Lý thuyết KHTN 8 Cánh diều Bài 27: Khái quát về cơ thể người
Haylamdo biên soạn và sưu tầm tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 8 Bài 27: Khái quát về cơ thể người sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 8 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KHTN 8.
Lý thuyết KHTN 8 Cánh diều Bài 27: Khái quát về cơ thể người
I. CÁC HỆ CƠ QUAN TRONG CƠ THỂ
- Trong cơ thể người có các hệ cơ quan: hệ vận động, hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ bài tiết, hệ thần kinh, hệ nội tiết, hệ sinh dục.
Một số hệ cơ quan trong cơ thể người
- Trong cơ thể, mỗi hệ cơ quan đảm nhận một chức năng riêng.
|
Hệ cơ quan |
Vai trò chính trong cơ thể |
|
Hệ vận động |
Định hình cơ thể, bảo vệ nội quan, giúp cơ thể cử động và di chuyển. |
|
Hệ tuần hoàn |
Vận chuyển chất dinh dưỡng, oxygen, hormone,… đến các tế bào và vận chuyển chất thải từ tế bào đến các cơ quan bài tiết để thải ra ngoài. |
|
Hệ hô hấp |
Giúp cơ thể lấy khí oxygen từ môi trường và thải khí carbon dioxide ra khỏi cơ thể. |
|
Hệ tiêu hóa |
Biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được và loại chất thải ra khỏi cơ thể. |
|
Hệ bài tiết |
Lọc các chất thải có hại cho cơ thể từ máu và thải ra môi trường. |
|
Hệ thần kinh |
Thu nhận các kích thích từ môi trường, điều khiển, điều hòa hoạt động của các cơ quan, giúp cho cơ thể thích nghi với môi trường. |
|
Hệ nội tiết |
Điều hòa hoạt động của các cơ quan trong cơ thể thông qua việc tiết một số loại hormone tác động đến cơ quan nhất định. |
|
Hệ sinh dục |
Giúp cơ thể sinh sản, duy trì nòi giống. |
- Trong cơ thể, các hệ cơ quan cùng phối hợp hoạt động với nhau tạo nên sự thống nhất của cơ thể.
+ Ví dụ: Khi lao động nặng, hệ vận động (cơ và xương) hoạt động với cường độ mạnh kéo theo các hệ cơ quan, hệ cơ quan khác như hệ tuần hoàn (tim đập nhanh hơn, mạch máu dãn), hệ hô hấp (thở sâu và nhanh hơn), hệ bài tiết (mồ hôi tiết ra nhiều hơn),… cũng tăng cường hoạt động để phối hợp. Sự phối hợp của các cơ quan, hệ cơ quan được điều khiển bởi hệ thần kinh.
Sơ đồ mối liên hệ giữa các hệ cơ quan trong cơ thể
II. CÁC CƠ QUAN TRONG CƠ THỂ
- Mỗi cơ quan gồm nhiều cơ quan cùng phối hợp hoạt động để thực hiện một chức năng nhất định.
|
Hệ cơ quan |
Tên cơ quan |
Chức năng chính của các cơ quan |
|
Hệ vận động
|
Xương |
Nâng đỡ, tạo hình dáng, vận động |
|
Cơ vân |
Tạo hình dáng, vận động |
|
|
Hệ tiêu hóa
|
Ống tiêu hóa: Khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn |
Tiêu hóa thức ăn, vận chuyển thức ăn, hấp thu chất dinh dưỡng |
|
Tuyến tiêu hóa: Tuyến nước bọt, tuyến vị, tuyến gan, tuyến tụy, tuyến ruột |
Tiết enzyme, dịch tiêu hóa |
|
|
Hệ tuần hoàn
|
Tim |
Co bóp hút và đẩy máu |
|
Hệ mạch máu gồm động mạch, tĩnh mạch, mao mạch |
Vận chuyển máu |
|
|
Hệ hô hấp
|
Phổi |
Thực hiện trao đổi khí |
|
Đường dẫn khí gồm: khoang mũi, hầu, họng, thanh quản, khí quản, phế quản |
Sưởi ấm, làm ẩm, làm sạch không khí hít vào, dẫn khí |
|
|
Hệ bài tiết
|
Da |
Tiết mồ hôi |
|
Gan |
Phân giải chất độc, thải sản phẩm, phân giải hồng cầu |
|
|
Phổi và đường dẫn khí |
Bài tiết CO2 |
|
|
Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái |
Bài tiết nước tiểu |
|
|
Hệ thần kinh
|
Dây thần kinh |
Dẫn truyền xung thần kinh |
|
Não, tủy sống |
Lưu trữ, xử lí thông tin |
|
|
Hệ nội tiết
|
Các tuyến nội tiết: tuyến tùng, vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến ức, tuyến tụy, tuyến trên thận, tinh hoàn, buồng trứng |
Tiết các hormone điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể. |
|
Hệ sinh dục
|
Ở nữ: buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung, âm đạo, âm hộ |
Tạo trứng, nuôi dưỡng thai nhi, hình thành đặc điểm sinh dục thứ phát ở nữ |
|
Ở nam: Tinh hoàn, ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, tuyến hành, dương vật |
Tạo tinh trùng, hình thành đặc điểm sinh dục thứ phát ở nam |
- Ví dụ thể hiện sự phối hợp của các cơ quan trong thực hiện chức năng của hệ cơ quan: Khi một vận động viên tập tạ, cơ co dãn phối hợp cùng sự hoạt động của các khớp làm xương chuyển động, tạo nên cử động nâng hạ tạ.
Vận động viên nâng tạ