Tìm biện pháp tu từ hoán dụ trong những câu sau
Tìm biện pháp tu từ hoán dụ trong những câu sau
Câu 3 trang 14 sách bài tập Ngữ Văn lớp 6 Tập 2 - Cánh diều: Tìm biện pháp tu từ hoán dụ trong những câu sau.
Chỉ ra mối quan hệ giữa các sự vật, sự việc được biểu thị trong mỗi hoán dụ đó. Nêu tác dụng của các hoán dụ đối với việc miêu tả sự vật, sự việc.
a) Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hoàng Trung Thông).
b) Áo nâu liền với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên.
(Tố Hữu)
c) Những bàn chân từ than bụi lầy bùn
Đã bước dưới mặt trời cách mạng.
(Tố Hữu)
d) Quanh Hồ Gươm không ai bàn chuyện vua Lê
Lòng ta đã thành rêu phong chuyện cũ.
(Chế Lan Viên)
Trả lời:
Các biện pháp tu từ hoán dụ: bàn tay (ở câu a), áo nâu, áo xanh, nông thôn, thị thành (ở câu b), bàn chân (ở câu c), chuyện vua Lê (ở câu d),
- Mối quan hệ giữa các sự vật, sự việc được biểu thị bởi hoán dụ :
+ Quan hệ giữa cái cụ thể và cái trừu tượng: bàn tay – sức lao động, chuyện vua Lê – việc giết giặc, cứu nước.
+ Quan hệ giữa dấu hiệu về sự vật và sự vật: áo nâu – nông dân, áo xanh – công nhân.
+ Quan hệ giữa vật chứa và vật bị chứa: nông thôn – nông dân, thị thành – người
dân thành thị.
+ Quan hệ giữa bộ phận và chỉnh thể: bàn chân – con người.
- Nêu tác dụng của phép hoán dụ đối với việc miêu tả sự vật, sự việc:
+ Làm cho nội dung được diễn đạt là những cái trừu tượng trở nên cụ thể, dễ
hiểu hơn.
+ Cung cấp thông tin bổ sung về sự vật, hiện tượng; qua đó, làm cho cách diễn đạt hàm súc hơn. Chẳng hạn, áo nâu, áo xanh không chỉ mang thông tin về nông dân, công nhân mà còn chỉ ra dấu hiệu về trang phục của họ.
+ Tạo nên mối quan hệ tự nhiên, hợp logic giữa sự vật và hoạt động (bàn chân từ than bụi lầy bùn – bước,...).
+ Gợi sự liên tưởng đến nhân vật lịch sử và truyền thống đánh giặc cứu nước của dân tộc (chuyện vua Lê – việc đánh giặc cứu nước).
