Câu hỏi bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chọn lọc - Ngữ văn lớp 12
Câu hỏi bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chọn lọc
Trọn bộ câu hỏi ôn tập về bài Ai đã đặt tên cho dòng sông Ngữ văn lớp 12 chọn lọc, cực hay. Với bộ câu hỏi bài Ai đã đặt tên cho dòng sông này, học sinh sẽ ôn tập, nắm vững kiến thức môn Ngữ văn 12 để đạt điểm cao trong các bài thi môn Ngữ văn 12.
Câu hỏi: Thể loại của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Thể loại của Ai đã đặt tên cho dòng sông là bút kí.
Câu hỏi: Hoàn cảnh sáng tác của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Hoàn cảnh sáng tác của Ai đã đặt tên cho dòng sông:
- Tác phẩm viết tại Huế, ngày 4 – 1 – 1946, in trong tập sách cùng tên Ai đã đặt tên cho dòng sông (1986).
- Bài bút kí có 3 phần, đoạn trích thuộc phần thứ nhất.
Câu hỏi: Giá trị nội dung của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Giá trị nội dung của Ai đã đặt tên cho dòng sông:
- Hoàng Phủ Ngọc Tường xứng đáng là “một thi sĩ của thiên nhiên” (Lê Thị Hướng). Với những trang viết mê đắm, tài hoa, súc tích, tác giả đã thực sự làm giàu thêm cho linh hồn bức tranh thiên nhiên xứ sở.
- Sông Hương thực sự trở thành “gấm vóc” của giang sơn tổ quốc.Bài kí góp phần bồi dưỡng tình yêu, niềm tự hào đối với dòng sông và cũng là với quê hương, đất nước.
Câu hỏi: Giá trị nghệ thuật của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Giá trị nghệ thuật của Ai đã đặt tên cho dòng sông:
- Thể loại bút kí.
- Văn phong hướng nội, súc tích, tinh tế và tài hoa.
- Sức liên tưởng phong phú, vốn hiểu biết phong phú trên nhiều lĩnh vực.
- Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa…).
- Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan.
Câu hỏi: Chủ đề của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Chủ đề của Ai đã đặt tên cho dòng sông là thể hiện lòng yêu nước, tinh thần dân tộc gắn liền với tình yêu thiên nhiên sâu sắc, với truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời.
Câu hỏi: Mạch cấu trúc nội dung của văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Mạch cấu trúc nội dung của văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông: Văn bản miêu tả dòng sông Hương theo suốt dọc thủy trình của nó (lúc ở thượng nguồn, khi xuôi về đồng bằng và ngoại thành Huế, vào thành phố Huế và rời khỏi Huế) đồng thời tái hiện dòng sông trong lịch sử và thi ca của dân tộc.
Câu hỏi: Nhan đề của Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Nhan đề của Ai đã đặt tên cho dòng sông
- Lấy tên nhan đề cho bài bút kí dưới hình thức của một câu hỏi nhằm mục đích dẫn dắt, gợi mở người đọc về nguồn gốc tên gọi của dòng sông, nói lên những khát vọng, niềm tự hào của con người xứ Huế. → Nội dung bài kí là câu trả lời dài, ca ngợi vẻ đẹp, chất thơ của dòng sông có cái tên cũng rất đẹp và phù hợp với nó: Sông Hương.
- Nhan đề thể hiện được niềm biết ơn đối với những con người đã khai phá vùng đất này, bộc lộ niềm tự hào về vẻ đẹp của đất nước.
Trả lời:
Sông Hương vùng thượng lưu:
- Tên gốc: A Pàng → dòng sông tựa như đời người, nó đã chở đầy phận người từ thuở giọt địa chất sinh ra (Sử thi buồn) → cảm xúc hướng nội.
- rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn → Sự mãnh liệt, hoang dại.
- dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng″ (màu sắc rực rỡ → Vẻ đẹp dịu dàng, say đắm.
- như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại (so sánh), rừng già đã hun đúc một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng; cũng chính rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng để khi ra khỏi rừng, nó mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa.
⇒ Sông Hương là một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu vừa hùng tráng, dữ dội. Nó mang vẻ đẹp của một sức sống vừa mãnh liệt, hoang dại; vừa dịu dàng, say đắm, đầy cá tính.
* Nghệ thuật:
- Liên tưởng kì thú, xác đáng.
- Ngôn từ gợi cảm.
⇒ Sức cuốn hút, hấp dẫn về một con sông mang linh hồn, sự sống.
Trả lời:
Những hình ảnh, chi tiết, những liên tưởng và thủ pháp nghệ thuật cho thấy nét riêng trong lối viết kí của tác giả trong Ai đã đặt tên cho dòng sông:
- Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, nhân hóa; sử dụng dày đặc các tính từ giàu sắc thái, biểu cảm, gợi cảm; nhịp văn nhanh dồn dập, mãnh liệt mà không kém phần mềm mại, uyển chuyển → Sông Hương là một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu vừa hùng tráng, dữ dội. Nó mang vẻ đẹp của một sức sống vừa mãnh liệt, hoang dại; vừa dịu dàng, say đắm, đầy cá tính.
