Soạn bài Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại - ngắn nhất Cánh diều
Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.
Soạn bài Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại - ngắn nhất Cánh diều
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
- Đọc trước văn bản Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại; tìm hiểu thêm về hiện tượng này qua sách báo và trên Internet.
- Đã bao giờ em chứng kiến cảnh lũ lụt chưa? Hãy chuẩn bị những hiểu biết của em về nguyên nhân, tác hại của lũ lụt.
Trả lời:
- Một số thông tin về hiện tượng lũ lụt: Lũ lụt được hiểu một cách đơn giản là hiện tượng mực nước trên sông, hồ mực nước dòng chảy trên sông vượt lớn, quá mức quy định dẫn đến tình trạng ngập úng, tràn đê hay gây vỡ đê khiến nước trực tiếp tràn vào khu dân cư được bảo vệ.
- Em đã từng chứng kiến cảnh lũ lụt trong một lần về thăm quê. Hôm ấy, đám mây dày đặc kéo tới phủ khắp cả trời sét đùng đùng, cơn giông và gió giật rất mạnh, sét liên tục xé toạc bầu trời. Sau trận mưa, ngoài đường cây cối, cột điện đổ rạp khiến cho việc đi lại của người dân gặp khó khăn, mùa màng ngập úng.
- Nguyên nhân xảy ra lũ lụt: do nước biển dâng làm tràn ngập nước vùng ven biển.
- Tác hại của lũ lụt: làm hại, gây hư hỏng hay sập đổ hoàn toàn các công trình giao thông như cầu, cống, đường tàu, hệ thống thoát nước, nhà cửa,... người và động vật bị chết đuối hoặc bị thương do tai nạn do ngập nước gây ra.
2. Đọc hiểu
*Nội dung chính: Văn bản đề cập đến những thông tin cơ bản về hiện tượng lũ lụt bao gồm khái niệm, nguyên nhân, tác hại của lũ lụt gây ra và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người.
*Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nội dung sa pô đã nêu đủ ý chính của tên văn bản chưa?
Trả lời:
- Nội dung sa pô mới nhắc đến lí giải khái niệm lũ lụt và tác hại của lũ lụt, chưa đề cập đến nguyên nhân xảy ra lũ lụt đầy đủ như tên bài.
Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Trong phần Lũ lụt là gì?, thông tin được trình bày theo cách nào?
Trả lời:
- Trong phần Lũ lụt là gì?, thông tin được trình bày theo phân loại, bóc tách khái niệm, sau đó hợp nhất lại.
Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Có những loại lũ nào?
Trả lời:
- Có ba loại lũ: lũ ống, lũ quét, lũ sông.
Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bức ảnh minh họa cho hiện tượng gì?
Trả lời:
- Bức ảnh minh họa cho hiện tượng ngập lụt ở nơi người dân sinh sống.
Câu 5 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Thông tin từ các đề mục in đậm khác gì các đề mục in đậm nghiêng?
Trả lời:
- Thông tin từ các đề mục in đậm là khái quát nội dung chính của từng phần, còn các đề mục in nghiêng là diễn giải, làm nổi bật cho đề mục in đậm.
Câu 6 (trang 72 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý các số liệu và tác dụng của chúng.
Trả lời:
- Các số liệu: Điển hình là lũ lụt sông Dương Tử ở Trung Quốc năm 1911 đã khiến cho 100 000 người chết, hay lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 khiến cho 594 người chết và hơn 100 000 người bị thương nặng.
- Tác dụng: tăng tính xác thực, sức thuyết phục, tính khách quan, làm cho người đọc hình dung và đón nhận thông tin một cách nhanh chóng hơn.
Câu 7 (trang 72 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phần nói về tác hại của lũ lụt trình bày thông tin theo cách nào?
Trả lời:
- Phần nói về tác hại của lũ lụt trình bày thông tin theo cách phân loại các tác hại của lũ lụt.
*Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy xác định bố cục của văn bản Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại. Dựa vào đâu để xác định bố cục văn bản này? Đánh số thứ tự hay kí hiệu cho các phần trong bài hoặc trình bày bố cục ấy theo một sơ đồ.
Trả lời:
- Bố cục của văn bản gồm 3 phần:
+ Phần 1 (từ đầu đến …trực tiếp tràn vào khu dân cư): dẫn dắt vấn đề nói đến và giải thích hiện tượng lũ lụt.
+ Phần 2 (tiếp đến …gây nên nhiều thiên tai): nêu nguyên nhân gây ra lũ lụt.
+ Phần 3 (phần còn lại): tác hại của lũ lụt.
- Dựa vào nhan đề của văn bản để xác định được bố cục của văn bản.
- Đánh số thứ tự:
1. Phần sa pô và đề mục Lũ lụt là gì?
2. Đề mục: Nguyên nhân gây ra lũ lụt
3. Đề mục: Tác hại của lũ lụt
Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Người viết đã chọn những cách nào để triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản? Chỉ ra những biểu hiện cụ thể của cách triển khai ấy và hiệu quả của nó.
Trả lời:
- Người viết đã chọn cách phân loại các nội dung chính của văn bản để triển khai ý tưởng nhằm sáng tỏ nhan đề văn bản và thông tin của văn bản.
- Biểu hiện:
+ Phần “Lũ lụt”: diễn giải từng khái niệm của “lũ lụt” thành hai ý là “lũ” và “lụt.
+ Phần “Nguyên nhân gây ra lũ lụt”: triển khai thành các ý lớn đưa ra các nguyên nhân gây ra lũ lụt.
- Hiệu quả: giúp người đọc nhanh chóng nắm bắt được các thông tin quan trọng trong văn bản.
Câu 3 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Các nội dung trình bày trong văn bản Lũ lụt là gì – Nguyên nhân và tác hại đã làm sáng tỏ mục đích của văn bản như thế nào?
Trả lời:
Các nội dung trình bày trong văn bản Lũ lụt là gì – Nguyên nhân và tác hại đã làm sáng tỏ mục đích giúp người đọc nắm bắt và hiểu rõ hơn những thông tin về lũ lụt.
Câu 4 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nêu nhận xét về cách tác giả giải thích hiện tượng tự nhiên (lũ lụt) trong văn bản này.
Trả lời:
Cách trình bày diễn giải từng khái niệm của “lũ lụt” thành hai ý là “lũ” và “lụt. Sau đó mới rút ra định nghĩa tổng quát về lũ lụt.
Câu 5 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Từ văn bản, em có suy nghĩ gì về hiện tượng lũ lụt ở nước ta nói riêng và trên thế giới nói chung? Bản thân em thấy cần biết thêm thông tin gì nữa về lũ lụt?
Trả lời:
- Nhận xét: Hằng năm ở Việt Nam và trên thế giới đều phải hứng chịu những trận lũ lụt lớn, gây thiệt hại nặng nề về người và của.
- Sau khi đọc văn bản, em muốn biết thêm thông tin về cách ứng phó khi lũ lụt xảy ra để cố gắng giảm thiệt hại xuống mức thấp nhất.
Câu 6 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tìm hiểu thêm từ nhiều nguồn khác nhau và nêu một số thông tin bổ sung (kênh chữ, hoặc kênh hình) về hiện tượng lũ lụt chưa có trong văn bản này.
Trả lời:
- Một số thông tin bổ sung về hiện tượng lũ lụt:
+ Link youtube: https://www.youtube.com/watch?v=srbusE69l7A