Bài 8: Hãy lắng nghe - Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
Haylamdo biên soạn và sưu tầm lời giải Tiếng Việt lớp 5 Bài 8: Hãy lắng nghe sách Chân trời sáng tạo giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Tiếng Việt lớp 5 Bài 8.
Bài 8: Hãy lắng nghe - Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
Đọc: Hãy lắng nghe
Nội dung chính Hãy lắng nghe:
Bài đọc đề cập đến những âm thanh tuyệt vời trong cuộc sống. Qua đó gửi gắm thông điệp mọi người hãy lắng nghe để thấy được sự mới lạ và hòa quyện của mỗi âm thanh.
* Khởi động
Hỡi bạn ơi cùng nhau lắng nghe
Tiếng dòng suối ngoài xa thì thào
Tiếng đàn cả vui đùa đây cát
Tiếng làn sóng trôi xuôi ào ào.
Dân ca Ba Na – Sưu tầm, dịch lời: Tôn Ngọc Thanh
Trả lời:
Em nghe thấy tiếng suối, tiếng đàn, tiếng sóng,… và thấy yêu quê thiên nhiên.
* Khám phá và luyện tập
Đọc
Văn bản: Hãy lắng nghe
Hãy lắng nghe tiếng gió trên bãi mía. Đó là tiếng xào xạc nhè nhẹ của không gian. Hãy lắng nghe tiếng gió trên trà lúa, đó là tiếng thì thầm của ấm no. Tiếng sóng vỗ vào ghềnh đá cần cù suốt ngày này sang tháng khác. Tiếng mưa rào rào như bước chân người đi vội. Tiếng con chim tu hú báo hiệu mùa hè khắc khoải, con chim vít vịt gọi mưa giữa khi trời trong sáng, con cu cườm đánh thức những buổi trưa im vắng đầy ngái ngủ. Con cuốc gõ vào mùa hè buồn thảm bao nhiêu thì con chim sơn ca hót véo von, lảnh lót, rộn rã bấy nhiêu...
Hãy lắng nghe tiếng của thiên nhiên, của quê hương cứ reo lên, hát lên hằng ngày quanh ta. Cây cỏ, chim muông, cả tiếng mưa, tiếng nắng,... lúc nào cũng thầm thì lao xao, náo nức, tí tách,...
Bạn ơi, nếu bạn lắng nghe, bạn sẽ tìm ra được bao điều mới lạ, giống như được nghe một bản hoà nhạc, mỗi âm thanh của mỗi cây đàn đều mang cá tính riêng của mình. Nhưng tất cả hoà vào nhau tạo thành cái diệu kì, nâng hồn ta lên, đầy mê thích.
Theo Băng Sơn
- Trà: (nghĩa trong bài) tập hợp những cây cùng loại, cùng gieo trồng và thu hoạch trong một thời gian, một đợt.
- Chim vít vịt (chim tìm vịt): loài chim nhỏ, có tiếng kêu rất da diết.
Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Cách tả tiếng sóng, tiếng gió, tiếng mưa ở đoạn đầu có gì thú vị?
Trả lời:
- Tiếng gió trên bãi mía. Đó là tiếng xào xạc nhè nhẹ của không gian. Tiếng gió trên trà lúa, đó là tiếng thì thầm của ấm no.
- Tiếng sóng vỗ vào ghềnh đá cần cù suốt ngày này sang tháng khác.
- Tiếng mưa rào rào như bước chân người đi vội.
Câu 2 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Tiếng của mỗi loài chim được nhắc đến ở đoạn đầu được tả bằng những từ ngữ nào?
Trả lời:
- Tiếng con chim tu hú báo hiệu mùa hè khắc khoải
- Tiếng con chim vít vịt gọi mưa giữa khi trời trong sáng
- Tiếng con cu cườm đánh thức những buổi trưa im vắng đầy ngái ngủ.
- Con cuốc gõ vào mùa hè buồn thảm
- Con chim sơn ca hót véo von, lảnh lót, rộn rã...
Câu 3 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): “Tiếng của thiên nhiên, của quê hương” được tả ở đoạn 2 gợi cho em cảm xúc gì?
Trả lời:
“Tiếng của thiên nhiên, của quê hương” được tả ở đoạn 2 gợi cho em cảm xúc vui tươi, yêu thiên nhiên, đất nước.
Câu 4 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì đến người đọc qua đoạn 3?
Trả lời:
Tác giả muốn gửi gắm thông điệp hắng lắng nghe bởi mỗi âm thanh của mỗi cây đàn đều mang cá tính riêng của mình. Nhưng tất cả hoà vào nhau tạo thành cái diệu kì, nâng hồn ta lên, đầy mê thích.
Câu 5 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Em thích âm thanh nào được tả trong bài? Vì sao?
Trả lời:
Em thích âm thanh tiếng mưa. Vì tiếng mưa rào rào như bước chân người đi vội.
Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ Hạnh phúc
Câu 1 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Thực hiện yêu cầu:
a. Tìm 2 – 3 từ đồng nghĩa và 2 – 3 từ có nghĩa trái ngược với từ "hạnh phúc".
b. Đặt một câu với từ “hạnh phúc”.
Trả lời:
a.
