Soạn bài Yên Tử, núi thiêng - ngắn nhất Kết nối tri thức
Haylamdo sưu tâm và biên soạn bài Yên Tử, núi thiêng ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Kết nối tri thức giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.
Soạn bài Yên Tử, núi thiêng - Kết nối tri thức
1. Trước khi đọc
Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Khi tham quan hay du lịch, em có thường tìm hiểu trước về nơi sắp đến không? Nếu có, loại tài liệu em quan tâm tìm đọc, xem, nghe là gì?
Trả lời
- Trước khi đi tham quan hoặc đi du lịch một nơi mới, em thường sẽ tìm hiểu trước.
- Em tìm kiếm trên mạng những bài viết và hình ảnh về nơi này.
Câu 2 (trang 91 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Kể tên một số danh lam thắng cảnh có di tích lịch sử mà em đã đến hoặc đã biết.
Trả lời
- Một số danh lam thắng cảnh có di tích lịch sử:
+ Vịnh Hạ Long
+ Lăng Bác
+ Côn Sơn – Kiếp bạc
+ Cố đô Huế
+ …
2. Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Theo dõi (trang 91 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Có điểm gì đáng chú ý trong cách tác giả nêu cảm nhận chung và đánh giá khái quát về đối tượng được giới thiệu?
Trả lời:
- Tác giả sử dụng những hình ảnh miêu tả đầy ấn tượng như "những cánh cung núi trùng điệp", "khu Đông Bắc mênh mông", "cao 1 068 m", "vút lên chon von" để vẽ nên bức tranh hùng vĩ của ngọn núi Yên Tử. Với cách giới thiệu như vậy, tác giả đã giúp người đọc có thể hình dung được một cách rõ ràng và sinh động về ngọn núi Yên Tử, đồng thời khơi gợi trong lòng họ niềm hứng thú muốn khám phá nơi đây.
2. Theo dõi (trang 92 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Người viết cho biết điều gì về tọa độ không gian của núi thiêng Yên Tử?
Trả lời:
- Người viết cho biết:
+ Núi Yên Tử thuộc thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
+ Nằm cách trung tâm thành phố Uông Bí 14 km về phía tây bắc.
+ Cách Hòn Gai 40 km theo trục đường 18A.
=> Với những thông tin trên, du khách có thể dễ dàng xác định vị trí và lên kế hoạch cho chuyến đi của mình đến núi Yên Tử.
3. Hình dung (trang 92 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Vẻ đẹp của lối vào Yên Tử đã được miêu tả bằng những chi tiết, hình ảnh nào?
Trả lời:
- Những hình ảnh, chi tiết miêu tả vẻ đẹp của lối vào Yên Tử:
+ Thung lũng dài và hẹp, giới hạn bởi ngọn núi Cánh Gà ở phía Nam, Bảo Đài ở phía bắc, thoạt trông như những thành quách cổ xưa.
+ Những khu vườn xum xuê cây ăn quả: vải, nhãn, mận, đào, mùa nào thức ấy, những mảnh ruộng mía thân tím thẳng tắp, nối tiếp hai bên đường.
+ Suối Giải Oan trong veo, chảy ngoằn ngoèo trong thung lũng, trên nền "đá cuội và sỏi trắng, cắt con đường từ Lán Tháp vào Yên Tử 9 đoạn, khiến du khách ngỡ là 9 con suối khác nhau.
+ Hai bên bờ suối, hoa dành và hoa bướm vàng rộm. Đây đó có những khóm hoa hải đường chen với hoa thuỷ tiên đang nở bung những cánh mỏng phớt tím.
4. Liên hệ (trang 93 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Trong một văn bản giới thiệu về danh lam thắng cảnh, việc cung cấp những thông tin về lịch sử có ý nghĩa gì?
Trả lời:
- Trong một văn bản giới thiệu về danh lam thắng cảnh, việc cung cấp những thông tin về lịch sử sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về lịch sử ra đời, từ đó sẽ thêm thu hút độc giả với địa điểm danh lam thắng cảnh này.
5. Suy luận (trang 93 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Những thông tin mở rộng về đạo Phật và các vị chân tu cần thiết như thế nào đối với một văn bản giới thiệu núi thiêng Yên Tử?
Trả lời:
- Khi cung cấp những thông tin mở rộng về đạo Phật và các vị chân tu, văn bản giới thiệu sẽ giúp cho người đọc hiểu rõ ràng hơn về lịch sử lâu đời và tăng mức độ uy tín, tin tưởng với núi thiêng Yên Tử.
3. Sau khi đọc
* Nội dung chính của đoạn trích: Văn bản giới thiệu về Yên Tử, một vùng đất linh thiêng, vùng núi đẹp quyến rũ khách bốn phương
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):Yên Tử, núi thiêng thuộc loại văn bản gì? Em căn cứ vào đâu để xác định như vậy?
Trả lời:
- Yên Tử, núi thiêng thuộc loại văn bản giới thiệu về di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh.
- Căn cứ:
+ Nhan đề của văn bản
+ Nội dung trình bày trong văn bản
Câu 2 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Văn bản được bố cục như thế nào? Nêu nội dung cụ thể của từng phần trong bố cục và chỉ ra mạch kết nối các nội dung đó.
Trả lời:
- Bố cục:
+ Phần 1: Từ đầu đến du khách địa phương: Giới thiệu khái quát về núi Yên Tử
+ Phần 2: Tiếp theo đến nơi mà mình mơ ước: Tổng quan về vẻ đẹp đường đến Yên Tử
+ Phần 3: Tiếp theo đến thành Yên Tử như ngày nay: Lịch sử dãy núi Yên Tử
+ Phần 4: Tiếp theo đến Phù Vân quốc sư: Đạo Phật và dãy núi Yên Tử
+ Phần 5: Còn lại.
