Các dạng bài tập Chuyển động thẳng đều chọn lọc, có đáp án - Vật Lí lớp 10

---

Các dạng bài tập Chuyển động thẳng đều chọn lọc, có đáp án

Với Các dạng bài tập Chuyển động thẳng đều chọn lọc, có đáp án Vật Lí lớp 10 tổng hợp các dạng bài tập, 100 bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết với đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập Chuyển động thẳng đều từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Vật Lí lớp 10.

• Lý thuyết Chuyển động thẳng đều Xem chi tiết
• Dạng 1: Xác định vận tốc, quãng đường và thời gian trong chuyển động thẳng đều Xem chi tiết
• Dạng 2: Viết phương trình chuyển động thẳng đều Xem chi tiết
• Dạng 3: Vẽ đồ thị của chuyển động thằng đều Xem chi tiết

Cách xác định vận tốc, quãng đường, thời gian trong chuyển động thẳng đều

A. Phương pháp & Ví dụ

- Sử dụng công thức trong chuyển động thẳng đều: S = v.t

- Công thức tính tốc độ trung bình:

Vận tốc trung bình:

Bài tập vận dụng

Bài 1: Một xe chạy trong 5h: 2h đầu xe chạy với tốc độ trung bình 60 km/h, 3h sau xe chạy với tốc độ trung bình 40 km/h. Tính tốc độ trung bình của xe trong suốt thời gian chuyển động.

Hướng dẫn:

Quãng đường đi trong 2h đầu: S₁ = v₁.t₁ = 60.2 = 120 km

Quãng đường đi trong 3h sau: S₂ = v₂.t₂ = 40.3 = 120 km

Tốc độ trung bình của xe trong suốt thời gian chuyển động:

Bài 2: Một xe đi nửa đoạn đường đầu tiên với tốc độ trung bình v₁ = 12 km/h và nửa đoạn đường sau với tốc độ trung bình v₂ = 20 km/h. Tính tốc độ trung bình trên cả đoạn đường.

Hướng dẫn:

Thời gian đi nửa đoạn đường đầu:

Thời gian đi nửa đoạn đường cuối:

Tốc độ trung bình:

Bài 3: Một ô tô đi trên con đường bằng phẳng với v = 60 km/h, trong thời gian 5 phút, sau đó lên dốc 3 phút với v = 40 km/h. Coi ôtô chuyển động thẳng đều. Tính quãng đường ô tô đã đi trong cả giai đoạn.

Hướng dẫn:

Bài 4: Một ô tô đi từ A đến B. Đầu chặng ô tô đi 1/4 tổng thời gian với v = 50 km/h. Giữa chặng ô tô đi 1/2 thời gian với v = 40 km/h. Cuối chặng ô tô đi 1/4 tổng thời gian với v = 20 km/h. Tính tốc độ trung bình của ô tô?

Hướng dẫn:

Quãng đường đi đầu chặng:

Quãng đường chặng giữa:

Quãng đường đi chặng cuối:

Tốc độ trung bình:

Bài 5: Hai xe cùng chuyển động đều trên đường thẳng. Nếu chúng đi ngược chiều thì cứ 30 phút khoảng cách của chúng giảm 40km. Nếu chúng đi cùng chiều thì cứ sau 20 phút khoảng cách giữa chúng giảm 8km. Tính vận tốc mỗi xe.

Hướng dẫn:

Chọn chiều dương là chiều chuyển động của mỗi xe.

Nếu đi ngược chiều thì

Nếu đi cùng chiều thì

Giải (1) (2): v₁ = 52 km/h ; v₂ = 28 km/h

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Tốc độ trung bình bằng tổng quãng đường chia tổng thời gian đi hết quãng đường đó:

A.7m/s                  B.5,71m/s                  C. 2,85m/s                  D. 0,7m/s

Lời giải:

Tốc độ trung bình bằng tổng quãng đường chia tổng thời gian đi hết quãng đường đó:

Câu 2: Một vật chuyển động thẳng không đổi chiều. Trên quãng đường AB, vật đi nửa quãng đường đầu với vận tốc v₁ = 20m/s, nửa quãng đường sau vật đi với vận tốc v₂ = 5m/s. Vận tốc trung bình trên cả quãng đường là:

A.12,5m/s                  B. 8m/s                  C. 4m/s                  D.0,2m/s

Lời giải:

Câu 3: Một xe chuyển động thẳng không đổi chiều; 2 giờ đầu xe chạy với vận tốc trung bình 60 km/h, 3 giờ sau xe chạy với vận tốc trung bình 40km/h. Vận tốc trung bình của xe trong suốt thời gian chạy là:

A. 50km/h                  B. 48 km/h                  C. 44km/h                  D. 34km/h

Lời giải:

Câu 4: Một xe chuyển động thẳng không đổi chiều có vận tốc trung bình là 20 km/h trên 1/4 đoạn đường đầu và 40 km/h trên 3/4 đoạn đường còn lại. Vận tốc trung bình của xe trên cả đoạn đường là :

A. 30km/h                   B. 32 km/h                  C. 128km/h                  D. 40km/h

Lời giải:

Câu 5: Một xe chuyển động thẳng không đổi chiều, trong nửa thời gian đầu xe chạy với vận tốc 12 km/h. Trong nửa thời gian sau xe chạy với vận tốc 18 km/h. Vận tốc trung bình trong suốt thời gian đi là:

A.15km/h                  B.14,5km/h                   C. 7,25km/h                  D. 26km/h

Lời giải:

Câu 6: Một người đi xe đạp không đổi chiều trên 2/3 đoạn đường đầu với vận tốc trung bình 10 km/h và 1/3 đoạn đường sau với vận tốc trung bình 20 km/h. Vận tốc trung bình của người đi xe đạp trên cả quảng đường là

A. 12km/h                   B. 15km/h                   C. 17km/h                   D. 13,3km/h

Lời giải:

Câu 7: Thế nào là chuyển động thẳng đều?

A. Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường

B. Chuyển động thẳng đều là chuyển động trên đường thẳng, có vectơ vận tốc không đổi theo thời gian

C. Chuyển động thẳng đều là chuyển động trên đường thẳng, vật đi được những quãng đường bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau

D. Cả 3 đáp án trên

Lời giải:

Chọn D

Câu 8: Chọn đáp án đúng:

Trong chuyển động thẳng đều:

A. Quãng đường đi được s tỉ lệ nghịch với tốc độ v

B. Tọa độ x tỉ lệ thuận với tốc độ v

C. Tọa độ x tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t

D. Quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t

Lời giải:

Chọn D

Câu 9: Công thức tính tốc độ trung bình là:

                   

Lời giải:

Chọn C

Câu 10: Chọn câu phát biểu ĐÚNG. Trong chuyển động thẳng đều thì :

A. Quãng đường đi được s tăng tỉ lệ với vận tốc v.

B. Tọa độ x tăng tỉ lệ với vận tốc v.

C. Tọa độ x tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

D. Quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

Lời giải:

Chọn D

Cách viết phương trình chuyển động thẳng đều

A. Phương pháp & Ví dụ

- Bước 1: Chọn hệ quy chiếu

      + Trục tọa độ Ox trùng với quỹ đạo chuyển động

      + Gốc tọa độ (thường gắn với vị trí ban đầu của vật )

      + Gốc thời gián (thường là lúc vật bắt đầu chuyển dộng)

      + Chiều dương (thường chọn là chiều chuyển động của vật được chọn làm gốc)

- Bước 2: Từ hệ quy chiếu vừa chọn, xác định các yếu tố sau cho mỗi vật:

Tọa độ đầu x₀ = ? vận tốc v = (bao gồm cả dấu theo chiều chuyển động của vật)? Thời điểm đầu t₀ = ?

