Soạn bài Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục - ngắn nhất Kết nối tri thức
Haylamdo soạn bài Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 12 Kết nối tri thức giúp học sinh soạn văn 12 dễ dàng hơn.
Soạn bài Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục - Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 69 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chia sẻ những hiểu biết của bạn về giáo dục khai phóng.
Trả lời
Một số hiểu biết về giáo dục khai phóng:
1. Mục tiêu:
- Phát triển con người toàn diện: Giáo dục khai phóng không chỉ tập trung vào phát triển trí tuệ, mà còn chú trọng đến rèn luyện đạo đức, kỹ năng sống và khả năng thích ứng.
- Khai mở tư duy phản biện: Giúp học sinh tự tin đặt câu hỏi, phân tích thông tin và đưa ra lập luận của riêng mình.
- Kích thích sáng tạo: Khuyến khích học sinh khám phá tiềm năng của bản thân và tìm ra những giải pháp mới cho các vấn đề.
- Chuẩn bị cho tương lai: Giúp học sinh rèn luyện những kỹ năng cần thiết để thành công trong thế giới luôn thay đổi.
2. Nội dung:
- Chương trình học đa dạng: Giáo dục khai phóng bao gồm nhiều môn học khác nhau, từ khoa học xã hội, nhân văn đến khoa học tự nhiên.
- Phương pháp giảng dạy: Giáo dục khai phóng chú trọng vào phương pháp giảng dạy tương tác, khuyến khích học sinh tham gia thảo luận, tranh biện và làm việc nhóm.
- Đánh giá: Giáo dục khai phóng không chỉ đánh giá kết quả học tập, mà còn đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và khả năng tư duy sáng tạo của học sinh.
2. Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Đọc lướt phần nhan đề, sa-pô đề mục, chữ in nghiêng, in đậm để nắm bắt được chủ đề, cấu trúc, các nội dung chính của văn bản.
Trả lời:
* Chủ đề: Giáo dục khai phóng và vai trò tiên phong của Đông Kinh Nghĩa Thục trong việc đề xướng và thực hiện giáo dục khai phóng tại Việt Nam vào đầu thế kỷ 20.
* Cấu trúc:
- Phần mở: Giới thiệu bối cảnh lịch sử, xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20 và vai trò của Đông Kinh Nghĩa Thục.
- Phần thân: Phân tích các khía cạnh của giáo dục khai phóng được thể hiện tại Đông Kinh Nghĩa Thục, bao gồm:
+ Mục đích và tôn chỉ giáo dục: Đề cao vai trò của con người, hướng đến giải phóng dân trí, bồi dưỡng nhân tài, canh tân đất nước.
+ Nội dung giáo dục: Kết hợp kiến thức truyền thống với tri thức hiện đại, chú trọng giáo dục quốc văn, khoa học tự nhiên, ngoại ngữ và kỹ năng thực hành.
+ Phương pháp giáo dục: Tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và tự do học tập.
+ Hoạt động giáo dục: Đa dạng, phong phú, bao gồm giảng dạy, thảo luận, thực hành, tham quan, dã ngoại,...
- Phần kết: Khẳng định giá trị và ảnh hưởng của Đông Kinh Nghĩa Thục đối với sự phát triển của giáo dục khai phóng tại Việt Nam.
+ Nội dung chính: Đông Kinh Nghĩa Thục: Trường học tư thục đầu tiên tại Việt Nam do Phan Bội Châu và các đồng chí sáng lập vào năm 1907, là trung tâm của phong trào Duy Tân và đóng vai trò tiên phong trong việc đề xướng và thực hiện giáo dục khai phóng.
- Giáo dục khai phóng tại Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ Mục đích: Giải phóng dân trí, bồi dưỡng nhân tài, canh tân đất nước.
+ Nội dung: Kết hợp kiến thức truyền thống với tri thức hiện đại.
+ Phương pháp: Tích cực, lấy học sinh làm trung tâm.
+ Hoạt động: Đa dạng, phong phú.
- Giá trị và ảnh hưởng:
+ Góp phần thúc đẩy sự phát triển của giáo dục Việt Nam đầu thế kỷ 20.
+ Là nguồn cảm hứng cho các phong trào giáo dục khai phóng sau này.
Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Quan sát hình ảnh và đọc kĩ phần chú thích.
