Giáo án Địa Lí 6 Bài 18: Sông. Nước ngầm và băng hà - Cánh diều

HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu về Sông – 15’

a. Mục tiêu: 

- Mô tả được cấu tạo của một dòng sông lớn, mối quan hệ giữa mùa lũ của sông và các nguồn cung cấp nước cho sông.

b. Nội dung: 

- Tìm hiểu về khái niệm, cấu tạo của sông.

c. Sản phẩm: 

- Bài thuyết trình và sản phẩm của HS

d. Tổ chức hoạt động

HĐ của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

NHIỆM VỤ 1: Tìm hiểu khái niệm, cấu tạo và vai trò của sông

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

-GV hỏi HS: Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm.

Nhóm 1: Nêu khái niệm sông? Các nguồn cung cấp nước cho sông?Sông có cấu tạo như thế nào?

 + Nhóm 2: Nêu vai trò của sông?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm thực hiện 1 nội dung câu hỏi

- HS: có 2 phút để suy nghĩ và trả lời câu hỏi ra giấy nháp.

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

- GV gọi HS trình bày

- GV lắng nghe, gọi HS khác nhận xét và bổ sung

Bước 4. Kết luận, nhận định

- GV chuẩn kiến thức, ghi bảng

- HS ghi vở

NHIỆM VỤ 2: Tìm hiểu chế độ nước sông và việc sử dụng tổng hợp nguồn nước sông, hồ

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

-GV hỏi HS: Nhóm 3 và 4:

 + Nhóm 3: Hãy nêu mối quan hệ giữa mùa lũ của sông và các nguồn cấp nước cho sông?

 + Nhóm 4: Dựa vào hình 6, đọc mục d(SGK 171) và dựa vào những hiểu biết của bản thân, hãy cho biết việc sử dụng tổng hợp nguồn nước sông, hồ mang lại những giá trị gì?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

- GV gợi ý, hướng dẫn HS trả lời câu hỏi

- HS: có 2 phút để suy nghĩ và trả lời câu hỏi ra giấy nháp.

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

- GV gọi HS trình bày

- GV lắng nghe, gọi HS khác nhận xét và bổ sung

Bước 4. Kết luận, nhận định

- GV chuẩn kiến thức, ghi bảng

- HS ghi vở

1. Sông

- Sông là các dòng chảy tự nhiên, chảy theo những lòng dẫn ổn định do chính dòng chảy này tạo ra.

- Nước sông được cung cấp bởi các nguồn nước mưa, nước ngầm, hồ và băng, tuyết tan

a. Cấu tạo của sông:

- Nơi dòng chảy bắt đầu được gọi là nguồn của sông.

- Các sông lớn đều có các phụ lưu và vùng gần cửa sông thường có các chi lưu.

- Sông chinh, các phụ lưu và các chi lưu tạo thành hệ thống sông.

b. Vai trò của nước sông, hồ

Cung cấp nước sinh hoạt và tưới tiêu.

- Có giá trị giao thông đường thủy

- Điều hòa dòng chảy, điều hòa khí hậu

- Cung cấp năng lượng điện năng

- Có giá trị về du lịch

- Cung cấp nguồn thủy sản phong phú cho đời sống.

c. Chế độ nước sông

-Dòng chảy của sông trong năm được gọi là chế độ nước sông.

-Phần lớn các sông đều có mùa lũ và mùa cạn. Tùy theo nguồn cấp nước mà mùa lũ ở các sông khác nhau.

d. Sử dụng tổng hợp nguồn nước sông, hồ

Nước sông, hồ được con người sử dụng vào nhiều mục đích: giao thông, du lịch, nước cho sinh hoạt, tưới tiêu, đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản, làm thuỷ điện.

HOẠT ĐỘNG 2: Nước ngầm -10’

a. Mục tiêu: 

- HS biết được các yếu tố tạo nên lượng nước ngầm và giá trị của nước ngầm

b. Nội dung: 

- Tìm hiểu về Nước ngầm

c. Sản phẩm

- Bài thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh

d. Tổ chức hoạt động:

HĐ của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV: Em hiểu thế nào là nước ngầm?

- GV: Nước ngầm được hình thành như thế nào? Và có những vai trò gì?

- GV: Hãy nêu một số biện pháp sử dụng hợp lý và bảo vệ nước ngầm?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ:

- GV gợi ý, hướng dẫn HS khai thác dữ liệu và ý hiểu của bản thân để trả lời câu hỏi.

- HS suy nghĩ, làm việc để trả lời câu hỏi

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày câu trả lời.

- HS khác nhận xét và bổ sung

Bước 4. Kết luận, nhận định

- GV chuẩn kiến thức, ghi bảng

- HS ghi bài vào vở

1. Nước ngầm

- Một phần nước mưa hay tuyết tan được ngấm xuống đất và xuống sâu qua các tầng đá, được giữ lại trong các lỗ hổng của đất,các lỗ hổng và khe nứt của đá, gọi là nước ngầm.

- Cấu tạo của tầng nước ngầm

- Cơ chế hình thành nước ngầm là do nước trên bề mặt đất và trong ao hồ, sông, suối, biển cả dưới tác động của ánh nắng mặt trời bị bốc hơi bay lên không trung, gặp lạnh tạo thành hơi nước và kết lại thành từng hạt, rơi xuống mặt đất.

HOẠT ĐỘNG 3: Băng hà – 5’

a. Mục tiêu: 

- HS biết được vai trò của băng hà đối với tự nhiên và đời sống con người.

b. Nội dung: 

- Tìm hiểu băng hà

c. Sản phẩm: 

- Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh

d. Tổ chức hoạt động:

HĐ của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

GV: HS đọc thông tin SGK và cho biết: băng hà có ở những đâu, và có vai trò gì đối với tự nhiên và đời sống?

HS: lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

HS suy nghĩ, tìm hiểu SGV để trả lời câu hỏi.

GV gợi ý và hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trình bày, HS khác nhận xét và bổ sung ý kiến.

Bước 4. Kết luận, nhận định

GV chuẩn kiến thức, ghi bảng

HS ghi vào vở

3. Băng hà

- Băng hà là những khối băng khổng lồ, dịch chuyển chậm trên đất liền, đặc biệt là trên sườn núi, thường cuốn theo các tảng đá lớn và làm thay đổi địa hình.

- Băng tan trên các đỉnh núi là nguồn cấp nước quan trọng cho nhiều sông lớn trên thế giới.

- Băng hà góp phần điều hòa nhiệt độ trên Trái Đất, cung cấp nước cho các dòng sông.

- Chiếm 70% trữ lượng nước ngọt trên Trái Đất và ít bị ô nhiễm.