- Mạch kết nối: Với cách bố cục và kết nối các nội dung như trên, văn bản giới thiệu về núi Yên Tử sẽ giúp người đọc có được cái nhìn toàn diện về danh lam thắng cảnh nổi tiếng này, từ đó khơi gợi niềm hứng thú và mong muốn được khám phá nơi đây.
Câu 3 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Căn cứ vào nội dung văn bản, cho biết những lí do chính khiến Yên Tử được nhìn nhận là “núi thiêng”.
Trả lời:
- Những lí do chính khiến Yên Tử được nhìn nhận là “núi thiêng”:
+ Nơi đây gắn liền với sự phát triển của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, do vua Trần Nhân Tông sáng lập.
+ Trải qua nhiều triều đại, Yên Tử là nơi tu hành của nhiều vị thiền sư nổi tiếng, lưu giữ nhiều giá trị văn hóa Phật giáo.
+ Nơi đây còn là di tích lịch sử gắn liền với cuộc đời của vua Trần Nhân Tông, người đã từ bỏ ngai vàng để tu hành, giác ngộ Phật pháp.
Câu 4 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nhận xét về tỉ lệ của các đoạn miêu tả và dẫn tư liệu lịch sử trong văn bản (tỉ lệ như thế nào, có hợp lí không và thể hiện ý tưởng gì của tác giả).
Trả lời:
- Đọc văn bản chúng ta nhận thấy tỉ lệ đoạn dẫn tư liệu lịch sử nhiều hơn với các đoạn miêu tả.
- Tỉ lệ như vậy là hoàn toàn hợp lí. Vì chủ đề là Yên Tử đây là một nơi rất linh thiêng, không chỉ là một danh lam thắng cảnh, đây còn là một di tích lịch sử đặc biệt. Từ đó ta thấy được ý tưởng của tác giả là muốn làm rõ lịch sử của núi Yên Tử đến với bạn đọc.
Câu 5 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Liệt kê những chi tiết thể hiện cách giải thích tên gọi của một số vị trí và di tích trong quần thể du lịch tâm linh Yên Tử. Việc giải thích đó đáp ứng yêu cầu gì của loại văn bản giới thiệu một cảnh quan?
Trả lời:
- Liệt kê:
+ Ông đã hóa Phật vào ngọn núi và ngọn núi mang hình hài ông được người đời sau gọi là tượng An Kỳ Sinh.
+ Sau khi An Kỳ Sinh đắc đạo, chư tăng của An Kỳ Sinh gọi ngôi chùa ông đã tu hành và đắc đạo là “chùa ông Yên”…
- Việc giải thích như vậy đáp ứng yêu cầu đưa ra yếu tố lịch sử của văn bản giới thiệu một cảnh quan.
Câu 6 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Yếu tố biểu cảm đã được tác giả sử dụng như thế nào? Yếu tố đó đóng vai trò gì trong việc làm tăng tính hấp dẫn của văn bản.
Trả lời:
- Yếu tố biểu cảm đã được tác giả sử dụng khi tự hào nói về lịch sử Yên Tử, về cảnh đẹp xung quanh ngọn núi Yên Tử.
- Yếu tố đó đóng vai trò giúp cho văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn và thu hút người đọc.
Câu 7 (trang 94 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu tác dụng của việc đưa sơ đồ khu di tích Yên Tử vào văn bản. Theo em, vì sao những sơ đồ thuộc loại này thường được hiệu chỉnh qua các lần công bố khác nhau?
Trả lời:
- Tác dụng:
+ Giúp người đọc hình dung tổng quan về khu di tích
+ Cung cấp thông tin chi tiết về các di tích
+ Tăng tính khoa học và chính xác cho văn bản
- Lý do sơ đồ khu di tích Yên Tử thường được hiệu chỉnh qua các lần công bố:
+ Phát hiện mới trong quá trình nghiên cứu.
+ Thay đổi trong quy hoạch và phát triển khu di tích.
+ Nâng cao chất lượng thông tin.
Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 95 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) đánh giá về khả năng gợi lên niềm đam mê khám phá thắng cảnh, di tích Yên Tử của văn bản Yên Tử, núi thiêng.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo
Văn bản “Yên Tử, núi thiêng” đã khơi gợi trong lòng mỗi người niềm đam mê khám phá thắng cảnh di tích Yên Tử. Vốn là là một thắng cảnh thiên nhiên, ngọn Yên Tử còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử với mệnh danh “đất tổ Phật giáo Việt Nam”. Núi Yên Tử là ngọn núi thuộc dãy cánh cung Đông Triều thuộc thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Trên đỉnh núi thường có mây bao phủ nên còn có tên gọi là Bạch Vân sơn, núi rừng Yên Tử nổi tiếng là nơi có khung cảnh ngoạn mục và được mệnh danh là một trong những cảnh quan đẹp nhất đất Việt. Trên đỉnh núi thiêng Yên Tử còn có một khu di tích lịch sử với những ngôi chùa và tháp cổ cùng rừng cây cổ thụ lâu đời. Đỉnh Yên Tử cũng trở thành trung tâm của Phật giáo từ khi vua Trần Nhân Tông từ bỏ ngai vàng, tu hành và lập ra giáo phái Phật giáo có tên là Thiền Trúc Lâm Yên Tử.