- Bước 3: Thiết lập phương trình của chuyển động cho vật từ các yếu tố đã xác định. Đối với chuyển động thẳng đều, ta có công thức:

                   x = x₀ + s = x₀ + v(t−t₀)

Với những bài toán cho phương trình chuyển động của hai vật yêu cầu tìm thời gian khi hai vật bằng nhau thì cho x₁ = x₂ rồi tìm t

Bài tập vận dụng

Bài 1: Một ô tô xuất phát từ A lúc8 giờ sáng chuyển động thẳng đều tới B lúc 10h30', khoảng cách từ A đến B là 175 (km ).

a. Tính vận tốc của xe ?

b. Xe tiếp tục chuyển động thẳng đều đến C lúc 12h30'. Tính khoảng cách từ B đến C ?

Hướng dẫn:

Chọn hệ trục tọa độ ox và chiều dương là chiều chuyển động của vật

a.Ta có:

t₀ = 8 am

t = 10h30 am

s = 175 km

vận tốc xe

b. Viết phương trình chuyển động theo công thức : x = S_BC = x_o + v(t−t₀)

Lưu ý chọn nơi xuất phát là B thì x_o = 0

t₀ = 10h30 vì đi từ B

t = 12h30 và vận tốc giữ nguyên vì chuyển động thẳng đều.

Vậy S_BC = 70.(12h30-10h30) = 140 km

Bài 2: Trên đường thẳng từ nhà đến chỗ làm việc của A, cùng một lúc xe 1 khởi hành từ nhà đến chỗ làm với v = 80 km/h. Xe thứ 2 từ chỗ làm đi cùng chiều với v = 60 km/h. Biết quãng đường là 40 km. Lập phương trình chuyển động của mỗi xe với cùng hệ quy chiếu.

Hướng dẫn:

Chọn gốc toạ độ tại A, gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát.

Chiều dương cùng chiều với chiều chuyển động với hai xe.

x₁ = x₀ + v₁.t = 80t ; x₂ = x₀ + v₂.t = 40 + 60t.

Bài 3: Xe máy đi từ A đến B mất 8giờ, xe thứ 2 đi từ B đến A mất 6 giờ. Nếu 2 xe khởi hành cùng một lúc từ A và B để đến gần nhau thì sau 3 giờ 2 xe cách nhau 30km. Hỏi quãng đường AB dài bao nhiêu.

Hướng dẫn:

Vận tốc xe A, B :

Chọn gốc toạ độ tại vị trí A, gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát.

Phương trình chuyển động có dạng:

x₂ = 6.v₂ – v₂.t

Sau 3 giờ: x = trị tuyệt đối của (x₁ – x₂) = 30km ⇒ v₂ = 40 km/h

⇒ s = 6.v₂ = 240 km

Bài 4: Một ôtô đi trên quãng đường AB với v = 54 km/h. Nếu giảm vận tốc đi 9 km/h thì ôtô đến B trễ hơn dự định 45 phút. Tính quãng đường AB và thời gian dự tính để đi quãng đường đó.

Hướng dẫn:

Viết phương trình chuyển động ở thời gian dự tính (t₁) và thời gian trễ hơn dự định:

S₁ = 54t₁ ; S₂ = 45 ( t₁ + 3/4 )

Vì s₁ = s₂ nên 54t₁ = 45 ( t₁ + 3/4 )

Suy ra t₁ = 3,75h

Bài 5: Một người đi xe máy chuyển động thẳng đều từ A lúc 5 giờ sáng và tới B lúc 7 giờ 30 phút, AB = 150 km.

a. Tính vận tốc của xe.

b. Tới B xe dừng lại 45 phút rồi đi về A với v = 50 km/h. Hỏi xe tới A lúc mấy giờ.

