Giải vở bài tập Hóa Học 9 Bài 45: Axit axetic

Giải vở bài tập Hóa Học 9 Bài 45: Axit axetic

Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà trong Vở bài tập Hóa Học lớp 9, chúng tôi biên soạn giải vở bài tập Hóa Học lớp 9 Bài 45: Axit axetic hay nhất, ngắn gọn bám sát nội dung sách Vở bài tập Hóa Học 9.

Học theo Sách giáo khoa

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước. Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5 % dùng làm giấm ăn.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Axit axetic có công thức cấu tạo:

Trong phân tử axit axetic có nhóm –COOH (Cacboxyl) làm cho phân tử có tính axit.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tính axit

Axit axetic tác dụng:

với bazơ : CH₃COOH + NaOH → H₂O + CH₃COONa (Natri axetat)

với oxit bazơ: CH₃COOH + CaO → H₂O + (CH₃COO)₂Ca .

với kim loại (trước H): 2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂

với muối của axit yếu hơn: 2CH₃COOH + CaCO₃ →(CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

2. Tác dụng với rượu etylic tạo ra: este và nước

PTHH : CH₃COOH + HO-C₂H₅ (H₂SO₄ đ, t˚) ⇄ CH₃COOC₂H₅ + H₂O.

Sản phẩm của phản ứng giữa axit và rượu gọi là este: Thí dụ: CH₃COOC₂H₅

IV. ỨNG DỤNG

Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo…

V. ĐIỀU CHẾ

Axit axetic được điều chế theo các phản ứng sau:

- Trong công nghiệp, đi từ butan C₄H₁₀:

- Sản xuất giấm ăn, phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

Bài tập

Bài 1. (Trang 120 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống

a) Axit axetic là chất..., không màu, vị...., tan....trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế .....

c) Giấm ăn là dung dịch..... từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách ...... butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Lời giải:

a) Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế dược phẩm, phẩm nhuộm, chất dẻo và tơ nhân tạo

c) Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách oxi hóa butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Bài 2. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Trong các chất sau đây

Chất nào tác dụng với Na? NaOH? Mg? CaO? Viết phương trình hóa học.

Lời giải:

Chất tác dụng với Na là a, b, c , d

          C₂H₅OH + Na → C₂H₅ONa + H₂

          CH₃COOH + Na → CH₃COONa + H₂

          CH₃CH₂CH₂OH + Na → CH₃CH₂CH₂ONa + H₂

          CH₃CH₂COOH + Na →CH₃CH₂COONa + H₂

Chất tác dụng với NaOH là b, d

          CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

          CH₃CH₂COOH + NaOH → CH₃CH₂COONa + H₂O

Chất tác dụng với Mg là b, d

          CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

          CH₃CH₂COOH + Mg → (CH₃CH₂COO)₂Mg + H₂

Chất tác dụng với CaO là b, d

          CH₃COOH + CaO → (CH₃COO)₂Ca + H₂O

          CH₃CH₂COOH + CaO → (CH₃CH₂COO)₂Ca + H₂O

Bài 3. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Axit axetic có tính axit vì trong phân tử

      A. có 2 nguyên tử.

      B. có nhóm -OH.

      C. có nhóm -OH và =C=O.

      D. có nhóm -OH kết hợp với nhóm =C=O tạo thành nhóm -COOH.

Lời giải:

Câu đúng là câu: D

Bài 4. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Trong các chất sau đây, chất nào có tính axit ? Giải thích.

Lời giải:

Chất có tính axit là a)

Vì trong phân tử có nhóm -COOH.

Bài 5. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây : ZnO, Na₂SO₄, KOH, Na₂CO₃, Cu, Fe ?

Viết các phương trình phản ứng hóa học (nếu có).

Lời giải:

Axit axetic có thể tác dụng được với những chất : ZnO, KOH, Na₂CO₃, Fe.

Phương trình hóa học:

          2CH₃COOH + ZnO → (CH₃COO)₂Zn + 2H₂O

          CH₃COOH + KOH → CH₃COOK + H₂O

          2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

          2CH₃COOH + Fe → (CH₃COO)₂Fe + H₂

Bài 6. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ :

a) natri axetat và axit sunfuric.

b) rượu etylic.

Lời giải:

Phương trình hóa học điều chế axit axetic :

a) 2CH₃COONa + H₂SO₄ đ → 2CH₃COOH + Na₂SO₄

b) CH₃ – CH₂OH + O₂ men → CH₃COOH + H₂O

Bài 7. (Trang 121 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Cho 60 gam CH₃COOH tác dụng với 100 gam CH₃CH₂OH thu được 55 gam CH₃-COO-CH₂-CH₃.

a) Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.

b) Tính hiệu suất của phản ứng trên.

Lời giải:

Phương trình hóa học:

CH₃COOH + C₂H₅OH (H₂SO₄ đ, to) ⇄ CH₃-COO-CH₂-CH₃ + H₂O.

Sản phẩm của phản ứng là: etyl axetat

b) Lượng este thu được theo PTHH là:

Vậy hiệu suất của phản ứng:

Bài 8. (Trang 122 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Cho dung dich axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dich NaOH nồng độ 10%, thu được dung dịch có nồng độ 10,25%. Hãy tính a.

Lời giải:

Gọi m_ddCH3COOH t/d hết với 100g dd NaOH 10% là x;

n_NaOH trong 100g dd NaOH 10% là : 0,25 mol

Theo PTHH, n_NaOH trong 100g dd NaOH 10% là : 0,25 mol

m_CH3COONa = 0,25. 82 = 20,5 g: mdd sau phản ứng là: m_dd = x + 100;

Bài tập bổ sung

Bài 1. (Trang 122 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Phân biệt các chất lỏng CH₃COOH; C₆H₆; C₂H₅OH bằng cách dùng một chất sau:

      A. Na;

      B. dd NaCl;

      C. dd Na₂CO₃;

      D. Zn;

Lời giải:

Kết quả đúng là: C

Chất lỏng phản ứng tạo sủi bọt khí là CH₃COOH

Chất lỏng tạo với dd Na₂CO₃ một dung dịch đồng nhất đó là C₂H₅OH

Chất lỏng phân lớp với dd Na₂CO₃ đó là C₆H₆

Bài 2. (Trang 122 Vở Bài Tập Hóa học 9 ) Cho 100g dd CH₃COOH nồng độ x% tác dụng với dd NaHCO₃ vừa đủ thấy thoát ra 5,6 lít khí CO₂ (đktc)

Giá trị của x là:

      A. 20%

      B. 10%

      C. 15%

      D. 25%

Lời giải:

Kết quả đúng là: C

Phương trình hóa học: CH₃COOH + NaHCO₃ → CH₃COONa + CO₂ + H₂O