X

Lý thuyết Toán lớp 6 - CTST

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo


Haylamdo biên soạn và sưu tầm với tóm tắt lý thuyết Toán lớp 6 Bài 4: Phép cộng và phép trừ phân số hay nhất, chi tiết sách Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Toán 6.

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Lý thuyết Phép cộng và phép trừ phân số

1. Phép cộng hai phân số

Quy tắc cộng hai hai phân số cùng mẫu: Muốn cộng hai phân số có cùng mẫu số, ta cộng tử số với nhau và giữ nguyên mẫu số.

Ví dụ 1. Tính: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Lời giải:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Quy tắc cộng hai phân số khác mẫu: Muốn cộng hai phân số khác mẫu, ta quy đồng mẫu số của chúng 

Ví dụ 2. Tính: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Lời giải:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

2. Một số tính chất của phép cộng phân số

Phép cộng phân số có các tính chất giao hoán và kết hợp, cộng một phân số với 0 ta được chính nó.

Ví dụ 3. Tính biểu thức sau theo cách hợp lí: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Lời giải:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

3. Số đối

Hai phân số là đối nhau nếu tổng của chúng bằng 0.

Kí hiệu số đối của phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo nên ta có: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Ví dụ 4. Tìm số đối của mỗi phân số sau (có dùng kí hiệu số đối của phân số).

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Lời giải:

a) Số đối của phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo là phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

b) Số đối của phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo là phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

4. Phép trừ hai phân số

Muốn trừ một phân số cho một phân số, ta lấy phân số thứ nhất cộng với số đối của phân số thứ hai.

Ví dụ 5. Thực hiện phép tính: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Lời giải:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Quy tắc dấu ngoặc:

- Khi bỏ ngoặc có dấu cộng (+) đằng trước, ta giữ nguyên dấu các số hạng trong ngoặc.

- Khi bỏ ngoặc có dấu trừ (−) đằng trước, ta phải đổi dấu tất cả các số hạng trong ngoặc.

Ví dụ 6. 

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Chú ý: Ta thực hiện được phép cộng và phép trừ phân số với số nguyên bằng cách viết số nguyên ở dạng phân số.

Ví dụ 7. Tính Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Lời giải: 

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Bài tập Phép cộng và phép trừ phân số

Bài 1. Tính giá trị biểu thức sau theo hai cách (có một cách dùng tính chất phép cộng phân số):

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Lời giải:

Cách 1: Thực hiện đúng theo thứ tự phép tính (thực hiện phép tính trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau).

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Cách 2: Dùng tính chất bỏ ngoặc. Sau đó sử dụng tính chất giao hoán và kết hợp của phép cộng.

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Bài 2. Tìm số đối của:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Lời giải:

a) Thêm dấu trừ trước phân số và rút gọn.

Số đối của Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

b) Tính giá trị biểu thức rồi tìm số đối của kết quả tìm được hoặc đặt dấu trừ trước ngoặc chưa biểu thức.

Ta có: Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Số đối của Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo là phân số Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Vậy số đối của Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo.

Bài 3. Người ta mở hai vòi nước cùng chảy vào một bể. Vòi thứ nhất mỗi giờ chảy được Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo bể, vòi thứ hai mỗi giờ chảy được Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo bể. Nếu mở đồng thời cả hai vòi, mỗi giờ được mấy phần bể?

Lời giải:

Lượng nước hai vòi chảy được sau mỗi giờ bằng tổng lượng nước mỗi vòi chảy được mỗi giờ.

Nếu mở đồng thời cả hai vòi, mỗi giờ được:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo (phần bể).

Vậy nếu mở đồng thời cả hai vòi, mỗi giờ được Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo phần bể.

Bài 4. Tìm x biết:

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Lời giải:

Chuyển x sang một vế, bài toán đưa về tính tổng (hiệu) hai phân số.

Phép cộng và phép trừ phân số (Lý thuyết Toán lớp 6) | Chân trời sáng tạo

Học tốt Phép cộng và phép trừ phân số

Các bài học để học tốt Phép cộng và phép trừ phân số Toán lớp 6 hay khác:

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Toán lớp 6 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: