Tóm tắt lý thuyết Hóa 10 chương 5 - Hoá học lớp 10

Tóm tắt lý thuyết Hóa 10 chương 5

Tài liệu Tóm tắt lý thuyết Hóa 10 chương 5 Hoá học lớp 10 sẽ tóm tắt kiến thức trọng tâm về Tóm tắt lý thuyết Hóa 10 chương 5 từ đó giúp học sinh ôn tập để nắm vứng kiến thức môn Hoá học lớp 10.

I. Cấu tạo nguyên tử và tính chất của đơn chất halogen

1. Cấu hình electron nguyên tử

    Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns²np⁵.

    F: [He]2s²2p⁵.

    Cl: [Ne]3s²3p⁵.

    Br: [Ar]3d¹⁰4s²4p⁵.

    I: [Kr]4d¹⁰5s²5p⁵.

2. Độ âm điện và số oxi hóa

    F có độ âm điện lớn nhất và giảm dần đến I.

    F chỉ có số oxi hóa -1.Các halogen còn lại ngoài số oxi hóa -1 còn có các số oxi hóa dương: +1, +3, +5, +7.

3. Tính chất

    - Tính oxi hóa mạnh: oxi hóa được hầu hết kim loại, nhiều phi kim và nhiều hợp chất.

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

H₂ + Br₂ → 2HBr

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

    - Tính oxi hóa giảm dần từ flo đến iot:

Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

Br₂ + 2NaI → NaBr + I₂

    - Do chỉ có số oxi hóa -1 nên flo chỉ có tính oxi hóa, các halogen khác thể hiện cả tính khử và tính oxi hóa:

F₂ + H₂ → 2HF

Cl₂ + H₂ → 2HCl

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

    Flo có độ âm điện lớn nhất nên là phi kim mạnh nhất. Oxi hóa được tất cả các kim loại kể cả Au, Pt.

II. Hợp chất của halogen

1. Hidro halogenua và axit halogenhidric

    - Hidro halogenua là chất khí ở nhiệt độ thường, dễ tan trong nước tạo thành axit.

    - HF là axit yếu, có đặc tính ăn mòn thủy tinh.

    HCl, HBr, HI là các axit mạnh, tính axit tăng dần: HCl < HBr < HI.

    - Với dung dịch AgNO₃:

        + HF không tác dụng.

        + HCl + AgNO₃ → AgCl_{tủa trắng} + HNO₃

        + HBr + AgNO₃ → AgBr_{tủa vàng nhạt} + HNO₃

        + HI + AgNO₃ → AgI_{tủa vàng} + HNO₃

    - F^- chỉ có thể bị oxi hóa bởi dòng điện, các X^- còn lại đều có thể bị oxi hóa khi tác dụng với chất oxi hóa mạnh.

HBr + H₂SO₄ → Br₂ + SO₂ + 2H₂O

2HI + 2FeCl₃ → 2FeCl₂ + I₂ + 2HCl

2. Hợp chất có oxi của halogen

    Trừ flo, các halogen còn lại đều có số oxi hóa dương trong các hợp chất có oxi.

    Ví dụ: HClO, CaOCl₂, KClO, KClO₃, HBrO₃, ...

III. Phương pháp điều chế halogen

1. F₂: Điện phân hỗn hợp KF và HF.

2. Cl₂: Trong PTN: Cho HCl đậm đặc tác dụng với các chất oxi hóa mạnh.

2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂O

KClO₃ + 6HCl → KCl + 3Cl₂ + 3H₂O

    Trong công nghiệp: dùng phương pháp điện phân.

3. Br₂: Dùng Cl₂ oxi hóa ion Br^-

Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

4. I₂: Tách NaI từ rong biển, sau đó oxi hóa I^- thành I₂

Cl₂ + 2NaI → 2NaCl + I₂