Các dạng bài tập Hoá học lớp 11 chọn lọc | Phương pháp giải bài tập Hóa học lớp 11 chi tiết

Loạt bài Chuyên đề: Tổng hợp Lý thuyết và Bài tập trắc nghiệm Hoá học lớp 11 có đáp án được biên soạn theo từng dạng bài có đầy đủ: Lý thuyết - Phương pháp giải, Bài tập Lý thuyết, Bài tập tự luận và Bài tập trắc nghiệm có đáp án giúp bạn học tốt, đạt điểm cao trong bài kiểm tra và bài thi môn Hoá học lớp 11.

Chuyên đề: Sự điện li

Chuyên đề: Nhóm Nitơ, Photpho

Chuyên đề: Nhóm Cacbon, Silic

Chuyên đề: Đại cương về hóa học hữu cơ

Chuyên đề: Sự điện li

Tổng hợp Lý thuyết chương Sự điện li

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Sự điện li

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Nhóm Nitơ, Photpho

Tổng hợp Lý thuyết chương Nhóm Nitơ, Photpho

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Nhóm Nitơ, Photpho

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Nhóm Cacbon, Silic

Tổng hợp Lý thuyết chương Nhóm Cacbon, Silic

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Nhóm Cacbon, Silic

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Đại cương về hóa học hữu cơ

Tổng hợp Lý thuyết chương Đại cương về hóa học hữu cơ

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Đại cương về hóa học hữu cơ

Chuyên đề: Hidrocacbon no

Tổng hợp Lý thuyết chương Hidrocacbon no

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Hidrocacbon no

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Hidrocacbon không no

Tổng hợp Lý thuyết chương Hidrocacbon không no

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Hidrocacbon không no

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Hidrocacbon thơm, Nguồn Hidrocacbon thiên nhiên

Tổng hợp Lý thuyết chương Hidrocacbon thơm

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Hidrocacbon thơm

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Dẫn xuất Halogen, Ancol, Phenol

Tổng hợp Lý thuyết chương Dẫn xuất Halogen, Ancol, Phenol

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Dẫn xuất Halogen, Ancol, Phenol

Bài tập trắc nghiệm

Chuyên đề: Anđehit, Xeton, Axit Cacboxylic

Tổng hợp Lý thuyết chương Anđehit, Xeton, Axit Cacboxylic

Phương pháp giải các dạng bài tập chương Anđehit, Xeton, Axit Cacboxylic

Bài tập trắc nghiệm

Bài tập lý thuyết về sự điện li, chất điện li, viết phương trình điện li

A. Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho các chất sau: NaCl; HF; CuSO₄; NaOH; Mg(NO₃)₂; H₃PO₄; (NH₄)₃PO₄; H₂CO₃; ancol etylic; CH₃COOH; AgNO₃; Glucozơ; glyxerol; Al(OH)₃; Fe(OH)₂; HNO₃.

Xác định chất điện ly mạnh, chất điện ly yếu, chất không điện ly? Viết phương trình điện ly của các chất (nếu có).

Hướng dẫn:

- Chất điện ly mạnh: NaCl; CuSO₄; NaOH; Mg(NO₃)₂; (NH₄)₃PO₄; AgNO₃; HNO₃.

Phương trình điện ly:

NaCl → Na⁺ + Cl^- CuSO₄ → Cu²⁺ + SO₄^2-

NaOH → Na⁺ + OH^- Mg(NO₃)₂ → Mg²⁺ + 2NO₃^-

(NH₄)₃PO₄ → 3NH₄⁺ + PO₄^3- AgNO₃ → Ag⁺ + NO₃^-

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

- Chất điện ly yếu: HF; H₃PO₄; H₂CO₃; CH₃COOH; Al(OH)₃; Fe(OH)₂.

Phương trình điện ly:

HF ⇔ H⁺ + F^- CH₃COOH ⇔ CH₃COO^- + H⁺

H₃PO₄ ⇔ H⁺ + H₂PO₄^- Al(OH)₃ ⇔ Al³⁺ + 3OH^-

H₂PO₄^- ⇔ H⁺ + HPO₄^2- H₂CO₃ ⇔ H⁺ + HCO₃^-

HPO₄^2- ⇔ H⁺ + PO₄^3- HCO₃- ⇔ H⁺ + CO₃^2-

Fe(OH)₂ ⇔ Fe²⁺ + OH^-

- Chất không điện ly: Glucozơ; glyxerol; ancol etylic.

