Lý thuyết Vật Lí 10 Cánh diều Bài 1: Động lượng và định luật bảo toàn động lượng

---

Haylamdo biên soạn và sưu tầm tóm tắt lý thuyết Vật Lí lớp 10 Lý thuyết Vật Lí 10 Bài 1: Động lượng và định luật bảo toàn động lượng sách Cánh diều hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Vật Lí 10.

Lý thuyết Vật Lí 10 Cánh diều Bài 1: Động lượng và định luật bảo toàn động lượng

I. Động lượng

- Động lượng là đại lượng được đo bằng tích của vận tốc và khối lượng, để đặc trưng cho vật chuyển động trong tương tác.

$\overrightarrow{p}=m\overrightarrow{v}$

- Động lượng là một đại lượng vectơ, cùng hướng với vận tốc.

- Đơn vị của động lượng là kg.m/s.

                                                   Quả bóng đang lăn có động lượng

II. Định luật bảo toàn động lượng

1. Động lượng và định luật II Newton

Hợp lực tác dụng lên một vật bằng tốc độ thay đổi động lượng của nó.

Hợp lực $\overrightarrow{F}$ được xác định: $\overrightarrow{F}=\frac{\Delta \overrightarrow{p}}{\Delta t}$

(Với $\Delta \overrightarrow{p}$ là độ thay đổi động lượng trong thời gian $\Delta t$ ).

Hướng của hợp lực theo hướng của độ thay đổi động lượng.

2. Định luật bảo toàn động lượng

- Nếu không có ngoại lực nào tác dụng lên hệ thì tổng động lượng của hệ không đổi, tức là được bảo toàn.

                                                   $\overrightarrow{p_1}+\overrightarrow{p_2}=$không đổi

- Hệ vật chỉ có những lực của các vật trong hệ tác dụng lẫn nhau, không có tác dụng của những lực từ bên ngoài hệ hoặc nếu có thì các lực này triệt tiêu lẫn nhau được gọi là hệ kín.

Ví dụ:

Định luật bảo toàn động lượng: $\overrightarrow{p_1}+\overrightarrow{p_2}=\overrightarrow{p_1^{\text{'}}}+\overrightarrow{p_2^{\text{'}}}$ hay $m_1\overrightarrow{v_1}+m_2\overrightarrow{v_2}=m_1\overrightarrow{v_1^{\text{'}}}+m_2\overrightarrow{v_2^{\text{'}}}$

3. Thí nghiệm kiểm chứng định luật bảo toàn động lượng

Dùng hai xe kĩ thuật số có khối lượng bằng nhau lên giá đỡ nằm ngang. Cho xe 1 chuyển động đến va chạm với xe 2 đang nằm yên. Sau va chạm hai xe dính vào nhau và chuyển động cùng vận tốc.

Đọc và ghi tốc độ của từng xe trước và sau va chạm, từ đó tính động lượng của hai xe trước và sau và chạm để so sánh, kiểm chứng định luật bảo toàn động lượng.

III. Vận dụng định luật bảo toàn động lượng

Trong thực tế có rất nhiều hiện tượng, ứng dụng sử dụng định luật bảo toàn động lượng

Ví dụ:

- Pháo hoa nổ, các mảnh pháo hoa bay theo mọi hướng và đều có động lượng, luôn có mảnh khác bay theo hướng ngược lại.

                                           Hình ảnh pháo hoa nổ trên bầu trời

- Chuyển động bằng phản lực, phần nhiên liệu bị đốt cháy chuyển động về phía sau, đẩy cho tên lửa chuyển động về phía trước.

                        Tên lửa chuyển động theo nguyên tắc chuyển động bằng phản lực