Độ rượu - Điều chế, nhận biết Ancol - Hoá học lớp 11

Độ rượu - Điều chế, nhận biết Ancol

Với Độ rượu - Điều chế, nhận biết Ancol Hoá học lớp 11 gồm đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa và bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập Độ rượu - Điều chế, nhận biết Ancol từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Hoá học lớp 11.

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

- Độ rượu (ancol) là thể tích (cm³, ml) của ancol nguyên chất trong 100 thể tích (cm³, ml) dung dịch ancol.

- Muốn tăng độ rượu: thêm ancol nguyên chất vào dung dịch; muốn giảm độ rượu: thêm nước vào dung dịch ancol.

- Nhận biết glixerol bằng đồng hidroxit tạo phức màu xanh.

- Điều chế ancol: đi từ dẫn xuất halogen hoặc anken hợp nước.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho 20ml cồn tác dụng với Na dư thì thu được 0,16 g H₂ (khối lượng riêng của ancol etylic là 0,8 g/ml). Độ rượu trong loại cồn trên là bao nhiêu?

Hướng dẫn:

Phương trình phản ứng: C₂H₅OH + Na → C₂H₅ONa + 1/2 H₂

Số mol H₂ sinh ra: n_H2 = 0,16/2 = 0,08 mol

Số mol ancol là: n_ancol = 0,08.2 = 0,16 mol

Khối lượng ancol: m_ancol = 0,16.46 = 7,36 g

Thể tích dung dịch ancol etylic: V_ancol = 7,36/0,8 = 9,2 ml

Độ rượu trong loại cồn trên là:

Độ rượu = 9,2.100/20 = 46º

Bài 2: Tính khối lượng glucozo cần lấy để điều chế a lit ancol etylic 45º biết D = 0,8g/ml và hiệu suất phản ứng điều chế là 75%. Lượng khí CO₂ sinh ra hấp thụ hoàn toàn vào 1 lit dd Ca(OH)₂ 1M thu được 60 gam kết tủa. Tính a?

Hướng dẫn:

Phương trình phản ứng: C₆H₁₂O₆ −^{lên men}→ 2CO₂ + 2C₂H₅OH

n_Ca(OH)2 = 1 mol ; n_CaCO3 = 0,6 mol ⇒ n_Ca(HCO3)2 = 1-0,6 = 0,4 mol

Vậy số mol CO₂ sinh ra từ phản ứng lên men là: n_CO2 = 0,6 + 0,4.2 = 1,4 mol

Theo phương trình phản ứng: n_ancol = n_CO2 = 1,4 mol

Khối lượng ancol: m_ancol = 1,4 .46 = 64,4 g

⇒ V_ancol = 64,4/0,8 = 80,5 ml

Giá trị của a: a = 80,5.100/45 = 178,9 ml

Khối lượng glucozo cần lấy là:

m_glucozo = 1,4.100.180/75.2 = 168 g

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Để phân biệt ancol etylic nguyên chất và ancol etylic có lẫn nước, người ta thường dùng thuốc thử là chất nào sau đây ?

A. CuSO₄ khan.        B. Na kim loại.        C. Benzen.        D. CuO.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 2: Ancol etylic 40º có nghĩa là

A. trong 100 gam dung dịch ancol có 40 gam ancol C₂H₅OH nguyên chất.

B. trong 100ml dung dịch ancol có 60 gam nước.

C. trong 100ml dung dịch ancol có 40ml C₂H₅OH nguyên chất.

D. trong 100 gam ancol có 60ml nước.

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 3: Ancol etylic được tạo ra khi

A. Thuỷ phân saccarozơ        B. lên men glucozơ

C. Thuỷ phân đường mantozơ        D. thuỷ phân tinh bột.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 4: Phương pháp nào điều chế ancol etylic dưới đây chỉ dùng trong phòng thí nghiệm

A. Lên men tinh bột.

B. Thuỷ phân etyl bromua trong dung dịch kiềm khi đun nóng.

C. Hiđrat hoá etilen xúc tác axit.

D. Phản ứng khử anđehit axetic bằng H₂ xúc tác Ni đun nóng.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 5: Đem hòa tan rượu etylic vào nước được 215,06 ml dung dịch rượu có nồng độ 27,6%, khối lượng riêng của dung dịch rượu là 0,93 g/ml, khối lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là 0,8 g/ml. Dung dịch trên có độ rượu là:

A. 27,6º        B. 22º        C. 32º        D. Đáp án khác.

Lời giải:

Đáp án: D

m_ancol = 215,06.0,93.27,6/100 = 55,2 g ⇒ V_ancol = 55,2/0,8 = 69 ml ⇒ Độ rượu = 69/215,06.100 = 32º

Bài 6: Đun nóng V ml rượu etylic 95º với H₂SO₄ đặc ở 180ºC thu được 3,36 lít etilen đktc. Biết hiệu suất phản ứng là 60% và khối lượng riêng của rượu là 0,8 gam/ml. Giá trị của V là

A.10,18 ml        B.15,13 ml        C.8,19 ml        D.12 ml

Lời giải:

Đáp án: B

n_etilen = 0,15 mol ⇒ n_rượu = 0,15.100/60 = 0,25 mol ⇒ V_ancol = 0,25.46/0,8 = 14,375 ml ⇒ V_{dd rượu} = 14,375.100/95 = 15,13 ml

Bài 7: Cho m gam tinh bột lên men thành C₂H₅OH với hiệu suất 81%, hấp thụ hết lượng CO₂ sinh ra vào dung dịch Ca(OH)₂ được 55 gam kết tủa và dung dịch X. Đun nóng dung dịch X lại có 10 gam kết tủa nữa. Giá trị m là

A. 75 gam.        B. 125 gam.        C. 150 gam.        D. 225 gam.

Lời giải:

Đáp án: C

C₆H₁₂O₆ −^{lên men}→ 2CO₂ + 2C₂H₅OH

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + 2H₂O

n_CaCO3 = 0,55 mol ; n_Ca(HCO3)2 = 0,1 mol ⇒ n_CO2 = 0,75 mol ⇒ n_{tinh bột} = 0,75.100/81 = 0,925 mol ⇒ m = 0,925.162 = 150 g

Bài 8: Lên men hoàn toàn m gam glucozơ thành ancol etylic. Toàn bộ khí CO₂ sinh ra trong quá trình này được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ dư tạo ra 40 gam kết tủa. Nếu hiệu suất của quá trình lên men là 75% thì giá trị của m là

A. 60.        B. 58.        C. 30.        D. 48.

Lời giải:

Đáp án: D

C₆H₁₂O₆ −^{lên men}→ 2CO₂ + 2C₂H₅OH

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + 2H₂O

n_CO2 = n_CaCO3 = 0,4 mol ⇒ n_glucozo = .0,4.100/75.2 = 4/15 mol ⇒ m = (4/15).180 = 48 g.