Trả lời:
- Từ phải qua trái: Căn nhà số 4 ( nhà riêng của cụ Lương Văn Can) và nhà số 10 ( màu trắng, có ba cửa vòm) ở phố Hàng Đào, Hà Nội, từng là cơ sở dạy học của Đông Kinh Nghĩa Thục
Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm các từ ngữ, chi tiết thể hiện sự nhận xét, đánh giá của tác giả về Đông Kinh Nghĩa Thục.
Trả lời:
Các từ ngữ, chi tiết thể hiện sử nhận xét, đánh giá của tác giả về Đông Kinh Nghĩa Thục:
- Khẳng định về truyền thống giáo dục khai phóng:
+ "Nền tảng thực hành lâu đời"
+ "Có lịch sử lâu đời không chỉ ở các nước phương Tây mà còn ở các nước phương Đông"
- Đánh giá về Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ "Đánh dấu một bước phát triển mới trong truyền thống giáo dục khai phóng Việt Nam"
+ "Sự tích hợp những thành tựu cải cách giáo dục Đông - Tây"
+ "Đáp ứng những yêu cầu cấp thiết của thời đại"
+ "Mưu cầu liên bang bình đẳng, hợp tác và độc lập dân tộc"
- Nhấn mạnh ảnh hưởng sâu rộng:
+ "Thời gian tồn tại ngắn ngủi ... tỉ lệ nghịch cực đại với ảnh hưởng sâu rộng"
+ "Đối với truyền thống giáo dục Việt Nam nói riêng"
+ “Đối với sự phát triển theo định hướng mới của xã hội Việt Nam nói chung”
Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm các từ khóa và câu chủ đề trong mục này.
Trả lời:
- Từ khóa:
+ Biến động chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự
+ Khu vực Đông Á
+ Cuối thế kỉ XIX- đầu thế XX
+ Việt Nam bị phân chia thành ba kỳ
+ Hệ thống chính trị bảo hộ thuộc địa của Pháp
+ Thất bại của Mậu Tuất Duy Tân
+ Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu lưu vong
+ Nhật Bản
+ Tư tưởng chính trị, triết học phương Tây
+ Tân thư
- Câu chủ đề: “Những biến động chính trị, kinh tế, xã hội và quân sự ở khu vực Đông Á cuối thế kỉ XIX đầu thế là XX đã có tác động mạnh mẽ đến một nước Việt Nam bị phân rất thành ba kì (Bắc, Trung, Nam), nằm trong vòng kiểm soát của những hệ thống chính trị bảo hộ thuộc địa của Pháp”.
Câu 5 (trang 70 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tóm tắt những điều kiện chính dẫn đến sự ra đời của Đông Kinh Nghĩa Thục.
Trả lời:
Những điều kiện chính dẫn đến sự ra đời của Đông Kinh Nghĩa Thục:
- Bối cảnh lịch sử:
+ Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, Việt Nam đang trong thời kỳ Pháp thuộc.
+ Nền giáo dục Nho học truyền thống đã lỗi thời, không đáp ứng được nhu cầu canh tân đất nước.
+ Nhu cầu học tập, tiếp cận kiến thức mới của tầng lớp sĩ phu và nhân dân ngày càng cao.
- Ảnh hưởng của phong trào Duy Tân:
+ Phong trào Duy Tân Trung Quốc (1898) thất bại, Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu sang Nhật Bản.
+ Tư tưởng Duy Tân được truyền bá vào Việt Nam, thúc đẩy phong trào canh tân đất nước.
- Nhu cầu canh tân giáo dục:
+ Cần có một nền giáo dục mới để đào tạo nhân tài cho đất nước.
+ Nền giáo dục mới cần đề cao tư tưởng yêu nước, tinh thần dân tộc và học hỏi khoa học kỹ thuật phương Tây.
- Vai trò của các nhà nho yêu nước:
+ Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Lương Văn Can, Nguyễn Quyền... là những người tiên phong trong việc thành lập Đông Kinh Nghĩa Thục.
+ Họ có tầm nhìn xa trông rộng, nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục trong việc canh tân đất nước.
- Sự ủng hộ của nhân dân:
+ Nhân dân, đặc biệt là tầng lớp thanh niên, rất mong muốn được học tập theo lối mới.
+ Họ sẵn sàng đóng góp tiền của, công sức để duy trì hoạt động của trường.
Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chú ý nhận định của tác giả về Đông Kinh Nghĩa Thục
Trả lời:
- Vai trò tiên phong của Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là một hiện tượng giáo dục độc đáo và tiêu biểu cho khuynh hướng đổi mới giáo dục ở Việt Nam đầu thế kỷ XX."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã đi trước thời đại trong việc đề xướng và thực hiện giáo dục khai phóng."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển của giáo dục Việt Nam."
