Soạn bài Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ - ngắn nhất Kết nối tri thức

---

Haylamdo biên soạn và sưu tầm soạn bài Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ trang 89, 90, 91, 92 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.

Soạn bài Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ - ngắn nhất Kết nối tri thức

* Trước khi đọc

Câu 1. (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Hãy nêu tên một sáng tác dân gian có nói đến hiện tượng lũ lụt. Theo em, trong sáng tác đó, lũ lụt đã để lại ấn tượng nổi bật gì?

Trả lời:

- Sáng tác dân gian nói đến hiện tượng lũ lụt là: Tháng Bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt (Tục ngữ); Cầu vồng mống cụt, chẳng lụt thì bão (Tục ngữ),…

- Lũ lụt có thể gây thiệt hại về người và của, ảnh hưởng đến các loài sinh vật,… khiến con người lo lắng, sợ hãi.

Câu 2. (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):   Em hiểu thế nào về nội dung của thành ngữ sống chung với lũ? Thử suy đoán về nguồn gốc của thành ngữ này.

Trả lời:

- “Sống chung với lũ” là câu nói chỉ sự thích nghi với điều kiện sống, hoàn cảnh môi trường xung quanh, làm quen, chấp nhận những điều kiện khó khăn bất lợi mà sống chung đương đầu với nó, luôn sẵn sàng trong mọi tình thế.

* Đọc văn bản

1. Theo dõi: Phần sa-pô báo hiệu điều gì sẽ được triển khai trong văn bản?

- Tóm tắt nội dung chính sẽ được triển khai trong văn bản.

2. Theo dõi: Tác giả giải thích như thế nào về quá trình kiến tạo đồng bằng nói chung?

- Quá trình kiến tạo đồng bằng nói chung được hình thành và phát triển từ các trận lũ hàng năm của con sông.

3. Chú ý: Những điểm đặc biệt trong sự hình thành vùng châu thổ sông Cửu Long là gì?

- Đây là vùng địa mạo có tuổi địa chất trẻ, ….. với Biển Đông.

4. Hình dung: Sự trù phú của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được biểu hiện như thế nào?

- Thổ nhưỡng và sinh thái có lớp đất mặt giàu dinh dưỡng với thành phần chính là đất sét và đất thịt, có thêm nguồn nước dồi dào giúp cho việc sản xuất nông nghiệp và thủy sản phát triển mạnh với năng suất sinh học vô cùng lớn.

5. Theo dõi: Vì sao có lũ lớn lại là điều được người dân miền sông nước mong đợi?

- Vì năm nào có lũ lớn là năm đó có nhiều chim, sản vật mùa lũ (rùa, rắn, ếch, ốc,…), năm sau canh tác sẽ trúng mùa, sản lượng cao và lượng phân bón, nông dược sử dụng ít đi vì lũ mang lại phù sa màu mỡ, làm vệ sinh đồng ruộng và bổ sung nguồn nước tại chỗ,…

6. Chú ý: Hiện tượng ngập lụt đã tạo nên những kết nối quan trọng nào?

Hiện tượng ngập lụt đã tạo nên những kết nối quan trọng bao gồm dòng nước, phù sa và dòng sinh vật.

- Tạo nên ít nhất 3 kết nối quan trọng cho hệ sinh thái Đồng bằng sông Cửu Long.

7. Suy luận: Đoạn văn này có sự kết nối như thế nào với nhan đề của văn bản?

- Đoạn văn kết bài giải thích ý nghĩa của nhan đề “Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ”.

* Đọc văn bản

Nội dung chính: - Văn bản giải thích một cách tường tận về quá trình hình thành các châu thổ nói chung, châu thổ sông Cửu Long nói riêng và tác động tích cực của lũ đối với việc tạo nên một vùng thổ nhưỡng trù phú.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Thông tin chính mà tác giả muốn chuyển tải qua văn bản này là gì?

Trả lời:

Ở châu thổ sông Cửu Long, lũ đem lại những nguồn lợi to lớn, vì vậy, chào đón lũ là một cách ứng xử tự nhiên và khôn ngoan của con người sống nơi đây.

