Soạn bài Người mẹ vườn cau - ngắn nhất Cánh diều

Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Người mẹ vườn cau ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.

Soạn bài Người mẹ vườn cau - ngắn nhất Cánh diều

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 25 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):

- Đọc trước văn bản Người mẹ vườn cau, tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

- Hãy nhớ lại một tác phẩm viết về người mẹ, người bà có chủ đề để gần với văn bản này để giới thiệu với các bạn.

Trả lời:

- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: (sinh năm 1976 tại xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau)

+ Cô là một nhà văn, thành viên Hội nhà văn Việt Nam.

+ Nguyễn Ngọc Tư được biết đến với tập truyện mang tên Cánh đồng bất tận. Tập truyện nhận giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam năm 2006 và truyện ngắn cùng tên đã được chuyển thể thành phim điện ảnh năm 2010.

+ Một số tác phẩm tiêu biểu: Cánh đồng bất tận, Giao thừa, Biển người mênh mông, Cái nhìn khắc khoải, Ngọn đèn không tắt, Yêu người ngóng núi, Gáy người thì lạnh, Khói trời lộng lẫy, Biển của mỗi người,…

- Tác phẩm viết về người mẹ, người bà có chủ đề để gần với văn bản này: tác phẩm Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng), đoạn trích kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng và tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh, đáng thương của mình.

2. Đọc hiểu

*Nội dung chính: Văn bản nói về kí ức của tác giả về người bà nội - một người mẹ anh hùng giàu đức hy sinh và đáng thương. Qua đó, gửi gắm đến người đọc thông điệp về sự biết ơn và kính trọng những người đã hi sinh vì lí tưởng cách mạng, vì nền hòa bình độc lập và những người mẹ anh hùng.

*Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý tình huống khơi gợi cho nhân vật “tôi” về hình ảnh “người mẹ vườn cau”.

Trả lời:

Tình huống khơi gợi cho nhân vật “tôi” về hình ảnh “người mẹ vườn cau”: cô giáo giao đề bài làm văn về “người mẹ”.

Câu 2 (trang 26 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nhận biết các trợ từ, thán từ trong văn bản.

Trả lời:

- Trợ từ: cả, đến, chỉ

- Thán từ: tiên tổ mầy, nghen, hở, ừ

Câu 3 (trang 28 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý những lời thoại tái hiện hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau”.

Trả lời:

Những lời thoại tái hiện hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau”: là lời của ba và nhân vật “tôi” khi nói về “bà mẹ anh hùng”.

Câu 4 (trang 28 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý lời thoại của nhân vật chú Biểu.

Trả lời:

- Lời thoại của nhân vật chú Biểu: gần gũi, chứa đầy tình cảm khi nói về má nhưng cũng không quên trách người em không dành thời gian quan tâm má.

Câu 5 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phần (3) đã gợi mở những vấn đề gì?

Trả lời:

Phần (3) đã gợi mở ra bài học về sự biết ơn, kính trọng đến những người mẹ.

*Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Truyện ngắn trên viết về đề tài gì? Giải thích nhan đề Người mẹ vườn cau.

Trả lời:

- Truyện ngắn trên viết về đề tài: người phụ nữ giàu đức hy sinh

- Nhan đề Người mẹ vườn cau: Nhan đề thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm. Thể hiện chân dung người phụ nữ anh hùng, gửi đến người đọc thông điệp về sự kính trọng và biết ơn.

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau là gì?

Trả lời:

Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau nói về những con người giàu đức hi sinh, anh dũng vì lí tưởng cách mạng lớn lao, đánh đổi lại một nền hòa bình cho Tổ quốc ta.

Câu 3 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng như thế nào?

Trả lời:

- Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất, nhân vật xưng “tôi”.

- Tác dụng: thể hiện được những cảm xúc, cách nhìn cùng tiếng nói nội tâm của nhân vật tôi khi bày tỏ nỗi niềm về người bà của mình. Giúp tăng độ chính xác cho câu chuyện.

Câu 4 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau có gì đáng chú ý?

Trả lời:

Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau được xây dựng gần gũi, dễ dàng truyền tải nội dung đến các độc giả về hình ảnh người bà thông qua các chi tiết miêu tả, cuộc đối thoại của các nhân vật trong văn bản. Qua đó, văn bản đã khắc họa được tâm tư, tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho người ba của mình.

Câu 5 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?

Trả lời:

- Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu:

+ Ba kể hồi trước, ba cùng hai chú ở trên bàn thờ là đồng chí của nhau, các chú ấy hiên ngang và anh dũng lắm, ba bảo bà nội là một bà mẹ anh hùng.

+ Nội bán ve chai

+ Nội gánh giỏ đi đầu làng cuối xóm. Nội đưa thư cho ba. Nội mang thức ăn, tin tức.

+ Giá mà các chú ấy còn sống, bây giờ nội đã có cháu, đâu phải sống một mình.

+ Tôi nghe gai gai người, nhớ cái dáng còm cõi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo.

- Em ấn tượng với chi tiết “Tôi nghe gai gai người, nhớ cái dáng còm cõi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo” vì chi tiết này làm cho em hình dung được bóng dáng hiền lành, phúc hậu của người bà. Chi tiết này cũng làm cho em nhớ tới người bà của mình.

Câu 6 (trang 29 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Có người cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp về truyền thống
“uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em như thế nào? (Trình bày thành đoạn văn khoảng 6 – 8 dòng).

Trả lời:

Câu chuyện Người mẹ vườn cau, tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã gợi cho ta suy nghĩ về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Truyền thống ấy được hình thành và phát triển từ lịch sử dựng nước và giữ nước hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam. Điều đó gợi lòng biết ơn trong mỗi con người và lan tỏa tình cảm đó ra cộng đồng; tạo nên những thông điệp tích cực và truyền thống biết ơn giúp cho con người trong đất nước thêm đoàn kết, gắn bó với nhau hơn. Một đất nước mà con người hiểu, biết ơn những giá trị mà bản thân mình được hưởng sẽ là một đất nước phát triển bền vững trên cơ sở của lòng biết ơn, tinh thần đoàn kết.