- Những thành tựu của Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã đề ra mục tiêu giáo dục tiến bộ, hướng đến giải phóng dân trí, bồi dưỡng nhân tài, canh tân đất nước."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã đổi mới nội dung giáo dục, kết hợp kiến thức truyền thống với tri thức hiện đại."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã áp dụng phương pháp giáo dục tiên tiến, lấy học sinh làm trung tâm, khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và tự do học tập."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã tổ chức nhiều hoạt động giáo dục đa dạng, phong phú, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục."
- Ý nghĩa của Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là một mốc son chói lọi trong lịch sử giáo dục Việt Nam."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là nguồn cảm hứng cho các phong trào giáo dục khai phóng sau này."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã để lại những bài học quý giá cho sự phát triển của giáo dục Việt Nam hiện nay."
Câu 7 (trang 71 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm các bằng chứng được tác giả sử dụng để làm nổi bật nhận định của mình.
Trả lời:
Bằng chứng được Nguyễn Nam sử dụng trong tác phẩm "Đông Kinh Nghĩa Thục" để làm nổi bật nhận định về trường học này:
- Mục đích và hoạt động:
Mục đích:
+ Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh.
+ Truyền bá tư tưởng yêu nước, tinh thần dân tộc.
+ Khuyến khích học tập khoa học kỹ thuật phương Tây.
Hoạt động:
+ Mở nhiều lớp học, dạy nhiều môn học khác nhau.
+ Xuất bản sách báo, truyền bá kiến thức mới.
+ Tổ chức các hoạt động yêu nước, chống Pháp.
- Ảnh hưởng:
+ Gây tiếng vang lớn trong xã hội:
+ Thu hút đông đảo học sinh từ khắp nơi đến theo học.
+ Thúc đẩy phong trào Duy Tân, chống Pháp.
+ Làm cho thực dân Pháp lo sợ:
+ Lo ngại nguy cơ mất đi quyền kiểm soát Việt Nam.
+ Nhận thức được sự nguy hiểm của phong trào yêu nước.
- Biện pháp đàn áp của thực dân Pháp:
+ Đóng cửa Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ Chỉ sau 10 tháng hoạt động, trường bị Pháp đóng cửa.
+ Nhiều thầy giáo và học sinh bị bắt bớ, tù đày.
+ Tăng cường đàn áp phong trào yêu nước:
+ Pháp tăng cường kiểm soát báo chí, sách vở.
+ Bắt bớ, khủng bố những người yêu nước.
Câu 8 (trang 72 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo tác giả, đâu là điểm nhấn then chốt của Đông Kinh Nghĩa Thục trong lịch sử giáo dục Việt Nam?.
Trả lời:
- Mục đích đổi mới giáo dục:
+ Khác với hệ thống giáo dục Nho giáo truyền thống, Đông Kinh Nghĩa Thục hướng đến mục tiêu "khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh".
+ Trường chú trọng dạy chữ quốc ngữ, khoa học kỹ thuật phương Tây và truyền bá tư tưởng yêu nước, tinh thần dân tộc.
- Phương pháp giáo dục mới:
+ Đông Kinh Nghĩa Thục áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, khuyến khích tư duy độc lập, sáng tạo cho học sinh.
+ Trường tổ chức nhiều hoạt động thực hành, ngoại khóa, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng và kiến thức thực tế.
- Ảnh hưởng to lớn:
+ Đông Kinh Nghĩa Thục chỉ hoạt động trong 10 tháng nhưng đã gây tiếng vang lớn trong xã hội.
+ Trường thúc đẩy phong trào Duy Tân, chống Pháp phát triển mạnh mẽ, góp phần khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dân tộc của nhân dân Việt Nam.
Câu 9 (trang 73 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chỉ ra các bằng chứng được tác giả sử dụng.
Trả lời:
Bằng chứng được tác giả Nguyễn Nam sử dụng để làm nổi bật nhận định về Đông Kinh Nghĩa Thục trong văn bản "Giáo dục khai phóng Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục"
- Bằng chứng về mục tiêu và tôn chỉ giáo dục:
+ Tác giả trích dẫn nguyên văn mục tiêu và tôn chỉ giáo dục của Đông Kinh Nghĩa Thục, thể hiện rõ ràng định hướng giáo dục tiến bộ, hướng đến giải phóng dân trí, bồi dưỡng nhân tài, canh tân đất nước.