Bài 2: Pha loãng dần dần một dung dịch axit sunfuric, người ta thấy độ dẫn điện của dung dịch lúc đầu tăng dần sau đó lại giảm dần. Hãy giải thích hiện tượng.

Hướng dẫn:

Axit sunfuric phân li như sau :

H₂SO₄ → H⁺ + HSO₄^- : điện li hoàn toàn.

HSO₄^- ⇔ H⁺ + SO₄^2- : K = 10^-2

Lúc đầu khi pha loãng dung dịch, độ điện li tăng lên làm tăng nồng độ ion. Do đó độ dẫn điện tăng. Trong dung dịch rất loãng, sự điện li coi như hoàn toàn, lúc đó nếu tiếp tục pha loãng thì nồng độ ion giảm làm cho độ dẫn điện giảm.

Bài 3: Theo thuyết axit-bazơ của Bronsted, các chất sau giữ vai trò là axit – bazơ - lưỡng tính - trung tính: HSO₄^-, H₂PO₄^-, PO₄^3-, NH₃, S^2-, Na⁺ , Al³⁺, Cl^- , CO₃^2- , NH₄⁺, HS^-

Hướng dẫn:

-Axit: NH₄⁺, HSO₄^-, Al³⁺

NH₄⁺ + H₂O ⇔ NH₃ + H₃O^-

HSO₄^- + H₂O ⇔ SO₄^2- + H₃O^-

Al³⁺ + H₂O ⇔ [Al(OH)]²⁺ + H⁺

-Bazơ: PO₄^3-, NH₃, S^2-, CO₃^2-

PO₄^3- + H₂O ⇔ HPO₄^- + OH^-

NH₃ + H₂O ⇔ NH₄⁺ + OH^-

S^2- + H₂O ⇔ HS^- + OH^-

CO₃^2- + H₂O ⇔ HCO₃^- + OH^-

-Lưỡng tính: H₂PO₄^-, HS^-

H₂PO₄^- + H₂O ⇔ H₃PO₄ + OH^-

H₂PO₄^- + H₂O ⇔ HPO₄^2- + H₃O⁺

HS^- + H₂O ⇔ H₂S + OH^-

HS^- + H₂O ⇔ S^2- + H₃O⁺

-Trung tính: Na⁺, Cl^-

Bài 4: Từ quan điểm axit-bazơ của Bronsted, hãy cho biết tính axit, bazơ, trung tính hay lưỡng tính của các dung dịch sau: NaCl, Na₂S, NaHCO₃, Cu(NO₃)₂. NH₄Cl, CH₃COOK, Ba(NO₃)₂, Na₂CO₃.

Hướng dẫn:

- Dung dịch có tính axit: Cu(NO₃)₂, NH₄Cl.

Cu(NO₃)₂ → Cu²⁺ + 2NO₃^-

Cu²⁺ + H₂O ⇔ [Cu(OH)]⁺ + H⁺

NH₄Cl → NH₄⁺ + Cl^-

NH₄⁺ + H₂O ⇔ NH₃ + H₃O⁺

- Dung dịch có tính bazơ: Na₂S, CH₃COOK.

Na₂S → 2Na⁺ + S^2-

S^2- + H₂O ⇔ HS^- + OH^-

CH₃COOK → CH₃COO^- + K⁺

CH₃COO^- + H₂O ⇔ CH₃COOH + OH^-

- Dung dịch có tính lưỡng tính: NaHCO₃.

NaHCO₃ → Na+ + HCO₃-

HCO₃^- + H₂O ⇔ H₂CO₃ + OH^-

HCO₃^- + H₂O ⇔ CO₃^2- + H₃O⁺

- Dung dịch trung tính: NaCl, Ba(NO₃)₂

NaCl → N^a+ + Cl^-

Ba(NO₃)₂ → Ba²⁺ + 2NO₃-

Bài 5: Phương trình điện li nào sau đây không đúng ?

