Lý thuyết KHTN 9 Bài 27: Glucose và saccharose - Chân trời sáng tạo

Haylamdo biên soạn tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 9 Bài 27: Glucose và saccharose sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KHTN 9.

Lý thuyết KHTN 9 Bài 27: Glucose và saccharose - Chân trời sáng tạo

I. Thành phần nguyên tố, công thức chung, công thức phân tử của carbohydrate

- Carbohydrate có:

+ Thành phần nguyên tố chỉ gồm C, H, O.

+ Công thức chung là C_n(H₂O)_n.

+ Công thức phân tử của một số carbohydrate:

Glucose: C₆H₁₂O₆

Saccharose: C₁₂H₂₂O₁₁

Tinh bột và cellulose: (C₆H₁₀O₅)_n.

2. Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí của glucose và saccharose

- Công thức phân tử của glucose là C₆H₁₂O₆, của saccharose là C₁₂H₂₂O₁₁.

- Glucose và saccharose đều là chất rắn, dạng tinh thể không màu, không mùi, vị ngọt, tan nhiều trong nước.

- Glucose có nhiều trong quả nho chín, mật ong,…; saccharose có nhiều trong mía, củ cải đường, hoa thốt nốt,…

3. Tính chất hoá học của glucose và saccharose

a) Phản ứng tráng bạc của glucose

- Phương trình hoá học: $C_6{H}_{12}{O}_6+A{g}_{2}O\stackrel{DdAgN{O}_3/N{H}_3,t^{°}}{\to }{C}_6{H}_{12}{O}_7+2Ag$ ↓

b) Phản ứng lên men rượu của glucose

- Dưới tác dụng của enzyme (ở nhiệt độ thích hợp), glucose sẽ chuyển hoá thành ethylic alcohol và khí carbon dioxide:

$C_6{H}_{12}{O}_6\stackrel{Enzyme}{\to }2C_2{H}_{5}OH+2C{O}_2$↑

c) Phản ứng thuỷ phân của saccharose

- Khi cho dung dịch acid vào dung dịch saccharose rồi đun nóng hoặc dưới tác dụng của enzyme ở nhiệt độ thường, saccharose phản ứng với nước tạo ra glucose và fructose.

$C_{12}{H}_{22}{O}_{11}+H_{2}O\stackrel{enzyme/acid,t^o}{\to }$C₆H₁₂O₆ (glucose) + C₆H₁₂O₆ (fructose)

- Phản ứng trên được gọi là phản ứng thuỷ phân saccharose.

- Glucose và fructose có công thức cấu tạo khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử là C₆H₁₂O₆.

4. Vai trò và ứng dụng của glucose và saccharose

a) Vai trò và ứng dụng của glucose

- Glucose cung cấp chất dinh dường quan trọng cho người và động vật.

Chú ý: Với người trưởng thành, trước khi ăn, nếu lượng glucose trong máu nhỏ hơn 70 mg/dL thì người này đang có thể bị hạ đường huyết, lớn hơn 125 mg/dL thì người này có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

- Glucose có nhiều ứng dụng trong đời sống: pha chế dịch truyền, tráng bạc, sản xuất vitamin C,…

b) Vai trò và ứng dụng của saccharose

- Saccharose là nguồn nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp thực phẩm, dược phẩm.

- Saccharose có nhiều ứng dụng trong đời sống: chế biến thực phẩm, dược phẩm, pha chế thuốc,…

Chú ý: Không nên ăn quá nhiều thức ăn chứa nhiều đường để tránh một số bệnh cho cơ thể.