Lý thuyết Vật Lí 10 Cánh diều Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực

Haylamdo biên soạn và sưu tầm tóm tắt lý thuyết Vật Lí lớp 10 Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực sách Cánh diều hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Vật Lí 10.

Lý thuyết Vật Lí 10 Cánh diều Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực

I. Tổng hợp lực đồng quy

- Tổng hợp lực là thay thế nhiều lực tác dụng đồng thời vào một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt như tác dụng của những lực ấy.

- Lực thay thế này gọi là hợp lực, các lực được thay thế gọi là các lực thành phần.

                                 Lực tổng hợp thay thế cho hai lực thành phần

1. Hai lực cùng phương

- Hai lực cùng phương, cùng chiều thì làm tăng tác dụng lên vật và có độ lớn hợp lực bằng: F = F₁ + F₂

- Hai lực cùng phương, ngược chiều thì chúng hạn chế, thậm chí có thể triệt tiêu tác dụng của nhau lên vật và hợp lực có giá trị bằng: F = F₁ – F₂

+ Nếu F > 0 thì hợp lực F cùng chiều với lực thành phần F₁.

+ Nếu F < 0 thì lực F ngược chiều với lực F₁.

2. Hai lực vuông góc

- Hai lực thành phần vuông góc với nhau, hợp lực có độ lớn:

$F=\sqrt{F_1^2+F_2^2}$

- Hướng của hợp lực F tạo với lực thành phần F₁ góc thỏa mãn:

$\tan \alpha =\frac{F_2}{F_1}$

3. Hai lực tạo với nhau một góc bất kì

Xét hai lực F₁; F₂ đồng quy và hợp thành góc $\alpha$. Ta có thể biểu diễn hợp lực theo quy tắc hình bình hành hoặc quy tắc cộng vectơ.

- Độ lớn hợp lực F: $F^2=F_1^2+F_2^2+2F_1.F_2.\cos \alpha$

- Hướng của hợp lực F so với F₂ thỏa mãn: $\cos \theta =\frac{F^2+F_2^2-F_1^2}{2.F.F_2}$

II. Phân tích lực

- Lực thường được phân tích thành hai thành phần có phương vuông góc với nhau, sau đó, xác định tác dụng của từng thành phần riêng biệt. Tác dụng các thành phần lực vuông góc độc lập với nhau.

+ thành phần theo phương ngang $F_x=F\cos \theta$

+ thành phần theo phương thẳng đứng $F_y=F\sin \theta$

- Tiếp theo, vận dụng phương pháp phân tích lực thành hai thành phần vuông góc để xem xét các trường hợp vật chịu tác dụng của nhiều lực.