A. HCl → H⁺ + Cl^- B. CH₃COOH ⇔ CH₃COO^- + H⁺

C. H₃PO₄ → 3H⁺ + PO₄^3- D. Na₃PO₄ → 3Na⁺+ PO₄^3-

Hướng dẫn:

Đáp án C

Bài 6: Phương trình điện li nào sau đây viết đúng ?

A. H₂SO₄ ⇔ H⁺ + HSO₄^- B. H₂SO₃ ⇔ 2H⁺ + HCO₃^-

C. H₂SO₃ → 2H⁺ + SO₃^2- D. Na₂S ⇔ 2Na⁺ + S^2-

Hướng dẫn:

Đáp án B

Bài 7: Các chất dẫn điện là

A. KCl nóng chảy, dung dịch NaOH, dung dịch HNO₃.

B. Dung dịch glucozơ, dung dịch ancol etylic, glixerol.

C. KCl rắn khan, NaOH rắn khan, kim cương.

D. Khí HCl, khí NO, khí O₃.

Hướng dẫn:

Đáp án A

Bài 8: Dãy các chất đều là chất điện li mạnh là

A. KOH, NaCl, H₂CO₃. B. Na₂S, Mg(OH)₂ , HCl.

C. HClO, NaNO₃, Ca(OH)₃. D. HCl, Fe(NO₃)₃, Ba(OH)₂.

Hướng dẫn:

Đáp án D

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Dãy nào sau đây chỉ chứa các chất điện li mạnh:

A. NaNO₃, HClO₃, NaHSO₄, Na₂S, NH₄Cl.

B. NaNO₃, Ba(HCO₃)₂, HF, AgCl, NH₄Cl.

C. NaNO₃, HClO₃, H₂S, Mg₃(PO₄)₂, NH₄Cl.

D. NaNO₃, HClO₃, Na₂S, NH₄Cl, NH₃.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 2: Dãy nào sau đây chỉ chứa chất điện ly yếu

A. H₂S, HCl, Cu(OH)₂, NaOH

B. CH₃COOH, H₂S, Fe(OH)₃, Cu(OH)₂

C. CH₃COOH, Fe(OH)₃, HF, HNO₃

D. H₂S, HNO₃, Cu(OH)₂, KOH.

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 3: Phương trình điện ly nào dưới đây viết đúng?

A. HF ⇔ H + F^-

C. Al(OH)₃ → Al³⁺ + 3OH^-

B. H₃PO₄ → 3H⁺ + PO₄^3-

D. HCl ⇔ H⁺ + NO₃^-

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 4: Trong dd NaHSO₄ có các loại phân tử và ion nào dưới đây (bỏ qua sự điện li của nước):

A. NaHSO₄; H+; HSO₄^-; SO₄^2-; Na⁺; H₂O

B. HSO₄^-; Na⁺; H₂O

C. H⁺; SO₄^2-; Na⁺; H₂O

D. H⁺; HSO₄^-; SO₄^2-; Na⁺; H₂O

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 5: Hấp thụ CO₂ vào nước thu được dd có các loại phân tử và ion nào dưới đây (bỏ qua sự điện li của nước):

A. H₂CO₃; H⁺; HCO₃^-; CO₃^2-; H₂O

B. H₂CO₃; H⁺; HCO₃^-; CO₃^2-; H₂O; CO₂

C. H⁺; HCO₃^-; CO₃^2-; H₂O

D. H⁺; CO₃^2-; H₂O

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 6: Theo Ahrenius thì kết luận nào sau đây đúng?

A. Bazơ là chất nhận proton

B. Axit là chất khi tan trong nước phân ly cho ra cation H+

C. Axit là chất nhường proton.

D. Bazơ là hợp chất trong thành phần phân tử có một hay nhiều nhóm OH–.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 7: Theo thuyết Areniut, chất nào sau đây là axit?

A. NH₃ B. KOH C. C2H5OH D. CH₃COOH

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 8: Theo thuyết Areniut thì chất nào sau đây là bazơ ?

A. HCl B. HNO₃ C.CH₃COOH D. KOH

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 9: Theo thuyết Bronstet, H₂O được coi là axit khi nó:

A. Cho một electron B. Nhận một electron

C. Cho một proton D. Nhận một proton.

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 10: Theo thuyết Bronstet, H₂O được coi là bazơ khi nó:

A. Cho một electron B. Nhận một electron

C. Cho một proton D. Nhận một proton.

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 11: Theo thuyết Bronstet, chất nào sau đây chỉ là axit?

