Soạn bài Ngữ cảnh ngắn nhất

Soạn bài Ngữ cảnh

Hướng dẫn soạn bài

I. Khái niệm

1. Ngữ liệu

- Câu nói “Giờ muộn thế này mà họ chưa ra nhỉ?” là câu nói vu vơ vì không thể xác định được.

- Các nhân vật giao tiếp: ai nói, ai nghe, vị trí xã hội, quan hệ giữa người nói và người nghe.

- Thời gian, không gian giao tiếp câu đó mập mờ.

- Đối tượng được nói đến: chưa xác định rõ vì từ “họ” là một danh từ chỉ một số người, nhóm ngươig nói chung chung,

- Thời điểm của sự phủ định: “chưa ra” tính từ thời điểm.

- Cụm từ “giờ muộn thế này”: không thể các định rõ được thời gian như thế nào là muộn với người đang nói câu này.

II. Nhân tố của ngữ cảnh

III. Vai trò của ngữ cảnh

VI. Luyện tập

Bài 1 (trang 106 sgk Văn 11 Tập 1):

- Bối cảnh đất nước: thực dân Pháp xâm lược nước ta, vua quan nhà Nguyễn đầu hàng, chỉ có nhân dân thể hiện lòng căm thù và ý chí đấu tranh.

- Bối cảnh câu văn:

    + Tin tức về kẻ thù đã có từ mười tháng rồi, nhưng chưa thấy lệnh quan

    + Trong khi chờ đợi, những người nông dân cảm thấy chướng tai gai mắt trước những hành vi của kẻ thù

Bài 2 (trang 106 sgk Văn 11 Tập 1):

- Hai câu thơ của Hồ Xuân Hương gắn liền với tình huống giao tiếp cụ thể: đêm khuya, tiếng trống canh dồn dập mà người phụ nữ vẫn cô đơn, trơ trọi …

- Hiện thực được nói đến ở đây là hiện thực bên trong, tức là tâm trạng ngậm ngùi chua xót của nữ sĩ.

Bài 3 (trang 106 sgk Văn 11 Tập 1):

- Từ hoàn cảnh của Xã hội Việt Nam lúc ấy cùng hoàn cảnh sống của nhà thơ, chúng ta có thể hiểu bà Tú là người phụ nữ tần tảo, hi sinh vì chồng vì con, bà chính là đại diện cho vẻ đẹp bao đời của người phụ nữ Việt

Bài 4 (trang 106 sgk Văn 11 Tập 1):

- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ cũng là ngữ cảnh của các câu thơ trong bài:

    + đó là sự kiện vào năm Đinh Dậu (1897), chính quyền mới do thực dân Pháp lập nên đã tổ chức cho các sĩ tử Hà Nội xuống thi chung ở trường Nam Định

    + trong kì thi đó, Toàn quyền Pháp ở Đông Dương (Đu – me) đã cùng vợ đến dự. Những sự kiện đó chính là ngữ cảnh của bài thơ

- Chính ngữ cảnh ấy đã chi phối nội dung bài thơ

Bài 5 (trang 106 sgk Văn 11 Tập 1):

- Bối cảnh giao tiếp hẹp là: trên đường đi, hai người không quen biết gặp nhau

- Trong tình huống đó, người hỏi muốn biết về thời gian để tính toán cho công việc riêng của mình