Lý thuyết Phản ứng hóa học - Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ - Hoá học lớp 10

Lý thuyết Phản ứng hóa học - Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ

Tài liệu Lý thuyết Phản ứng hóa học - Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ Hoá học lớp 10 sẽ tóm tắt kiến thức trọng tâm về Phản ứng hóa học - Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ từ đó giúp học sinh ôn tập để nắm vứng kiến thức môn Hoá học lớp 10.

I. Phản ứng hóa học là gì ?

1. Phản ứng hóa học là gì?

    - Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi từ chất này sang chất khác.

    - Chất bị biến đổi trong phản ứng là chất phản ứng hay chất tham gia.

    - Chất mới sinh ra là sản phẩm.

    - PT chữ của phản ứng hóa hoc:

Tên các chất tham gia → Tên các sản phẩm.

    - Cách đọc phương trình chữ của PƯHH:

        • Dấu “+” sau phản ứng đọc là “và”

        • Dấu “ → ” đọc là “tạo thành” hay “tạo ra” hoặc “phân hủy ra”

        • Dấu “+” ở trước phản ứng đọc là “tác dụng với” hay “phản ứng với”

VD1: Hãy đọc các phương trình chữ sau:

a. Sắt + lưu huỳnh → Sắt (II) sunfua.

“Sắt tác dụng với lưu huỳnh tạo thành sắt hai sunfua”

b. Đường → nước + than

“Đường phân hủy thành nước và than”

c. Than + oxi → khí cacbonic

“Than phản ứng với oxi tạo thành khí cacbonic”

d. Kẽm + axit → Kẽm clorua + khí hiđro

“Kẽm tác dụng với axit tạo ra kẽm clorua và khí hiđro”

VD2. Hãy viết phương trình chữ khi cây nến cháy (biết nến là parafin)?

Hướng dẫn: Parafin + oxi → cacbonic + nước

    - Trong quá trình phản ứng lượng chất tham gia giảm dần còn lượng chất sản phẩm tăng dần.

2. Diễn biến của phản ứng hóa hoc

Từ sơ đồ phản ứng hóa học giữa hiđro và oxi tạo thành nước ta thấy : Trong phản ứng hóa học chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.

Lưu ý:

    - Nếu có đơn chất kim loại tham gia phản ứng thì sau phản ứng nguyên tử kim loại phải liên kết với nguyên tử của nguyên tố khác.

    - Nếu đơn chất là kim loại thì nguyên tử kim loại sẽ tham gia phản ứng.

3. Điều kiện để có phản ứng hóa học xảy ra

    - Chất tham gia phản ứng tiếp xúc nhau.

    - Có thể cần có nhiệt độ.

    - Có thể cần xúc tác thích hợp.

4. Dấu hiệu có thể nhận biết phản ứng hóa học xảy ra.

    - Có thể thay đổi màu sắc, trạng thái, mùi.

    - Tỏa nhiệt, thu nhiệt hoặc phát sáng.

    - Tạo ra kết tủa, bay hơi, hoặc đổi màu.

II. Các loại phản ứng hóa học

a/ Phản ứng hoá hợp

4P + O₂ → P₂O₅

Là phản ứng hóa học, trong đó 2 hay nhiều chất hóa hợp với nhau tạo thành một chất mới.

Tгопg phản ứng hoá hợp, số oxi hoá của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi.

b/ Phản ứng phân huỷ

2Fe(OH) ₃ → Fe₂ O₃ + 3H₂ O

Là phản ứng hóa học, trong đó một chất bị phân hủy thành 2 hay nhiều chất mới

Trong phản ứng phân huý, số oxi hoá của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thav đổi.

c/ Phản ứng thế

Là phản ứng hóa học, trong đó nguyên tử của nguyên tố này ở dạng đơn chất thay thế nguyên tử của nguyên tố khác trong hợp chất

Fe + HCl → FeCl₂ + H₂

Trong hoá học vô cơ, phản ứng thế bao giờ cũng có sự thay đổi số oxi hoá của các nguyên tố.

d/ Phản ứng trao đổi

Là phản ứng hóa học, trong đó các hợp chất trao đổi nguyên tử hay nhóm nguyên tử với nhau

Trong phản ứng trao đổi, số oxi hoá của các nguyên tố không thay đổi.

Các phản ứng trao đổi, một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng hoá học này.