Câu 2. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Có thể xếp Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ vào kiểu văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên được không? Vì sao?

Trả lời:

- Có thể.

- Bởi ở đây tác giả đã giải thích một cách tường tận về quá trình hình thành các châu thổ nói chung, châu thổ sông Cửu Long nói riêng và tác động tích cực của lũ đối với việc tạo nên một vùng thổ nhưỡng trù phú.

Câu 3. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Thông tin trong văn bản được trình bày theo trật tự hay quan hệ nào? Nêu nhận xét về hiệu quả của cách trình bày đó.

Trả lời:

- Trong văn bản, thông tin chủ yếu được trình bày theo quan hệ nhân quả, theo mức độ quan trọng của đối tượng.

- Tác dụng: Dễ cung cấp, nắm bắt đầy đủ thông tin,…

Câu 4. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Trong văn bản, hiện tượng lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long đã được soi chiếu từ những góc nhìn nào? Sự phối hợp các góc nhìn như vậy có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Theo các nhà khoa học (“giới khoa học”)	Đây là hiện tượng thuỷ văn bình thường và có lợi đối với con người. Góc nhìn này gắn với những phân tích cặn kẽ mang tính chất chuyên môn.	→ Hai góc nhìn trên tuy xuất phát từ các chủ thể khác nhau nhưng có thể đưa đến những kết luận tương đồng.
Theo góc nhìn của “những vị lão nông tri điền”	Vốn dựa vào quan sát thực tế và thành quả lao động của chính họ.

⇒ Hiện tượng lũ ở châu thổ sông Cửu Long đã được đặt dưới cách tiếp cận đa chiều. Điều này hết sức có lợi cho việc đề xuất các chiến lược hoạt động mang tính toàn diện và bền vững.

Câu 5. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Vì sao trong văn bản, tác giả hầu như không nói đến tác hại của lũ, dù không quên nhắc đến một số “trận lũ lớn lịch sử”?

Trả lời:

Lũ ở châu thổ sông Cửu Long không phải là tai ương mà là một hiện tượng đáng mong chờ.

Câu 6. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Những thông tin được đưa đến trong văn bản có điểm gì mới so với điều em đã biết?

Trả lời:

Giúp em biết thêm nhiều nguồn lợi mà lũ mang đến cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Câu 7. (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Theo em, những nhận định của tác giả về lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long có thể được áp dụng để nói về lũ ở mọi lưu vực sông khác hay không? Vì sao?

Trả lời:

- Không thể.

- Vì ở những lưu vực sông khác nhau, tác hại và lợi ích của lũ không hoàn toàn giống nhau; có khi lợi ích nhiều hơn tác hại nhưng cũng có khi ngược lại.

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu những thu nhận bổ ích của em qua đọc văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ.

Đoạn văn tham khảo

(1) Đọc văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ, em được hiểu hơn về cuộc sống của bà con vùng châu thổ sông Cửu Long. (2) Từ trước đến nay, em luôn cho rằng lũ lụt là một loại thiên tai mà chúng ta cần phải phòng tránh. (3) Tuy nhiên, khi đọc văn bản này, em đã có một cái nhìn hoàn toàn mới. (4) Giờ đây, lũ lụt không còn khiến con người phải lo lắng và sợ hãi nữa. (5) Bởi nó đem đến nhiều lợi ích cho cuộc sống của bà con. (6) Những trận lũ lớn sẽ làm xuất hiện rất nhiều chim cò và sản vật của nước lũ. (7) Đồng thời, cơn lũ còn quét sạch đi những chất cặn bẩn trong đất và nguồn nước bị nhiễm mặn, chất hóa học, và để lại nguồn nước dồi dào đầy bể, ao cùng nền đất màu mỡ, đầy ắp phù sa. (8) Sự màu mỡ của đất và nguồn nước dồi dào mà lũ mang lại đó, chính là chìa khóa thành công cho mùa màng ở đồng bằng sông Cửu Long - vựa lúa lớn nhất nước ta. (9) Chính vì vậy, mà người dân ở vùng châu thổ sông Cửu Long đã dần học cách sống chung với lũ, và ngóng chờ mỗi trận lũ đổ về.