- Dưới ngòi bút tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, người đọc dường như cảm nhận được sức cuốn hút, sự hấp dẫn của dòng sông Hương thơ mộng thông qua những liên tưởng kì thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm,…
Câu hỏi: Sông Hương ở vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Sông Hương ở vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố:
- Giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại: sông Hương là cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng.
- Ra khỏi vùng núi:
+ Xuôi về đồng bằng: Chuyển dòng liên tục, vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm... vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ → như nàng tiên được đánh thức, sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát tuổi thanh xuân.
+ Đến ngoại vi thành phố: sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn...
+ Chân núi Ngọc Trản: sắc nước xanh thẳm... trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách.
+ Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo: dòng sông mềm như tấm lụa... những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, ″sớm xanh, trưa vàng, chiều tím″... giấc ngủ nghìn năm của vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ lan toả khắp một vùng thượng lưu.
⇒ Vẻ đẹp dịu dàng, khi thì kiêu hãnh, bừng sáng, tươi tắn, trẻ trung ; khi thì trầm mặc như triết lí, như cổ thi.
* Nghệ thuật:
- Kiến thức địa lí đã giúp tác giả miêu tả tỉ mỉ sông Hương với những khúc quanh và lưu vực của nó.
- Kiến thức văn hoá, văn học tạo ấn tượng về vẻ đẹp trầm mặc.
- Quan sát tinh tế và ngôn từ phong phú tạo ra câu văn đầy màu sắc tạo hình và ấn tượng.
- Bút pháp tả và kể kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa tạo ra sự phối cảnh kì thú mà hài hoà giữa sông Hương với thiên nhiên xứ Huế.
Câu hỏi: Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế:
- Sông Hương vui tươi hẳn lên → gặp thành phố như đến với điểm hẹn tình yêu.
- chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non.
- uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng ″vâng″ không nói ra của tình yêu.
- Chảy lặng lờ như điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế.
- ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.
→ Sông Hương êm dịu, mềm mại, chậm rãi, ngập ngừng như có ″những vấn vương của một nỗi lòng″ không nỡ rời xa thành phố.
- trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm thánh Bảy → vẻ đẹp lộng lẫy.
- như sực nhớ một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối … nỗi vương vấn cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu → phát hiện độc đáo.
⇒ Tóm lại, sông Hương như một cô gái Huế tài hoa, dịu dàng mà sâu sắc; đa tình mà kín đáo; lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo trang điểm mà không loè loẹt như cô dâu Huế ngày xưa trong sắc áo điều lục.
* Nghệ thuật:
- Hình ảnh ấn tượng, cảm nhận tinh tế, liên tưởng so sánh bất ngờ lí thú → tình yêu say đắm con sông đã làm cho ngòi bút tác giả thăng hoa. Đó là những nét bút dịu dàng, tình tứ, đắm đuối.
- Cảm nhận sông Hương với nhiều góc độ: con mắt hội họa, cảm nhận âm nhạc và cái nhìn đắm say của một trái tim đa tình.
Trả lời:
Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử và thi ca:
* Với lịch sử dân tộc:
- Dòng sông biên thuỳ xa xôi của đất nước các vua Hùng.
- Dòng Linh Giang (dòng sông thiêng) trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi.
- Dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại.
- Nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ.
- Nó sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu của những cuộc khởi nghĩa.
- Nó đi vào thời đại Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển.
⇒ Sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang từ thời vua Hùng dựng nước đến Cách mạng tháng Tám thàng công.
* Với thi ca:
- Dòng sông trắng – lá cây xanh trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà.
- Là vẻ đẹp hùng tráng như kiến dựng trời xanh trong thơ Cao Bá Quát.
- Nỗi quan hoài vạn cổ vạn cổ với bóng chiều bảng lảng trong thơ Bà Huyện Thanh Quan.
- Nó đột khởi thành sức mạnh phục sinh của tâm hồn trong thơ Tố Hữu.
⇒ Dòng sông không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ.
Câu hỏi: Nét riêng trong văn phong của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Nét đặc sắc trong văn phong của tác giả:
- Tình yêu dạt dào, sâu lắng của tác giả dành cho quê hương, xứ sở vào đối tượng miêu tả, khiến đối tượng trở nên lung linh, huyền ảo, đa dạng như chính con người sống động
- Sự liên tưởng diệu kì, những hiểu biết phong phú về kiến thức địa lý, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và trải nghiệm bản thân
- Ngôn từ trong sáng, phong phú, gợi tả, gợi cảm, giàu chất thơ
- Sử dụng thuần thục các phép tu từ: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ
- Sự kết hợp hài hòa của cảm xúc, trí tuệ, chủ quan và khách quan.
Câu hỏi: Vẻ đẹp sông Hương được thể hiện qua những góc độ nào trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trả lời:
Vẻ đẹp của sông Hương đc phát hiện ở ba góc độ:
- Vẻ đẹp ở cảnh sắc thiên nhiên.
- Vẻ đẹp nhìn ở góc độ văn hóa.
- Vẻ đẹp nhìn ở góc độ lịch sử.
