’Đ xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa
- Phạm vi lãnh thổ có kinh tuyến 105°Đ chạy qua nên phần lớn lãnh thổ nước ta nằm trong múi giờ số 7.
- Trên biển, lãnh thổ kéo dài tới khoảng 6°50’B và từ 101°Đ đến 117°20’Đ tại Biển Đông.
- Nằm ở vị trí giao thoa của các vành đai sinh khoáng lớn trên Trái Đất; giữa các luồng di cư của nhiều loài sinh vật; nằm ở vị trí trung chuyển của các tuyến đường biển, đường hàng không quốc tế và trong khu vực phát triển kinh tế năng động của thế giới.
II. PHẠM VI LÃNH THỔ
Lãnh thổ nước ta là một khối thống nhất và toàn vẹn bao gồm: vùng đất, vùng biển và vùng trời:
- Vùng đất: Diện tích các đơn vị hành chính là hơn 331 nghìn km2. Trên đất liền, đường bờ biển nước ta dài 3260 km từ Quảng Ninh đến Kiên Giang. Nước ta có hàng nghìn đảo và quần đảo, trong đó có quần đảo Hoàng Sa (TP Đà Nẵng) và quần đảo Hoàng Sa (tỉnh Khánh Hòa).
- Vùng biển: thuộc Biển Đông, có diện tích khoảng 1 triệu km2. Bao gồm: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam, được xác định theo pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế về biên giới lãnh thổ mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
- Vùng trời: là khoảng không gian bao trùm lên trên lãnh thổ nước ta. Biên giới quốc gia trên không là mặt thẳng đứng từ biên giới quốc gia trên đất liền và biên giới quốc gia trên biển lên vùng trời.
III. ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG
1. Đối với tự nhiên
- Nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc, trong khu vực hoạt động của Tín phong và gió mùa châu Á => thiên nhiên mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.
- Tác động của các khối khí di chuyển qua biển, kết hợp với vai trò là nguồn dự trữ nhiệt và ẩm dồi dào của Biển Đông => thiên nhiên nước ta chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển.
- Nằm trên đường di lưu của nhiều loài động, thực vật, góp phần tạo nên sự đa dạng của tài nguyên sinh vật. Nằm ở nơi giao thoa của 2 vành đai sinh khoáng lớn Thái Bình Dương và Địa Trung Hải => tài nguyên khoáng sản đa dạng và phong phú.
- Vị trí địa lí và đặc điểm lãnh thổ tạo nên sự phân hóa đa dạng của tự nhiên theo chiều Bắc – Nam, Đông – Tây => hình thành các miền địa lí tự nhiên khác nhau.
- Nằm trong khu vực chịu tác động của nhiều thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn,…
2. Đối với kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng
- Nằm ở vị trí cầu nối giữa Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo nên có nhiều điều kiện thuận lợi tăng cường hợp tác với các quốc gia trong khu vực.
- Nằm trên các trục giao thông quan trọng, các tuyến hàng hải, hàng không quốc tế cùng với các tuyến đường bộ, đường sắt xuyên Á, hành lang kinh tế Đông – Tây,… => kết nối nước ta với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập và thu hút đầu tư nước ngoài.
- Vị trí liền kề cùng nhiều nét tương đồng về lịch sử, văn hóa – xã hội và mối giao lưu lâu đời đã tạo điều kiện cho nước ta duy trì và phát triển các mối quan hệ hòa bình, hợp tác hữu nghị với các nước trong khu vực.
- Có vị trí quan trọng trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực châu Á – Thái Bình Dương nói chung – là khu vực có nền kinh tế phát triển năng động và nhạy cảm với những biến động chính trị thế giới. Vì vậy, sự nghiệp bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước phải luôn được đề cao.