Giải vở bài tập Vật Lí 9 Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

---

Giải vở bài tập Vật Lí lớp 9 Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà trong Vở bài tập Vật Lí lớp 9, chúng tôi biên soạn giải vở bài tập Vật Lí lớp 9 Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái hay nhất, ngắn gọn bám sát nội dung sách Vở bài tập Vật Lí 9.

A - Học theo SGK

Bài 1.

a) – Đường sức từ trong lòng ống dây có chiều từ A đến B (theo quy tắc nắm bàn tay phải).

- Đầu B của ống dây là cực Bắc.

- Do vậy, khi đóng mạch điện, thanh nam châm sẽ hút cực nam S của nam châm bên ngoài.

b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây:

– Đường sức từ trong lòng ống dây có chiều từ B đến A (theo quy tắc nắm bàn tay phải).

- Đầu B của ống dây là cực Nam.

- Hiện tượng sẽ xảy ra như sau: Đầu B của ống dây cùng cực với nam châm ngoài nên sẽ đẩy ra xa, sau đó nam châm bên ngoài bị xoay đi và cực Bắc của nam châm ngoài sẽ gần đầu B (cực Nam) của ống dây nên bị hút vào.

c. Thí nghiệm kiểm tra cho thấy: hiện tượng xảy ra đúng như trên.

Bài 2 Biểu diễn lời giải trên hình 30.1.

Bài 3.

a) Biểu diễn lực F₁ và F₂ trên hình 30.2

b) Cặp lực F₁, F₂ làm cho khung dây quay theo chiều ngược chiều kim đồng hồ.

c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì hai lực F₁ F₂ phhải có chiều ngược lại. Do vậy phải đổi chiều dòng điện trong khung hoặc đổi chiều từ trường.

B - Giải bài tập

1. Bài tập trong SBT

Câu 30.1 trang 85 Vở bài tập Vật Lí 9:

Chọn B. phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống dưới.

Câu 30.2 trang 85 Vở bài tập Vật Lí 9:

Lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dẫn thẳng AB sẽ có chiều như biểu diễn trên hình 30.3.

Câu 30.3 trang 85 Vở bài tập Vật Lí 9:

Số chỉ của lực kế sẽ tăng khi cho dòng điện chạy qua khung dây theo chiều A → B → C → D

Câu 30.4 trang 85 Vở bài tập Vật Lí 9:

Trường hợp được vẽ trên hình 30.4b SBT, lực từ có chiều hướng thẳng đứng lên trên.

Câu 30.5 trang 86 Vở bài tập Vật Lí 9:

Lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua được biểu diễn trên hình 30.4.

2. Bài tập tương tự

Câu 30a trang 86 Vở bài tập Vật Lí 9: Trong các câu sau đây, câu nào không đúng ?

Một dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường. Quy tắc nắm bàn tay trái cho phép:

A. Xác định chiều của đường sức từ khi biết chiều của lực điện từ và chiều của dòng điện chạy qua dây dẫn.

B. Xác định chiều của lực điện từ khi biết chiều đường sức từ và chiều dòng điện chạy qua dây dẫn.

C. Xác định chiều dòng điện chạy qua dây dẫn khi biết chiều đường sức từ và chiều của lực điện từ.

D. Xác định chiều lực điện từ và chiều dòng điện chạy qua dây dẫn khi biết chiều đường sức từ.

Lời giải:

Chọn D: Quy tắc nắm bàn tay trái cho phép xác định chiều lực điện từ và chiều dòng điện chạy qua dây dẫn khi biết chiều đường sức từ.

Câu 30b trang 86 Vở bài tập Vật Lí 9: Hai ống dây có dòng điện chạy qua đặt gần nhau như hình 30.5, hãy biểu diễn các trường hợp có thể có của chiều dòng điện chạy qua các vòng của mỗi ống dây để hai ống dây đẩy nhau.

Lời giải:

Hoặc

Để hai ống dây đẩy nhau thì hai đầu gần nhau của hai ống phải cùng từ cực với nhau. Do đó áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải ta xác định được chiều dòng điện trong hai ống dây là ngược nhau. Các trường hợp có thể có về chiều dòng điện trong hai ống được biểu diễn như hình vẽ.