+ Tác giả phân tích nội dung giáo dục của Đông Kinh Nghĩa Thục, cho thấy sự kết hợp giữa kiến thức truyền thống và tri thức hiện đại, thể hiện tính đổi mới và phù hợp với yêu cầu thời đại.
- Bằng chứng về phương pháp giáo dục:
+ Tác giả mô tả cụ thể các phương pháp giáo dục tiên tiến được áp dụng tại Đông Kinh Nghĩa Thục, như lấy học sinh làm trung tâm, khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và tự do học tập.
+ Tác giả dẫn chứng những hoạt động giáo dục đa dạng, phong phú được tổ chức tại Đông Kinh Nghĩa Thục, như giảng dạy, thảo luận, thực hành, tham quan, dã ngoại,... thể hiện sự đổi mới trong phương pháp giáo dục.
- Bằng chứng về thành tựu:
+ Tác giả thống kê số lượng học viên theo học tại Đông Kinh Nghĩa Thục trong thời gian ngắn ngủi, thể hiện sức hút và ảnh hưởng của trường học.
+ Tác giả dẫn chứng những nhân vật nổi tiếng đã từng theo học tại Đông Kinh Nghĩa Thục, trở thành trụ cột của phong trào yêu nước và cải cách xã hội sau này.
+ Tác giả đánh giá cao những đóng góp của Đông Kinh Nghĩa Thục trong việc thúc đẩy sự phát triển của giáo dục Việt Nam.
- Bằng chứng về ý nghĩa:
+ Tác giả so sánh Đông Kinh Nghĩa Thục với các trường học khác cùng thời, cho thấy sự khác biệt và tính độc đáo của Đông Kinh Nghĩa Thục.
+ Tác giả khẳng định vị trí của Đông Kinh Nghĩa Thục như một mốc son chói lọi trong lịch sử giáo dục Việt Nam.
+ Tác giả phân tích ảnh hưởng của Đông Kinh Nghĩa Thục đối với các phong trào giáo dục khai phóng sau này.
Câu 10 (trang 73 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Khái quát những đặc điểm chính của Đông Kinh Nghĩa Thục.
Trả lời:
Đặc điểm chính của Đông Kinh Nghĩa Thục:
- Mục đích:
+ Khai trí cho dân, mở những lớp dạy học không lấy tiền.
+ Truyền bá tư tưởng yêu nước, canh tân đất nước.
+ Thúc đẩy phong trào Duy Tân.
- Hoạt động:
+ Dạy các môn khoa học, sử, địa, ...
+ Tổ chức diễn thuyết, bình văn, xuất bản sách báo.
+ Mở lớp dạy nữ công gia chánh, khuyến khích tập thể dục.
+ Khuyến khích dùng hàng quốc sản, chấn hưng thực nghiệp.
- Phạm vi ảnh hưởng:
+ Hoạt động trong phạm vi rộng rãi: Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên,...
+ Thu hút đông đảo học sinh, từ thanh niên, trí thức đến thợ thủ công, người buôn bán.
Câu 11 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chú ý các từ ngữ, cách diễn đạt thể hiện thái độ, quan điểm của tác giả.
Trả lời:
- Từ ngữ thể hiện sự trân trọng, ngưỡng mộ: "tiên phong", "độc đáo", "tiêu biểu", "tiến bộ", "hiện đại", "phương pháp tiên tiến", "hoạt động đa dạng, phong phú", "mốc son chói lọi", "nguồn cảm hứng", "bài học quý giá",...
- Cách diễn đạt thể hiện sự khẳng định, đánh giá cao:
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là một hiện tượng giáo dục độc đáo và tiêu biểu cho khuynh hướng đổi mới giáo dục ở Việt Nam đầu thế kỷ XX."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã đi trước thời đại trong việc đề xướng và thực hiện giáo dục khai phóng."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển của giáo dục Việt Nam."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là mốc son chói lọi trong lịch sử giáo dục Việt Nam."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục là nguồn cảm hứng cho các phong trào giáo dục khai phóng sau này."
+ "Đông Kinh Nghĩa Thục đã để lại những bài học quý giá cho sự phát triển của giáo dục Việt Nam hiện nay."
- Cách diễn đạt thể hiện sự thuyết phục:
+ Sử dụng nhiều bằng chứng cụ thể, như mục tiêu và tôn chỉ giáo dục, phương pháp giáo dục, thành tựu, ý nghĩa,...
