Lý thuyết KHTN 9 Bài 23: Ethylic alcohol - Cánh diều

Haylamdo biên soạn tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 9 Bài 23: Ethylic alcohol sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KHTN 9.

Lý thuyết KHTN 9 Bài 23: Ethylic alcohol - Cánh diều

I. CẤU TẠO PHÂN TỬ

- Ethylic alcohol (ethanol) có công thức phân tử C₂H₆O và có công thức cấu tạo là:

- Công thức cấu tạo thu gọn: CH₃ – CH₂ – OH hoặc C₂H₅OH.

- Trong phân tử ethylic alcohol có một nguyên tử H không liên kết với C mà liên kết với O tạo nhóm –OH. Chính nhóm –OH này khiến cho ethylic alcohol có những tính chất đặc trưng.

II. Tính chất vật lí

- Ethylic alcohol là chất lỏng, không màu, có mùi đặc trưng, vị cay, tan vô hạn trong nước, hoà tan được nhiều chất như iodine, benzene, xăng,…

- Ethylic alcohol sôi ở 78,3^oC và có khối lượng riêng là 0,789 g/mL ở 20^oC.

- Độ cồn là số mililit ethylic alcohol nguyên chất có trong 100 mL dung dịch ở 20^oC.

Ví dụ: Dung dịch ethylic alcohol có độ cồn là 45 (kí hiệu 45^o) có nghĩa là trong 100 mL dung dịch ethylic alcohol có chứa 45 mL ethylic alcohol nguyên chất.

III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1. Phản ứng cháy của ethylic alcohol

- Ethylic alcohol cháy với ngọn lửa xanh mờ, toả nhiều nhiệt theo phương trình hoá học:

$C_2{H}_{5}OH+3O_2\stackrel{t^{°}}{\to }2C{O}_2+3H_{2}O$

2. Phản ứng của ethylic alcohol với natri

- Ethylic alcohol tác dụng với Na tạo ra H₂ theo phương trình hoá học:

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

Trong phản ứng trên, nguyên tử H trong nhóm –OH đã được thay thế bởi nguyên tử Na. Kết luận: Nhóm –OH trong phân tử đã tạo ra những tính chất hoá học đặc trưng của ethylic alcohol.

IV. ĐIỀU CHẾ ETHYLIC ALCOHOL

1. Điều chế từ tinh bột

Việt điều chế C₂H₅OH từ tinh bột diễn ra nhờ tác dụng của enzyme theo sơ đồ sau:

Tinh bột $\stackrel{enzyme}{\to }$  glucose $\stackrel{enzyme}{\to }$ ethylic alcohol

Ngoài ra, người ta còn sử dụng phụ phẩm của công nghiệp sản xuất đường (rỉ đường), nguyên liệu chứa cellulose (rơm, rạ, gỗ phế liệu,…) để sản xuất ethylic alcohol.

2. Điều chế từ C₂H₄

Trong công nghiệp, một lượng lớn C₂H₅OH được sản xuất từ C₂H₄ theo sơ đồ sau:

CH₂ = CH₂ + HOH $\stackrel{t^{°},xuctac}{\to }$  CH₃ – CH₂ - OH

V. ỨNG DỤNG CỦA ETHYLIC ALCOHOL

Ethylic alcohol được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống và sản xuất. Những ứng dụng chủ yếu của ethylic alcohol được trình bày trong hình:

- Rượu, bia là những đồ uống phổ biến ở nhiều nước.

- Ethanol trong rượu, bia có khả năng kích thích thần kinh, gây nghiện, gây ung thư và nhiều căn bệnh khác.

- Việc lạm dụng rượu, bia sẽ gây hại cho sức khoẻ và có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng khác.

- Nước ta quy định những người dưới 18 tuổi không được uống rượu, bia.