Hướng dẫn:

a. Thời gian lúc đi: t = 7h30’ – 5h = 2,5h

vận tốc

b. Thời điểm người đó lúc bắt đầu về: t = 7h30’ + 45’ = 8h15’

vậy xe tới A lúc: t = 8h15’ + 3h = 11h15’

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Một nguời đi xe máy từ A tới B cách 45 km. Trong nửa thời gian đầu đi với vận tốc v₁, nửa thời gian sau đi với v₂ = 2/3 v₁. Xác định v₂ biết sau 1h30 phút nguời đó đến B.

A. 6 km/h

B. 5 km/h

C. 6.9 km/h

D. 5.9 km/h

Lời giải:

s₁ + s₂ = 45

suy ra v₁ = 10.4 km/h và v₂ = 6.9 km/h

Câu 2: Chọn phát biểu sai:

A. Hệ quy chiếu gồm hệ trục tọa độ gắn với vật làm mốc và đồng hồ đếm thời gian

B. Hệ quy chiếu được dùng để xác định tọa độ chất điểm

C. Chuyển động và trạng thái tự nhiên có tính chất tuyệt đối

D. Gốc thời gian là thời điểm t = 0

Lời giải:

Chọn C

Câu 3: Lúc 2h hôm qua xe chúng tôi đi qua quốc lộ 1A cách Bắc Ninh 50km". Việc xã định vị trí của xe như trên còn thiếu yếu tố gì ?

A. Chiều dương trên đường đi

B. Vật làm mốc

C. Thước đo và đồng hồ

D. Mốc thời gian

Lời giải:

Chọn A

Câu 4: Chọn phát biểu sai: Trong chuyển động thẳng

A. Tốc độ trung bình của chất điểm luôn nhận giá trị dương

B. Vận tốc trung bình của chất điểm là giá trị đại số

C. Nếu chất điểm không đổi chiều chuyển động thì tốc độ trung bình của chất điểm bằng vận tốc trung bình của nó trên đoạn đường đó

D. Nếu độ dời của chất điểm trong một khoảng thời gian bằng không thì vận tốc trung bình trong khoảng thời gian đó cũng bằng không

Lời giải:

Chọn C

Câu 5: Chuyển đọng thẳng đều không có đặc điểm nào dưới đây

A. Vật đi được quãng đường như nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kì

B. Tốc độ không đổi từ lúc xuất phát đến lúc dừng lại

C. Tốc độ trung bình trên mọi quãng đường là như nhau

D. Quỹ đạo là một đường thẳng

Lời giải:

Chọn B

Câu 6: Phương trình vận tốc của chuyển động thẳng đều

A. v = const

B. v = t

C. v = at

D. v = v_o + at

Lời giải:

Chọn A

Câu 7: Phương trình chuyển động của một chất điểm dọc theo trục Ox có dạng x = 5 + 60t (x đo bằng km. t đo bằng h) . Chất điểm đó xuất phát từ điểm nào và với vận tốc bằng bao nhiêu?

A. Từ điểm O với vận tốc 60 km/h

B. Từ điểm M cách O 5 km với vận tốc 5 km/h

C. Từ điểm M cách O 5 km với vận tốc 60 km/h

D. Từ điểm O với vận tốc 5 km/h

Lời giải:

Chọn C

Câu 8: Một vật chuyển động đều với tốc độ 2 m/s và lúc t = 2s thì vật có tốc độ là 5m. phương trình chuyển động của vật là :

A. x = 2t + 1

B. x = -2t + 5

C. x = 2t + 5

D. x = -2t + 1

Lời giải:

Chọn A

Câu 9: Trong các phương trình chuyển động thẳng đều sau đây . phương trình nào biểu diễn chuyển động không xuất phát từ gốc tọa độ và ban đầu hướng về gốc tọa độ:

A. x = 80 - 30t

B. x = 15 + 40t

C. x = -6t

D. x = -10 - 6t

Lời giải:

Chọn A

Câu 10: nếu chọn 8h30 làm mốc thời gian thì thời điểm 9h15 có giá trị là :

A. 8.25h

B. 1.25h

C. -0.75h

D. 0.75h

Lời giải:

Chọn D

Câu 11: Lúc 7 giờ, một người ở A chuyển động thẳng đều với v = 36 km/h đuổi theo người ở B đang chuyển động với v = 5 m/s. Biết AB = 18 km. Viết phương trình chuyển động của 2 người. Lúc mấy giờ và ở đâu 2 người đuổi kịp nhau

A. 58 km

B. 46 km

C. 36 km

D. 24 km

Lời giải:

Chọn gốc toạ độ tại A, gốc thời gian lúc 7 giờ.

Ptcđ có dạng: x_A = 36t ; x_B = x₀ + v_B.t = 18 + 18t

Khi hai xe gặp nhau: x₁ = x₂ suy ra t = 1h.

Vậy x_A = x_B = 36km

Câu 12: Hai ôtô xuất phát cùng một lúc, xe 1 xuất phát từ A chạy về B, xe 2 xuất phát từ B cùng chiều xe 1, AB = 20 km. Vận tốc xe 1 là 50 km/h, xe B là 30 km/h. Hỏi sau bao lâu xe 1 gặp xe 2

A. 1h

B. 2h

C. 1.5h

D. 1.75h

Lời giải:

Chọn gốc toạ độ tại vị trí tại A, gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát.

Phương trình chuyển động có dạng: x₁ = 50t ; x₂ = 20 + 30t

Khi hai xe đuổi kịp nhau: x₁ = x₂ suy ra t = 1h

Câu 13: Một xe khách chạy với v = 95 km/h phía sau một xe tải đang chạy với v = 75 km/h. Nếu xe khách cách xe tải 110 m thì sau bao lâu nó sẽ bắt kịp xe tải? Khi đó xe tải phải chạy một quãng đường bao xa.

A. 0.1125 km

B. 0.1225 km

C. 0.3125 km

D. 0.4125 km

Lời giải:

Chọn gốc toạ độ tại vị trí xe khách chạy

Ptcđ có dạng: x₁ = 95t ; x₂ = 0,11 + 75t

Khi hai xe gặp nhau: x₁ = x₂

Suy ra t = 0,0055 h

s₂ = v₂.t = 0,4125 km

Câu 14: Lúc 6 giờ sáng, một người đi xe máy khởi hành từ A chuyển động với v = 36 km/h đi về B. Cùng lúc một người đi xe đạp chuyển động với vkđ xuất phát từ B đến A. Khoảng cách AB = 108 km. Hai người gặp nhau lúc 8 giờ. Tìm vận tốc của xe đạp.

A. 36 kn/h

B. 54 km/h

C. 18 km/h

D. 72 km/h

Lời giải:

Gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát, gốc toạ độ tại A.

Hai xe xuất phát từ lúc 6 giờ và gặp nhau lúc 8 giờ

Suy ra t = 2h

Ptcđ có dạng: x_m = 36t = 72      x_Đ = 108 - 2v₂

Khi hai xe đuổi kịp nhau: x_m = x_Đ suy ra v₂ = 18 km/h

Câu 15: Hai vật xuất phát từ A và B cách nhau 340 m, chuyển động cùng chiều hướng từ A đến B. Vật từ A có v₁, vật từ B có v₂ = 1/2 v₁. Biết rằng sau 136 giây thì 2 vật gặp nhau. Vận tốc vật thứ nhất là:

A. 3 m/s

B. 5 m/s

C. 2.5 m/s

D. 4.5 m/s

Đáp án và Hướng dẫn giải

Lời giải:

Chọn gốc toạ độ tại A: x₁ = V₁t = 136 V₁ ; x₂ = 340 + 68V₁

Khi hai vật gặp nhau: x₁ = x₂ suy ra V₁ = 5 m/s