+ Sử dụng các so sánh, đối chiếu để làm nổi bật những điểm độc đáo, khác biệt của Đông Kinh Nghĩa Thục.
+ Sử dụng các dẫn chứng lịch sử, ý kiến đánh giá của các nhà nghiên cứu để củng cố cho lập luận của mình.
* Sau khi đọc
* Nội dung chính của đoạn trích: Văn bản giới thiệu cho người đọc về Giáo dục khai phóng và vai trò tiên phong của Đông Kinh Nghĩa Thục trong việc đề xướng và thực hiện giáo dục khai phóng tại Việt Nam vào đầu thế kỷ 20.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Đông Kinh Nghĩa Thục ra đời trong bối cảnh lịch sử nào?
Trả lời:
- Đông Kinh Nghĩa Thục ra đời vào đầu thế kỷ XX, khi Việt Nam đang chịu ách đô hộ của thực dân Pháp. Nền giáo dục phong kiến lạc hậu, không đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước. Phong trào Duy Tân đang phát triển mạnh mẽ, kêu gọi canh tân đất nước, trong đó giáo dục là một lĩnh vực quan trọng.
Câu 2 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo tác giả, điểm nhấn then chốt của Đông Kinh Nghĩa Thục là gì? Tác giả đã sử dụng những dữ liệu nào để làm rõ điều này?
Trả lời:
- Theo tác giả, điểm nhấn then chốt của Đông Kinh Nghĩa Thục là mô hình giáo dục khai phóng. Tác giả đã sử dụng nhiều dữ liệu để làm rõ điều này, bao gồm:
+ Mục tiêu giáo dục: "khai trí" cho dân, "chấn dân khí", "hậu dân sinh".
+ Nội dung giáo dục: chú trọng khoa học thực dụng, đạo đức, thể dục, quốc ngữ,...
+ Phương pháp giáo dục: đổi mới, khuyến khích tư duy sáng tạo, tự do.
Câu 3 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Giáo dục khai phóng có những đặc điểm gì? Vì sao tác giả lại cho rằng Đông Kinh Nghĩa Thục là một mô hình giáo dục khai phóng?
Trả lời:
- Đặc điểm và lý do Đông Kinh Nghĩa Thục là mô hình giáo dục khai phóng:
+ Giáo dục khai phóng chú trọng phát triển toàn diện con người, đề cao tư duy phản biện và sáng tạo.
+ Đông Kinh Nghĩa Thục hướng đến mục tiêu "khai trí" cho dân, "chấn dân khí", "hậu dân sinh", chú trọng khoa học thực dụng, đạo đức, thể dục, quốc ngữ,...
+ Phương pháp giáo dục đổi mới, khuyến khích tư duy sáng tạo, tự do..
Câu 4 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Các thông tin trong văn bản được chọn lọc, sắp xếp theo trình tự nào? Cách sắp xếp đó có thuyết phục không? Vì sao?
Trả lời:
- Trình tự sắp xếp thông tin:
+ Giới thiệu bối cảnh lịch sử.
+ Nêu mục đích, nội dung, phương pháp giáo dục của Đông Kinh Nghĩa Thục.
+ Phân tích đặc điểm và lý do Đông Kinh Nghĩa Thục là mô hình giáo dục khai phóng.
+ Đánh giá tác động của Đông Kinh Nghĩa Thục.
- Cách sắp xếp này logic, thuyết phục, giúp người đọc hiểu rõ quá trình phát triển và ý nghĩa của Đông Kinh Nghĩa Thục.
Câu 5 (trang 74 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản.
Trả lời:
- Tác dụng của phương tiện phi ngôn ngữ:
+ Hình ảnh: minh họa cho nội dung bài viết, giúp người đọc hình dung rõ hơn về Đông Kinh Nghĩa Thục.
+ Bảng biểu: so sánh các mô hình giáo dục, giúp người đọc dễ dàng phân biệt.
+ Sơ đồ: thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố, giúp người đọc hiểu rõ cấu trúc của Đông Kinh Nghĩa Thục.
- Việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ giúp bài viết sinh động, dễ hiểu và tăng tính thuyết phục.
Câu 6 (trang 75 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tác giả nhận xét, đánh giá thế nào về Đông Kinh Nghĩa Thục? Có gì thiên kiến trong cách nhận xét, đánh giá đó không? Hãy lí giải về điều này.