- Từ đồng nghĩa: sung sướng, vui sướng, mãn nguyện, toại nguyện…
- Từ trái nghĩa: bất hạnh, đau khổ, đau buồn, sầu thảm, bi thảm, tuyệt vọng…
b.
Gia đình em rất hạnh phúc.
Câu 2 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đọc các từ trong khung và thực hiện yêu cầu:
phúc hậu, phúc khảo, phúc lợi, phúc đức, phúc lộc, phúc tra, phúc đáp
a. Tìm các từ chứa “phúc” có nghĩa là "tốt lành, may mắn”.
b. Đặt câu với hai từ tìm được ở bài tập a.
Trả lời:
a. phúc hậu, phúc đức, phúc lộc
b.
Bà của em rất phúc hậu
Gia đình ấy phúc lộc dồi dào.
Câu 3 (trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đọc các thành ngữ, tục ngữ sau và thực hiện yêu cầu:
Trên thuận, dưới hoà.
Chị ngã, em nâng.
Chân cứng đá mềm.
Kính già, yêu trẻ.
Góp gió thành bão.
Trong ấm ngoài êm.
a. Những thành ngữ, tục ngữ nào có nội dung nói về những biểu hiện của gia đình hạnh phúc.
b. Đặt câu với một thành ngữ hoặc tục ngữ tìm được ở bài tập a.
Trả lời:
a. Trên thuận, dưới hoà.
Chị ngã, em nâng.
Trong ấm ngoài êm.
b. Gia đình em trong ấm, ngoài êm.
Trả lời:
Sáng nay, do bố bận việc nên em đến trường từ rất sớm. Thấy bác lao công làm một mình vất vả, em liền chạy lại xin giúp bác quét sân. Chỉ một thoáng sau, sân đã sạch sẽ. Lúc ấy, cũng sắp đến giờ học, nên em liền chào bác và chạy ù về lớp. Suốt ngày hôm đó, em cảm thấy rất vui vẻ và phấn khởi vì đã làm được một việc tốt.
Viết: Viết bài văn kể chuyện sáng tạo (Bài viết số 2)
Đề bài: Viết bài văn kể lại một câu chuyện cổ tích đã nghe, đã đọc mà em yêu thích với những chi tiết sáng tạo.
Câu 1 (trang 115 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Viết bài văn dựa vào dàn ý đã lập ở trang 108.
Lưu ý:
Trả lời:
Câu chuyện cổ tích Sự tích hoa màu gà là câu chuyện về tình bạn ý nghĩa nhất mà em từng được đọc.
Câu chuyện kể về một cô gà mái mơ xinh đẹp. Cô có một chiếc mào đỏ tươi, lóng lánh dưới mặt trời như chiếc vương miện nhỏ. Cây cối và các con vật trong khu vườn ai cũng xuýt xoa về chiếc mào ấy. Bản thân gà mái mơ cũng rất hãnh diện về chiếc mào của mình. Cô luôn thích thú trước việc soi mình lên mặt hồ để tự ngắm vẻ đẹp của bản thân. Một ngày nọ, khi đang đi dạo trong khu vườn rạo rực sắc xuân, thì gà mái mơ nghe thấy tiếng khóc thút thít ở ven hồ. Lần qua đám cỏ dại, cô nhìn thấy một cây hoa nhưng lại chẳng có hoa đang đứng khóc rất buồn rầu. Hỏi chuyện gà mái mơ mới biết, bạn hoa này từ khi sinh ra đã không thể nở hoa. Giờ đây mùa xuân về, các bạn trong vườn đều rạo rực ra hoa, chỉ có bạn ấy là kém sắc, nên không có ai chơi cùng. Thấy bạn khóc nức nở, gà mái mơ buồn lắm. Sau một lúc suy nghĩ, gà mái mơ đã quyết định tặng chiếc mào của mình cho cây hoa. Từ hôm đó, cây hoa mào gà được tham gia hội hoa với các bạn bè trong khu vườn. Cây hoa vui lắm, nên tự giới thiệu mình là hoa mào gà để thể hiện sự biết ơn với bạn gà mái mơ. Còn gà mái mơ thì sao? Tuy chẳng còn chiếc mào lộng lẫy, nhưng cô vẫn vui vẻ, yêu đời vì đã giúp đỡ cho bạn bè. Còn mọi người thì vẫn quý mến cô như trước, vì cô là một chú gà tốt bụng.
Đọc Sự tích hoa mào gà, em cảm nhận được tình bạn trong sáng của gà mái mơ. Từ nhân vật này, em học được bài học ý nghĩa về sự sẻ chia, giúp đỡ và quan tâm lẫn nhau trong cuộc sống.
Câu 2 (trang 115 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đọc lại và chỉnh sửa bài viết của em.
Gợi ý:
Trình tự các sự việc
Dùng từ, viết câu
Chi tiết sáng tạo
Chính tả
?
Trả lời:
Em đọc lại và chỉnh sửa bài viết của em.
* Vận dụng
Trả lời:
Các từ ngữ gợi tả âm thanh có trong bài “Hãy lắng nghe”: xào xạc, nhè nhẹ, thì thầm, rào rào, im vắng, véo von, lảnh lót, rộn rã, thầm thì, lao xao, náo nức, tí tách.