A. HCl B. HS^– C. HCO₃^– D. NH₃.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 12: Dãy chất và ion nào sau đây có tính chất trung tính?

A. Cl^–, Na⁺, NH₄⁺, H₂O B. ZnO, Al₂O₃, H₂O

C. Cl^–, Na⁺ D. NH₄⁺, Cl^–, H₂O

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 13: Cho 2 phương trình:

S^2- + H₂O → HS^- + OH^- ; + H₂O → NH₃ + H₃O⁺

Theo thuyết axit-bazơ của Bronsted thì:

A. S^2- là axit, là bazơ B. S^2- là bazơ, là axit.

C. S^2- và đều là axit D. S^2- và đều là bazơ.

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 14: Theo Bronsted, các chất NaHCO₃, NaHS, Al(OH)₃, Zn(OH)₂ đều là:

A. Axit B. Bazơ C. Chất trung tính D. Chất lưỡng tính

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 15: Trong các phản ứng dưới đây, ở phản ứng nào nước đóng vai trò là một bazơ (theo Bronsted).

A. HCl + H₂O → H₃O⁺ + Cl^-

B. Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + H₂O + CO₂ .

C. NH₃ + H₂O ⇔ NH₄⁺ + OH^-.

D. CuSO₄ + 5H₂O → CuSO₄.5H₂O.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 16: Axít nào sau đây là axit một nấc?

A. H₂SO₄ B. H₂CO₃ C. CH₃COOH D. H₃PO₄

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 17: Dãy chất nào sau đây chỉ gồm các hiđrôxit lưỡng tính ?

A. Al(OH)₃, Zn(OH)₃, Fe(OH)₂

B. Zn(OH)₂, Sn(OH)₂, Pb(OH)₂

C. Al(OH)₃, Fe(OH)₂,Cu(OH)₂

D. Mg(OH), Pb(OH)₂, Cu(OH)₂

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 18: Trong các cặp chất sau đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong dung dịch ?

A. AlCl₃ và Na₂CO₃

B. HNO₃ và NaHCO₃

C. NaAlO₂ và KOH

D. NaCl và AgNO₃

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 19: Phản ứng hóa học nào sau đâycó phương trình ion thu gọn là H⁺ + OH^- → H₂O ?

A. HCl + NaOH → H₂O + NaCl

B. NaOH + NaHCO₃ → H₂O + Na₂CO₃

C. H₂SO₄ + BaCl₂ → 2HCl + BaSO₄

D. H₂SO₄ +Ba(OH)₂ → 2 H₂O + BaSO₄

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 20: Cho 4 dung dịch trong suốt, mỗi dung dịch chỉ chứa một loại cation và một loại anion trong các ion sau : Ba²⁺ , Al³⁺ , Na⁺, Ag⁺ ,CO , NO , Cl^- , SO₄^2-. Các dung dịch đó là :

A. BaCl₂, Al₂(SO₄)₃, Na₂CO₃, AgNO₃.

B. Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃, Na₂CO₃, AgCl.

C. BaCl₂, Al₂(CO₃)3, Na₂CO₃, AgNO₃.

D. Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃, NaCl, Ag₂CO₃.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương pháp bảo toàn điện tích trong giải bài tập sự điện li

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

Nguyên tắc: Trong dung dịch tổng điện tích dương bằng tổng điện tích âm. Từ đó suy ra tổng mol điện tích dương bằng tổng mol điện tích âm.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho 500 ml dung dịch X có các ion và nồng độ tương ứng như sau:

Na⁺ 0,6M ; SO₄^2- 0,3M ; NO₃^- 0,1M ; K⁺ aM.

a) Tính a?

b) Tính khối lượng chất rắn khan thu được khi cô cạn dung dịch X.

c) Nếu dung dịch X được tạo nên từ 2 muối thì 2 muối đó là muối nào? Tính khối lượng mỗi muối cần hòa tan vào nước để thu được 1 lít dung dịch có nồng độ mol của các ion như trong dung dịch X.