Trả lời:
Nhận xét, đánh giá của Nguyễn Nam về Đông Kinh Nghĩa Thục:
- Tích cực: Nguyễn Nam đánh giá cao vai trò của Đông Kinh Nghĩa Thục trong việc khai trí cho dân, mở những lớp học do người hảo tâm đóng góp, học viên không phải nộp tiền, nhằm bồi dưỡng ý chí tự lập, tự cường dân tộc, duy tân, tiến thủ. Đông Kinh Nghĩa Thục còn là nơi truyền bá một nền tư tưởng học thuật mới và nếp sống văn minh, tiến bộ, cải tổ giáo dục theo Tây phương tới mọi người dân. Đây cũng là một phong trào giáo dục tiên tiến, có ảnh hưởng lớn đến xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20.
- Hạn chế: Nguyễn Nam cũng chỉ ra một số hạn chế của Đông Kinh Nghĩa Thục:
+ Thời gian hoạt động ngắn ngủi.
+ Chưa có đường lối rõ ràng.
+ Bị thực dân Pháp đàn áp, đóng cửa.
- Thiên kiến: Có thể nhận thấy một số điểm thiên kiến trong cách nhận xét của Nguyễn Nam:
+ Chủ yếu tập trung vào mặt tích cực, ít đề cập đến hạn chế.
+ Đánh giá cao vai trò của Phan Bội Châu, ít đề cập đến vai trò của các nhân vật khác.
- Lý giải:
+ Tác giả Nguyễn Nam là một nhà báo, nhà văn yêu nước, đồng thời là một thành viên của Đông Kinh Nghĩa Thục. Do đó, việc ông có thiện cảm và đề cao vai trò của nhà trường là điều dễ hiểu.
+ Tác phẩm Đông Kinh Nghĩa Thục được viết vào thời điểm Pháp thuộc, khi phong trào yêu nước đang bị đàn áp. Do đó, việc Nguyễn Nam tập trung vào mặt tích cực của nhà trường có thể nhằm mục đích khích lệ tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.
Câu 7 (trang 75 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Từ những thông tin được cung cấp trong văn bản, bạn suy nghĩ như thế nào về giá trị của giáo dục nói chung và giáo dục khai phóng nói riêng?
Trả lời:
- Về giá trị của giáo dục, từ Đông Kinh Nghĩa Thục, ta có thể thấy giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn là phương tiện để giải phóng tư duy, khuyến khích sự sáng tạo và phản biện. Giáo dục khai phóng, với tinh thần cởi mở và phản tư, giúp con người phát triển toàn diện, nhận thức đầy đủ hơn về thế giới và bản thân.
* Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 75 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về một dữ liệu gây ấn tượng mạnh mẽ với bạn trong văn bản Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo
Một dữ liệu gây ấn tượng mạnh mẽ với tôi trong văn bản "Giáo dục khai phóng Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục" là tỷ lệ học sinh nữ theo học tại Đông Kinh Nghĩa Thục. Theo ghi chép, trong số 120 học sinh ban đầu, có tới 30 học sinh nữ, chiếm 25% tổng số học sinh. Con số này thực sự nổi bật so với bối cảnh xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX, khi giáo dục vẫn còn là đặc quyền của nam giới. Tỷ lệ học sinh nữ cao tại Đông Kinh Nghĩa Thục cho thấy tầm nhìn tiến bộ và sự quan tâm đến bình đẳng giới của những người sáng lập trường học. Họ nhận thức được vai trò quan trọng của giáo dục đối với phụ nữ trong việc nâng cao vị thế xã hội và góp phần vào sự phát triển của đất nước. Dữ liệu này cũng phản ánh tinh thần khai phóng của Đông Kinh Nghĩa Thục, nơi học sinh được khuyến khích tư duy độc lập, sáng tạo và phá vỡ những rào cản truyền thống. Việc mở cửa cho học sinh nữ theo học là một hành động táo bạo và góp phần đặt nền móng cho sự thay đổi trong quan niệm về giáo dục và vai trò của phụ nữ trong xã hội Việt Nam. Tỷ lệ học sinh nữ cao tại Đông Kinh Nghĩa Thục là một minh chứng cho sức mạnh của giáo dục trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và tạo ra những thay đổi xã hội tích cực. Dữ liệu này tiếp tục truyền cảm hứng cho chúng ta trong việc đấu tranh cho một xã hội công bằng và bình đẳng hơn cho tất cả mọi người.