Giải vở bài tập Hóa Học 9 Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

Giải vở bài tập Hóa Học 9 Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà trong Vở bài tập Hóa Học lớp 9, chúng tôi biên soạn giải vở bài tập Hóa Học lớp 9 Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat hay nhất, ngắn gọn bám sát nội dung sách Vở bài tập Hóa Học 9.

Học theo Sách giáo khoa

I. AXIT CACBONIC (H₂CO₃)

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí

Trong nước tự nhiên và nước mưa có hòa tan khí cacbonic: 1000m³ nước hòa tan được 90 m³ khí CO₂.

Một phần khí CO₂ tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit cacbonic, phần lớn vẫn tồn tại ở dạng phân tử CO₂

2. Tính chất hóa học

- H₂CO₃ là một axit yếu, dung dịch H₂CO₃ chỉ làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt, bị axit mạnh đẩy ra khỏi muối.

- H₂CO₃ là một axit không bền: H₂CO₃ tạo thành trong các phản ứng hóa học bị phân hủy ngay thành CO₂ và H₂O.

II. MUỐI CACBONAT

1. Phân loại:

- Muối trung hòa. Không còn nguyên tố H trong thành phần gốc axit.

Thí dụ: Na₂CO₃, CaCO₃,..

- Muối axit: Có nguyên tố H trong thành phần gốc axit.

Thí dụ: NaHCO₃, Ca(HCO₃)₂...

2. Tính chất

- Tinh tan: Chỉ có một số muối cacbonat tan dược, như Na₂CO₃, K₂CO₃... và muối axit như Ca (HCO₃)₂,... Hầu hết muối cacbonat trung hòa không tan, như CaCO₃, BaCO₃, MgCO₃...

c) Tính chất hóa học

- Muối cacbonat tác dụng với dd axit mạnh hơn (HCl, HNO₃, H,SO₄,...) tạo thành muối mới và CO₂.

- Một số dd muối cacbonat tác dụng với dd bazơ tạo thành muối mới và bazo mới.

- Dd muối cacbonat tác dụng với một số dung dịch muối tạo thành 2 muối mới

- Nhiều muối cacbonat (trừ Na₂CO₃, K₂CO₃,... )dễ bị nhiệt phân hủy giải phóng khí CO₂

3. Ứng dụng:

- CaCO₃ là thành phần chính của đá vôi, được dùng để sản xuất vôi, xi măngr..

- Na₂CO₃ được dùng để nấu xà phòng, sản xuất thủy tinh,..

III. CHU TRÌNH CACBON TRONG TỰ NHIÊN

Trong tự nhiên luôn có sự chuyển hóa cacbon tự dạng này sang dạng khác. Sự chuyển hóa này diễn ra thường xuyên, liên tục và tạo thành chu trình khép kín.

Bài tập

Bài 1. (Trang 86 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Hãy lấy thí dụ chứng tỏ rằng H₂CO₃ là axit yếu hơn HCl và là axit không bền. Viết phương trình hoá học.

Lời giải:

* H₂CO₃ là axit yếu hơn axit HCl: axit cacbonic bị axit HCl đẩy ra khỏi muối.

* H₂СO₃ là axit không bền: Axit H₂СO₃ tạo thành bị phân hủy thành khí CO₂ và H₂O

Bài 2. (Trang 86 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Dựa vào tính chất hoá học của muối cacbonat, hãy nêu tính chất của muối MgCO₃ và viết các phương trình hoá học minh hoạ.

Lời giải:

Tính chất của muối MgCO₃ : xét điều kiện phản ứng, MgCO₃ có các tính chất sau:

MgCO₃ không tan trong nước nên không có phản ứng với dung dịch muối

Bài 3. (Trang 86 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Viết các phương trình hoá học biểu diễn chuyển đổi hoá học sau: C → CO₂ → CaCO₃ → CO₂

Lời giải:

Bài 4. (Trang 86 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Hãy cho biết trong các cặp chất sau đây, cặp nào có thể tác dụng với nhau.

a) H₂SO₄ và KHCO₃ ;

b) K₂CO₃ và NaCl ;

c) MgCO₃ và HCl;

d) CaCl₂ và Na₂CO₃ ;

e) Ba(OH)₂ và K₂CO₃;

Giải thích và viết các phương trinh hoá học.

Lời giải:

Các cặp chất có thể tác dụng với nhau vì tạo sản phẩm là chất khí hoặc chất không tan.

Bài 5. (Trang 86 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Hãy tính thể tích khí CO₂ (đktc) tạo thành để dập tắt đám cháy nếu trong bình chữa cháy có dung dịch chứa 980 g H₂SO₄ tác dụng hết với dung dịch NaHCO₃.

Lời giải:

Theo pt, số mol CO₂ tạo thành = 2.số mol H₂SO₄ phản ứng = 20 mol.

Thể tích khí CO₂ tạo thành ở đktc = 20 x 22,4 = 448 lít.

Bài tập bổ sung

Bài 1. (Trang 87 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Viết các phương trình hóa học biểu diễn chuyển hóa sau đây:

CaCO₃ → CO₂ → NaHCO₃ → Na₂CO₃ → BaCO₃ → CO₂

Lời giải:

Bài 2. (Trang 87 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Có 3 chất rắn là CaCO₃, MgSO₄, CaCl₂. Hãy nêu phương pháp hóa học để nhận biết mỗi chất trong hỗn hợp. Viết các phương trình hóa học.

Lời giải:

Phương pháp dùng để nhận biết các chất CaCO₃, MgSO₄, CaCl₂ trong hỗn hợp.

Dùng HCl để nhận biết CaCO₃: hiện tượng là thấy xuất hiện sủi bọt khí CO₂

Dùng Ba(OH)₂ để nhận biết MgSO₄ và CaCl₂: MgSO₄ phản ứng cho kết tủa trắng , còn lại là CaCl₂

Bài 3. (Trang 87 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Có hỗn hợp A gồm bột của 2 chất rắn là CaCO₃ và MgCl₂. Người ta cho tiến hành thí nghiệm như sau:

Thí nghiệm 1: Cho hỗn hợp A phản ứng với dd HCl dư thì thu được 4,48 lít khí ở đktc

Thí nghiệm 2: Cần dùng 20ml dd NaOH 1M để phản ứng vừa đủ với hỗn hợp A.

Tính khối lượng của hỗn hợp A.

Lời giải:

Khối lượng CaCO₃ theo (1) = m_CaCO3 = 0.2. 100 = 20 gam

Khối lượng MgCl₂ theo (2) = m_MgCl2 = 0,01 . 95 = 0,95 gam

Khối lượng hỗn hợp A: m_A = m_CaCO3 + m_MgCl2 = 20 + 0,95 = 20,95 gam