Hướng dẫn:

a. Áp dụng định luật bảo toàn điện tích ta có: 0,6.1 + a = 0,3.2 + 0,1.1 ⇒ a = 0,1

b. m = m_Na⁺ + m_K⁺ + m_NO₃^- + m_SO₄^2- = 0,3.23 + 0,05.39 + 0,05.62 + 0,15.96 = 26,35 g.

c. Dung dịch được tạo từ 2 muối là Na₂SO₄ và KNO₃

m_Na₂SO₄ = 142.0,3 = 42,6 gam; m_KNO₃ = 0,1.101=10,1 gam.

Bài 2: Trong 2 lít dung dịch A chứa 0,2 mol Mg²⁺ ; x mol Fe³⁺ ; y mol Cl^-và 0,45 mol SO₄^2-. Cô cạn dung dịch X thu được 79 gam muối khan.

a/ Tính giá trị của x và y?

b/ Biết rằng để thu được A người ta đã hòa tan 2 muối vào nước. Tính nồng độ mol/lít của mỗi muối trong A.

Hướng dẫn:

a/ Áp dụng định luật bảo toàn điện tích ta có:

2.0,2 + 3.x = 2.0,45 + y ⇒ 3x – y = 0,5 (1)

Cô cạn dung dịch được 79 gam muối khan:

0,2.24 + 56.x + 35,5.y + 0,45.96 = 79 ⇒ 56x + 35,5y = 31 (2)

Từ (1),(2) ta có: x = 0,3 và y = 0,4.

b/ Dung dịch A có 2 muối là: Fe₂(SO₄)₃ và MgCl₂

C_{M(Fe₂(SO₄)₃)} = 0,15 M; C_M(MgCl₂) = 0,2 M

Bài 3: Một dd Y có chứa các ion: Mg²⁺ (0,05 mol), K⁺ (0,15 mol), NO₃^- (0,1 mol), và SO₄^2- (x mol). Khối lượng chất tan có trong ddY là.

A. 22, 5gam B. 25,67 gam. C. 20,45 gam D. 27,65 gam

Hướng dẫn:

Áp dụng định luật bảo toàn điện tích ta có:

0,05.2+0,15.1 = 1.0,1 + y.2 ⇒ x = 0,075

m = 0,05.24 + 0,15.39 + 0,1.62 + 0,075.96 = 20,45 gam

Bài 4: Dung dịch A chứa 0,02 mol Cu²⁺, 0,03 mol K⁺, x mol Cl^- và y mol . Tổng khối lượng muối tan trong A là 5,435 gam. Giá trị của x và y lần lượt là:

A.0,01 và 0,03. B. 0,05 và 0,01

C. 0,03 và 0,02. D. 0,02 và 0,05.

Hướng dẫn:

Ta có: 0,02.2+0,03.1 = x.1 + y.2 (1)

- Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có:

m = 0,02.64 + 0,03.39 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)

Giải hệ hai phương trình (1) và (2) ta được: x = 0,03; y = 0,02

Bài 5: Cho dd Ba(OH)₂ dư vào 50 ml dd X chứa các ion:NH₄⁺, SO₄^2-, NO₃^- đun nóng thì có 11,65 gam kết tủa xuất hiện và có 4,48 lít khí Y thoát ra (đktc). Nồng độ mol mỗi muối trong dd X là:

A. (NH₄)₂SO₄ 1M; NH₄NO₃ 2M.

B. (NH₄)₂SO₄ 1M; NH₄NO₃ 1M.

C. (NH₄)₂SO₄ 2M; NH₄NO₃ 2M.

D. (NH₄)₂SO₄ 1M; NH₄NO₃ 0,5M.

Hướng dẫn:

n_BaSO₄ = 11,65/233 = 0,05 mol; n_NH₃ = 4,48/22,4 = 0,2 mol

⇒ [NH₄⁺] = 0,2/0,05 = 4 M; [SO₄^2-] =0,05/0,05 = 1 M

Áp dụng định luật bảo toàn điện tích cho dung dịch X:

4 = 2.1 + x ⇒ x =2 M

Bài 6: Dung dịch X có chứa 5 ion: Mg²⁺, Ba²⁺, Ca²⁺, 0,1 mol Cl^- và 0,2 mol NO₃^-Thêm dần V lít dung dịch K₂CO₃ 1M vào X đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhât. Giá trị của V là

A. 0,15 B. 0,3 C. 0,2 D. 0,25

Hướng dẫn:

Vì cả 3 ion Mg²⁺, Ca²⁺ và Ba²⁺ đều tạo kết tủa với CO₃^2- nên đến khi được kết tủa lớn nhất thì dung dịch chỉ chứa K⁺, Cl^-, và NO₃^-. Ta có: n_K⁺ = n_Cl^-+ n_NO₃^- ⇒ n_K₂CO₃ = 0,15 mol ⇒ V = 0,15 lít

Bài 7: Chia hỗn hợp X gồm 2 kim loại có hóa trị không đổi thành 2 phần bằng nhau. Phần 1: Hòa tan hoàn toàn bằng dung dịch HCl dư thu được 1,792 lít H₂ (đktc). Phần 2: Nung trong không khí dư, thu được 2,84 gam hỗn hợp rắn chỉ gồm các oxit. Khối lượng hỗn hợp X là:

A. 1,56g B. 2,4g C. 1,8g D. 3,12g

Hướng dẫn:

⇒ 2n_O^2- = 1.n_Cl^-; n_Cl^- = n_H⁺ = 2n_H₂ = 0,16 mol

⇒ n_O^2- = 0,16 /2 = 0,08 mol

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng cho phản ứng ở phần 2:

M_oxit = m_Kl + m_O ⇒ m_Kl = 2,84 – 0,08.16 = 1,56 gam

⇒ Khối lượng hỗn hợp X = 2.1,56 = 3,12 (gam)

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Trong một cốc nước chứa a mol Ca²⁺, b mol Mg²⁺, c mol Cl^–, và d mol HCO₃^-. Lập biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d

A. a + b = c + d B. 2a + 2b = c + d

C. 40a + 24b = 35,5c + 61d D. 2a + 2b = -c - d

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 2: Một dung dịch X gồm 0,25 mol CO₃^2- , 0,1 mol Cl; 0,2 mol HCO₃^- và x mol Na⁺. Khối lượng chất tan có trong dd X là.

A. 49,5 gam B. 49,15 gam C. 50,5 gam D. 62,7 gam

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 3: Cho 200 ml dd X chứa các ion NH₄⁺, K⁺, SO₄^2-, Cl^- với nồng độ tương ứng là 0,5M; 0,1M; 0,25M và a M. Biết rằng dd X được điều chế bằng cách hoà tan 2 muối vào nước. Khối lượng của 2 muối được lấy là

A. 6,6g (NH₄)₂SO₄;7,45g KCl B.6,6g (NH₄)₂SO₄;1,49g KCl

C. 8,7g K₂SO₄;5,35g NH₄Cl D. 3,48g K₂SO₄;1,07g NH₄Cl

Lời giải:

Đáp án: B

0,5.1 + 0,1.1 = 0,25.2 + a ⇒ a = 0,1 M ⇒ m_Muối.

Bài 4: Một dung dịch chứa các ion : Cu²⁺ (0,02 mol), K⁺ (0,10 mol), NO 3^-(0,05 mol) và SO₄^2- (x mol). Giá trị của x là

A. 0,050. B. 0.070. C. 0,030. D. 0,045.

Lời giải:

Đáp án: D

Theo bảo toàn điện tích:

n_Cu²⁺ + n_K⁺ = n_NO₃^- + 2n_SO₄^2-

⇒ 2.0,02 + 0,1 = 0,05 + 2x ⇒ x = 0,045 (mol)

Bài 5: Một dung dịch chứa Mg²⁺ (0,02 mol), K⁺ (0,03 mol) , Cl^- (0,04 mol) và ion Z (y mol). Ion Z và giá trị của y là

A. NO₃^- (0,03). B. CO₃^2- (0,015). C. SO₄^2- (0,01). D. NH₄⁺ (0,01)

Lời giải:

Đáp án: A

Gọi điện tích của ion Z là x, số mol là y

Theo bảo toàn điện tích: 2n_Mg²⁺ + n_K⁺ + (-1)n_a + xy = 0

⇒ xy = -0,03

Vậy Z là anion

Đáp án phù hợp là A: x = -1, y = 0,03 mol. Anion là

Nếu x = -2, y = 0,015 mol, anion là CO₃^2- loại, vì ion này tạo kết tủa với Mg²⁺

Bài 6: Dung dịch X gồm: 0,09 mol Cl^- ,0,04 mol Na⁺ , a mol Fe³⁺ và b mol SO₄^2-. Khi cô cạn X thu được 7,715 gam muối khan. Giá trị của a và b lần lượt là

