Soạn bài Văn hóa hoa - cây cảnh - ngắn nhất Kết nối tri thức
Haylamdo sưu tâm và biên soạn bài Văn hóa hoa - cây cảnh ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 9 Kết nối tri thức giúp học sinh soạn văn 9 dễ dàng hơn.
Soạn bài Văn hóa hoa - cây cảnh - Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 96 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Yêu thiên nhiên là một tình cảm tự nhiên và đặc điểm của con người. Theo em, tình yêu đó có những biểu hiện nổi bật nào?
Trả lời
- Tình yêu thiên nhiên là một tình cảm cao đẹp, được thể hiện qua nhiều hình thức phong phú và đa dạng. Dưới đây là một số biểu hiện nổi bật:
+ Trân trọng và gìn giữ vẻ đẹp thiên nhiên: Biết ơn những gì thiên nhiên ban tặng cho con người như không khí trong lành, nước sạch, lương thực, tài nguyên thiên nhiên; Cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên qua từng mùa, từng khoảnh khắc: bình minh rực rỡ, hoàng hôn thơ mộng, bầu trời đầy sao,...
+ Tìm đến thiên nhiên để thư giãn và giải trí: Tham gia các hoạt động dã ngoại, leo núi, cắm trại,... để hòa mình vào thiên nhiên; Tìm đến những không gian xanh như công viên, vườn hoa để thư giãn sau những giờ học tập và làm việc căng thẳng.
+ Tìm hiểu và học hỏi về thiên nhiên: Tham gia các hoạt động giáo dục môi trường, bảo vệ thiên nhiên; Quan tâm đến các vấn đề biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường.
Câu 2 (trang 96 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Trong bối cảnh đời sống hiện đại, việc tạo ra một không gian cư trú gần gũi, thân thiện với thiên nhiên có thể gặp phải những thách thức gì?
Trả lời
- Những thách thức trong việc tạo ra một không gian cư trú gần gũi, thân thiện với thiên nhiên trong bối cảnh đời sống hiện đại:
+ Thiếu hụt diện tích
+ Chi phí đầu tư cao
+ Khó khăn trong việc bảo trì
+ Thiếu hụt thông tin và kiến thức
+ Tác động từ môi trường xung quanh
+ Văn hóa và thói quen sinh hoạt
2. Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Theo dõi (trang 96 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tác giả đang khơi gợi sự chú ý về vấn đề gì?
Trả lời:
- Khơi gợi sự chú ý về vấn đề: Thiên nhiên phong phú và đa dạng còn chứa ẩn nhiều điều kì thú và kì vĩ.
2. Chú ý (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Đâu là điều kiện then chốt dẫn đến sự xuất hiện của “thiên nhiên thứ hai”?
Trả lời:
- Điều kiện theo chốt dẫn đến sự xuất hiện của “thiên nhiên thứ hai” là yếu tố con người.
3. Theo dõi (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Cách tác giả đưa thông tin về “truyền thống sống hài hoà với tự nhiên” của người Việt Nam có điểm gì độc đáo?
Trả lời:
- Tác giả đã đưa thông tin về truyền thống sống hài hòa với tự nhiên của người Việt Nam một cách độc đáo thông qua việc sử dụng hình ảnh hoa và cây cảnh như là biểu tượng cho mối quan hệ gắn bó và tôn trọng thiên nhiên. Điều này phản ánh quan niệm sâu sắc về việc con người không chỉ sống trong môi trường tự nhiên mà còn phải chăm sóc và bảo tồn nó.
4. Suy luận (trang 98 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Bề rộng của những thông tin được trình bày trong văn bản có mối liên hệ như thế nào với khái niệm “văn hoá” xuất hiện ở nhan đề?
Trả lời:
- Bề rộng của thông tin được trình bày trong văn bản không chỉ giới hạn ở việc trồng trọt và chăm sóc cây cảnh mà còn mở rộng ra các khía cạnh khác của văn hóa Việt Nam, như tinh thần cộng đồng, sự sáng tạo trong nghệ thuật, và thái độ tôn trọng đối với mọi sinh vật. Điều này liên hệ mật thiết với khái niệm “văn hóa” xuất hiện ở nhan đề, bởi “văn hóa” không chỉ là những sản phẩm vật thể mà còn là cách thức con người tương tác với thế giới xung quanh, bao gồm cả môi trường tự nhiên.
5. Kết nối (trang 99 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Vấn đề “mức sống” được đề cập ở đây gợi cho em nghĩ tới thực tế nào?
Trả lời:
- Vấn đề mức sống gợi cho em nghĩ đến thực tế hiện nay mọi người đều quan niệm thú chơi hoa chỉ dành cho người giàu và thực sự là thế thật chỉ có người có của ăn của để mới không phải lo nghĩ gì mà dành thời gian cho việc chơi hoa, chơi cây.
3. Sau khi đọc
* Nội dung chính của đoạn trích: Văn bản cung cấp những thông tin về văn hoá hoa – cây cảnh, đồng thời thể hiện tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu nhận xét về việc sách giáo khoa đặt văn bản Văn hoá hoa – cây cảnh bên cạnh văn bản Yên Tử, núi thiêng.
Trả lời:
- Việc sách giáo khoa đặt văn bản Văn hoá hoa – cây cảnh của Trần Quốc Vượng cạnh văn bản Yên Tử, núi thiêng là một cách tiếp cận sáng tạo và có ý nghĩa, bởi cả hai văn bản đều phản ánh sự gắn kết sâu sắc giữa con người và thiên nhiên, cũng như tầm quan trọng của văn hóa tâm linh trong đời sống tinh thần của người Việt.
Câu 2 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tìm hiểu bố cục của văn bản, qua đó, đánh giá cách tác giả triển khai ý tưởng và trình bày thông tin.
