Soạn bài Thuật ngữ ngắn nhất

Soạn bài Thuật ngữ

I. Thuật ngữ là gì?

Câu 1 (trang 87 sgk Văn 9 Tập 1):

- Cách giải thích thứ nhất chỉ dựa vào đặc điểm bên ngoài của sự vật.

- Cách giải thích thứ hai dựa theo kiến kiến thức Hóa học (khoa học).

- Cách giải thích thứ hai không thể hiểu được nếu thiếu kiến thức hóa học, đòi hỏi phải có kiến thức nhất định thì mới hiểu được.

Câu 2 (trang 88 sgk Văn 9 Tập 1):

- Thạch nhũ là thuật ngữ dùng trong bộ môn Địa lí.

- Ba

- dơ là thuật ngữ dùng trong bộ môn Hóa học.

- Ẩn dụ là thuật ngữ dùng trong bộ môn Ngữ văn.

- Phân số thập phân là thuật ngữ dùng trong bộ môn Toán học.

Những từ ngữ này chủ yếu được dùng trong văn bản khoa học.

II. Đặc điểm của thuật ngữ

Câu 1 (trang 88 sgk Văn 9 Tập 1): Các thuật ngữ ở mục I. 2 không còn nghĩa nào khác bởi trong văn bản khoa học mỗi thuật ngữ chỉ được biểu thị bằng một khái niệm.

Câu 2 (trang 88 sgk Văn 9 Tập 1):

- Muối trong ví dụ (a) là một thuật ngữ, dùng trong khoa học, khong có tính biểu cảm.

- Muối trong ví dụ (b) được dùng theo phong cách văn bản nghệ thuật, mang sắc thái biểu cảm.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 89 sgk Văn 9 Tập 1):

- Lực là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác. (Vật lí).

- Xâm thực là hiện tượng làm hủy hoại dần dần lớp đấtphủ trên mặt đất do các tác nhân: gió, băng hà, nước chảy,… (Địa lí).

- Hiện tượng hóa học là hiện tượng trong đó sinh ra chất mới. (Hóa học).

- Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.(Ngữ văn).

- Di chỉ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của người xưa. (Lịch sử)

- Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy. (Sinh học).

- Lưu lượng là lượng nước chay qua mặt cắt ngang lòng sông ở một điểm nào đó, trong một giây đồng hồ. Đơn vị đo: m3/s. (Địa lí)

- Trọng lực là lực hút trái đất. (Địa lí).

- Khí áp là sức ép của khí quyển lên bề mặt trái đất. (Địa lí).

- Đơn chất là những chất do một nguyên tố hóa học cấu tạo nên. (Hóa học).

- Thị tộc phụ hệ là thị tộc theo dòng họ người cha, trong đó nam có quyền hơn nữ. (lịch sử).

- Đường trung trực là đường thẳng vuông góc với một đoạn thẳng tại điểm giữa của đoạn ấy. (Toán học).

Câu 2 (trang 90 sgk Văn 9 Tập 1):Trong vật lí, điểm tựa là điểm cố định của một đòn bẩy thông qua đó lực tác động được truyền tới lực cản. Trong đoạn thơ này, điểm tựa được hiểu là chỗ dựa chính nơi gửi gắm niềm tin tưởng. Như vậy chúng không được dùng như một thuật ngữ vật lí mà dùng trong văn bản nghệ thuật.

Câu 3 (trang 90 sgk Văn 9 Tập 1):

- Hỗn hợp trong câu (a) được dùng với tư cách là một thuật ngữ.

- Hỗn hợp trong câu (b) được dùng như một từ ngữ thông thường.

Đặt câu: Thức ăn cho heo được trộn từ hỗn hợp từ nhiều loại khác nhau.

Câu 4 (trang 90 sgk Văn 9 Tập 1):

- Cá là động vật có xương sống, sống dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang. Đây là cách giải thích thuật ngữ này là đi sâu vào bản chất của đối tượng.

- Cách hiểu thông thường người ta chỉ định nghĩa trên những đặc điểm bên ngoài, cụ thể là môi trường sống.

Câu 5 (trang 90 sgk Văn 9 Tập 1): Hiện tượng đồng âm này không vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ - khái niệm đã được nêu trong phần ghi nhớ vì: Hai thuật ngữ này được dùng trong 2 lĩnh vực khoa học riêng biệt để biểu thị hai khái niệm chuyên môn khoa học hoàn toàn khác nhau. Giữa chúng không có mối liên hệ nào.