A. 0.05 và 0,05. B. 0,03 và 0,02.

C. 0,07 và 0,08. D. 0,018 và 0,027.

Lời giải:

Đáp án: B

Theo bảo toàn điện tích: 3a + 0,04 = 0,09 + 2b (1)

Theo bảo toàn khối lượng: 56a + 0,04.23 + 0,09.35,5 + 96b = 7,715 (2)

Giải hệ (1) và (2) ⇒ a = 0,03 và b = 0,02

Bài 7: Hoàn toàn 10g hỗn hợp X gồm Mg và Fe bằng dung dịch HCl 2M. Kết thúc thí nghiệm thu được dung dịch Y và 5,6 lit khí H₂ (đktc). Để kết tủa phản ứng hoàn toàn với dung dịch Y cần vừa đủ 300ml NaOH 2M. Thể tích dung dịch HCl đã dùng là:

A. 0,2 lít B. 0,24 lít C. 0,3 lít D. 0,4 lít

Lời giải:

Đáp án: C

n_Na⁺ = 0,3.0,2 = 0,6 mol

Dd sau phản ứng: Na⁺ và Cl^-. Áp dụng định luật bảo toàn điện tích cho dung dịch này ta có: n_Na⁺ = n_Cl^- = 0,6 mol ⇒ V = 0,6/0,2 = 0,3 lít

Bài 8: Cho hỗn hợp X gồm x mol FeS₂ và 0,045 mol Cu₂S tác dụng vừa đủ với HNO₃ loãng, đun nóng thu được dung dịch chỉ chứa muối sunfat của các kim loại. Và giải phóng khí NO duy nhất. Giá trị của x là

A. 0,045 B. 0,09. C. 0,135. D. 0,18.

Lời giải:

Đáp án: B

DD sau phản ứng chứa:Fe³⁺: x mol; Cu²⁺: 0,09; SO₄^2-: (x + 0,045) mol

- Áp dụng định luật bảo toàn điện tích cho dd sau phản ứng ta có:

3x + 2.0,09 = 2(x + 0,045) → x = 0,09

Phương pháp tính pH

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

a. PH với axit, bazo mạnh

Phương pháp

- Tính số mol H⁺/OH^- hoặc tổng số mol H⁺/OH^-

- Tính nồng độ H⁺/OH^-

- Áp dụng công thức tính pH: pH=-lg[H⁺]

- Nếu là dung dịch bazo ta tính nồng độ OH^- ⇒ pOH ⇒ pH= 14 – pOH

Ví dụ minh họa

Bài 1: Trộn 10g dung dịch HCl 7,3% với 20g dung dịch H₂SO₄ 4,9% rồi thêm nước để được 100ml dung dịch A. Tính pH của dung dịch A.

Hướng dẫn:

Số mol HCl là n_HCl = (10.7,3)/(100.36,5) = 0,02 mol

Số mol H₂SO₄ là n_H₂SO₄ = (20.4,9)/(100.98) = 0,01 mol

Phương trình điện ly: HCl → H⁺ + Cl^-

0,02 → 0,02 mol

H₂SO₄ → 2H⁺ + SO₄^2-

0,01 → 0,02 mol

Tổng số mol H⁺ là n_H⁺ = 0,02 + 0,02 = 0,04 mol

C_M(H⁺) = 0,04/0,1 = 0,4 M ⇒ pH = 0,4

Bài 2: Hoà tan 3,66 gam hỗn hợp Na, Ba vào nước dư thu được 800ml dung dịch A và 0,896 lít H₂ (đktc). Tính pH của dung dịch A

Hướng dẫn:

n_H₂ = 0,896/22,4 = 0,04 mol

Gọi số mol của Na và Ba lần lượt là x, y mol. Ta có: 23x + 137y = 3,66 (1)

Na + H₂O → NaOH + 1/2 H₂

x → x → x/2 mol

Ba + 2H₂O → Ba(OH)₂ + H₂

y → y → y mol

⇒ x/2 + y = 0,04 (2)