Trả lời:
- Bố cục:
+ Đoạn 1: Giới thiệu về vấn đề.
+ Đoạn 2, 3: Điều kiện then chốt dẫn đến sự xuất hiện của thiên nhiên thứ hai.
+ Đoạn 4 – 9: Truyền thống sống hài hòa với tự nhiên của người Việt Nam.
+ Đoạn 10 – 13: Bề rộng văn hóa của Việt Nam.
+ Đoạn 14 – 16: Thú chơi hoa – cây cảnh của con người.
- Tác giả triển khai ý tưởng và trình bày thông tin theo trình tự chặt chẽ đưa người đọc đến các vấn đề liên quan đến văn hóa hoa, cây cảnh.
Câu 3 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định tính đa dạng của các thông tin được tác giả nêu lên xoay quanh việc làm sáng tỏ vấn đề: Người Việt thực sự có một văn hoá ứng xử riêng với thiên nhiên.
Trả lời:
- Tính đa dạng của các thông tin được thể hiện qua việc tác giả đã khám phá và phân tích nhiều khía cạnh khác nhau của văn hóa ứng xử với thiên nhiên của người Việt. Tác giả đã sử dụng một loạt các cứ liệu từ văn học, ngôn ngữ, tục ngữ, ca dao, đến những quan sát thực tế về cách người Việt trồng trọt và chăm sóc cây cảnh. Điều này làm sáng tỏ rằng người Việt không chỉ coi trọng việc sống hài hòa với thiên nhiên mà còn coi đó là một phần không thể tách rời của bản sắc văn hóa và tâm hồn dân tộc.
Câu 4 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tại sao nói về một vấn đề của văn hoá, tác giả lại hết sức quan tâm tìm hiểu, tập hợp các cứ liệu văn học và ngôn ngữ?
Trả lời:
- Tác giả quan tâm đến việc tìm hiểu và tập hợp các cứ liệu văn học và ngôn ngữ bởi vì những nguồn này chứa đựng giá trị văn hóa lâu đời và sâu sắc của dân tộc. Văn học và ngôn ngữ là kho tàng lưu giữ tri thức, quan niệm, và cảm xúc của con người qua nhiều thế hệ. Chúng giúp tác giả chứng minh và làm nổi bật vấn đề mà ông muốn truyền đạt: văn hóa ứng xử với thiên nhiên của người Việt không chỉ là hành động bề ngoài mà còn là biểu hiện của quan điểm sống, tư duy và tình cảm.
Câu 5 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu nhận xét của em về mạch liên kết giữa các thông tin trong văn bản.
Trả lời:
- Mạch liên kết giữa các thông tin trong văn bản được tác giả xây dựng một cách chặt chẽ và logic. Từ việc giới thiệu khái niệm “văn hóa hoa - cây cảnh”, tác giả dẫn dắt người đọc qua các ví dụ cụ thể, phân tích sâu sắc, và cuối cùng là kết luận về tầm quan trọng của việc này đối với đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt. Sự chuyển tiếp giữa các phần thông tin một cách mượt mà giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu rõ ý đồ của tác giả, đồng thời cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của văn hóa ứng xử với thiên nhiên trong đời sống của người Việt.
Câu 6 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Việc tác giả huy động kiến thức đa lĩnh vực (văn hoá, văn học, ngôn ngữ, lịch sử, địa lí) khi đưa thông tin về vấn đề đã tạo nên đặc điểm gì của văn bản?
Trả lời:
- Việc tác giả huy động kiến thức đa lĩnh vực (văn hóa, văn học, ngôn ngữ, lịch sử, địa lí) khi đưa thông tin về vấn đề đã tạo nên đặc điểm đa dạng, phong phú của văn bản thông tin
Câu 7 (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Thông điệp có ý nghĩa nhất mà em tiếp nhận được từ văn bản là gì?
Trả lời:
- Thông điệp có ý nghĩa là sự gắn kết mật thiết giữa con người và thiên nhiên, cũng như việc ứng xử với thiên nhiên không chỉ là hành động vật lý mà còn là biểu hiện của một nền văn hóa tinh thần phong phú, sâu sắc và bền vững qua thời gian.
* Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 100 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Từ những điều được văn bản Văn hoá hoa – cây cảnh gợi lên, viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) nêu ấn tượng, suy nghĩ của em về hiện tượng “đưa thiên nhiên vào nhà” rất phổ biến trong đời sống hiện nay.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo
Giữa con người và môi trường sống có mối liên hệ chặt chẽ không thể tách rời. Môi trường tạo ra các điều kiện sống cần thiết để con người tồn tại và phát triển. Con người có vai trò khai thác và cải tạo môi trường phù hợp với các điều kiện sống và hoạt động sản xuất của mình, đồng thời tôn trọng, bảo vệ và gìn giữ lấy môi trường ấy. Hiện tượng “đưa thiên nhiên vào nhà” hiện nay đang được rất nhiều người hưởng ứng. Hiện tượng đó không chỉ là một xu hướng trang trí mà còn là biểu hiện của nhu cầu tìm về nguồn cội, kết nối với thiên nhiên trong cuộc sống hiện đại bận rộn. Việc đưa thiên nhiên vào nhà không cần điều gì quá to lớn, chỉ cần bạn trồng thêm một cây xanh, một cây hoa ở nhà và chăm sóc chúng đã là đưa thiên nhiên vào nhà rồi đó. Việc này không chỉ giúp không gian sống trở nên tươi mới, bình yên mà còn thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Hãy luôn biết trân trọng bảo vệ thiên nhiên vì nếu thiếu đi thiên nhiên con người chúng ta cũng không sống tiếp được.