Giải vở bài tập Vật Lí 9 Bài 48: Mắt
Giải vở bài tập Vật Lí lớp 9 Bài 48: Mắt
Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà trong Vở bài tập Vật Lí lớp 9, chúng tôi biên soạn giải vở bài tập Vật Lí lớp 9 Bài 48: Mắt hay nhất, ngắn gọn bám sát nội dung sách Vở bài tập Vật Lí 9.
A - Học theo SGK
I - CẤU TẠO CỦA MẮT
1. Cấu tạo
Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là: thể thủy tinh và màng lưới.
Thể thủy tinh là: một thấu kính hội tụ bằng một chất trong suốt và mềm. Nó dễ dàng phồng lên hoặc dẹt xuống khi coơ òng đỡ nó bóp lại hay giãn ra làm cho tiêu cự nó thay đổi.
Tiêu cự của thể tinh có thể thay đổi.
Màng lưới là: một màng ở đáy mắt, tại đó ảnh của vật mà ta nhìn thấy sẽ hiện lên rõ nét.
2. So sánh mắt và máy ảnh
C1 Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh.
Phim trong máy ảnh đóng vai trò như màng lưới (võng mạc) trong mắt.
II - SỰ ĐIỀU TIẾT
Quá trình cơ vòng làm thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh sao cho ảnh hiện rõ nét trên màng lưới gọi là sự điều tiết của mắt
C2 Khi nhìn các vật ở xa mắt thì tiêu điểm của thể thủy tinh càng gần màng lưới nên tiêu cự của thấu kính càng lớn.
Vậy khi nhìn các vật ở càng gần mắt thì tiêu cự của thể thủy tinh càng nhỏ.
III - ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN
1. Điểm xa mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt không điều tiết có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực viễn.
Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn gọi là khoảng cực viễn.
C3. Kết quả của việc tự thử mắt: mắt bình thường
2. Điểm gần mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực cận.
Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận gọi là khoảng cực cận.
C4. Điểm cực cận của mắt em là 25cm
IV - VẬN DỤNG
C5
Quá trình tạo ảnh của thể thủy tinh được mô phỏng bằng hình vẽ sau: (coi màn PQ như màng lưới trên võng mạc của mắt).
Ký hiệu cột điện là AB, ảnh của cột điện trên màng lưới là A’B’, thể thủy tinh là thấu kính hội tụ đặt tại O. Ta có: AO = 20m = 2000cm; A’O = 2cm; AB = 8m = 800cm.
Hai tam giác ABO và A’B’O đồng dạng với nhau, ta có:
Chiều cao của ảnh cột điện trên màng lưới là:
C6.
Cách 1:
Áp dụng kết quả thu được ở câu C2. Ta được:
Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh dài nhất. Khi nhìn 1 vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh ngắn nhất.
Cách 2:
Sử dụng công thức thấu kính cho trường hợp vật thật cho ảnh thật đã chứng minh từ câu C6-Bài 43 ta có: 
f là tiêu cự của thể thủy tinh, d là khoảng cách từ vật đến mắt, d’ là khoảng cách từ ảnh (màng lưới) đến thể thủy tinh.
Ta thấy d’ không đổi, nên khi nhìn vật ở điểm cực viễn thì d tăng đến lớn nhất → 1/d nhỏ nhất → 1/f nhỏ nhất → f lớn nhất tức là thể thủy tinh sẽ dài nhất.
Ngược lại, nếu nhìn ở điểm cực cận thì d nhỏ nhất → 1/d lớn nhất → 1/f lớn nhất → f nhỏ nhất tức là thể thủy tinh sẽ ngắn nhất.
B - Giải bài tập
1. Bài tập trong SBT
Câu 48.1 trang 133 Vở bài tập Vật Lí 9: Chọn D. Mắt tương đối giống với máy ảnh, nhưng tinh vi hơn máy ảnh.
Câu 48.2 trang 133 Vở bài tập Vật Lí 9:
a – 3 b – 4 c – 1 d – 2
Câu 48.3 trang 133 Vở bài tập Vật Lí 9:
Chiều cao của cột điện trong mắt là: h′ = h × d′/d = 800×2/2500 = 0,64 cm
Câu 48.4 trang 133 Vở bài tập Vật Lí 9:
Khi nhìn 1 vật ở rất xa thì ảnh nằm trên tiêu điểm, do vậy để nhìn rõ ảnh khi đó thì tiêu điểm của thể thủy tinh phải trùng với màng lưới.
Đồng thời khi đó mắt không phải điều tiết nên tiêu cự của thể thủy tinh khi đó là:
f = 2cm.
Khi nhìn vật ở cách mắt 50m, ta có: AO = d = 50 cm, A’O = d’ = 2 cm, tiêu cự của thể thủy tinh thay đổi thành f’.
Độ thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh là:
Δf = f - f’ = 2 - 1,923 = 0,077 cm = 0,77 mm
2. Bài tập tương tự
Câu 48a trang 134 Vở bài tập Vật Lí 9: Chọn câu có nội dung đúng
Thể thủy tinh của mắt là
A. Thấu kính hội tụ có tiêu cự vão cỡ 10 cm
B. Thấu kính hội tụ có tiêu cự vào cỡ 2 cm
C. Thấu kính phân kì có tiêu cự cỡ 10 cm
D. Thấu kính phân kì có tiêu cự cỡ 2 cm
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 48b trang 134 Vở bài tập Vật Lí 9: Cho rằng khoảng cách từ thủy tinh thể đến màng lưới là 2cm. Một người đứng ngắm cái cây cao 10m. Hỏi người ấy phải đứng cách cái cây bao hiêu m để ảnh của cái cây trên màng lưới cao 1mm.
Tóm tắt
d’ = 2cm, h = 10m, h’ = 1mm; d = ?
Lời giải:
Ta có: 