Từ (1), (2) ta có: x = 0,04 và y = 0,02

Phương trình điện ly: NaOH → Na⁺ + OH^-

0,04 0,04 mol

Ba(OH)₂ → Ba²⁺ + 2OH^-

0,02 0,04 mol

Tổng số mol OH^- là: n_OH^- = 0,08 mol

C_M(OH^-) = 0,08/0,8 = 0,1 M ⇒ pOH = 1 ⇒ pH = 13

Bài 3: Hòa tan 4,9 mg H2SO4 vào nước thu dược 1 lít dd. pH của dd thu được là:

Hướng dẫn:

n_H₂SO₄ = 4,9/98 = 0,05 mol ⇒ C_M(H₂SO₄) = 5.10^-5/1 = 5.10^-5 M

⇒ [H⁺] = 10^-4 M ⇒ pH = -log(10^-4) = 4

Bài 4: Cho 15 ml dung dịch HNO₃ có pH = 2 trung hòa hết 10 ml dung dịch Ba(OH)₂ có pH = a. Giá trị của a là:

Hướng dẫn:

n_HNO₃ = 1,5.10-2.10-2 = 1,5.10-4 ⇒ n_Ba(OH)₂ = 7,5.10-5 mol

⇒ C_M(OH^-) = 1,5.10^-4/10^-2 = 1,5.10^-2 ⇒ pOH = 1,8 ⇒ pH = 12,2

Bài 5: Hoà tan m gam Zn vào 100 ml dung dịch H₂SO₄ 0,4M thu được 0,784 lít khí hiđro và dung dịch X. Tính pH của dung dịch X?

Hướng dẫn:

n_H₂ = 0,784/22,4 = 0,035 mol ⇒ mol axit _H₂SO₄ phản ứng là 0,035 mol

Mol axit H₂SO₄ dư = 0,04 - 0,035 = 0,005 mol ⇒ [H⁺] = 0,1 ⇒ pH = 1

Bài 6: A là dung dịch HNO₃ 0,01M ; B là dung dịch H₂SO₄ 0,005M. Trộn các thể tích bằng nhau của A và B được dung dịch X. Tính pH của dung dịch X

Hướng dẫn:

Tổng mol H⁺ là 0,02 mol ⇒ [H⁺] = 0,01 ⇒ pH = 2

b. PH với axit, bazo yếu

Phương pháp

Tương tự như axit mạnh.

Sử dụng kết hợp công thức tính độ điện ly α, hằng số điện ly axit, bazo: K_a, K_b

-Độ điện li α của chất điện li là tỉ số giữa số phân tử phân li ra ion (n) và tổng số phân tử hòa tan (n_o)

-Hằng số phân li axit: HA ⇔ H⁺ + A^-

Hóa học lớp 11 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 11 có đáp án ( chỉ phụ thuộc vào bản chất axit và nhiệt độ)

-Hằng số phân li bazo: BOH ⇔ B⁺ + OH^-

Hóa học lớp 11 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 11 có đáp án ( chỉ phụ thuộc vào bản chất bazơ và nhiệt độ)

Ví dụ minh họa

Bài 1: Hoà tan 1,07g NH₄Cl vào nước được 2 lít dung dịch X.

a. Tính pH của dung dịch X biết hằng số phân li bazơ của NH₃ là 1,8.10^-5.

b. Nếu thêm vào dung dịch X 100 ml dd HCl 0,01M được dd Y. Tính pH của dd Y?

Hướng dẫn:

a. n_NH₄Cl= 1,07/53,5 = 0,02 ⇒ C_M(NH₄Cl) = 0,02/2 = 0,01 M

Phương trình điện ly:

NH₄Cl → NH₄⁺ + Cl^-

0,01 …… 0,01

NH₄⁺ + H₂O ⇔ NH₃ + H₃O⁺

Ban đầu: 0,01

Điện ly: x …………………..x………x

Sau điện ly : 0,01-x……………x………. x

Kb = x²/(0,01-x) = 1,8.10^-5 ⇒ x = 4,24.10^-4 ⇒ pH = 3,37

b. Phương trình điện ly:

HCl → H⁺ + Cl^-

0,001 0,001

NH₄⁺ + H₂O ⇔ NH₃ + H₃O⁺

Ban đầu: 0,01……………………….0,001

Điện ly: x………………….x………x

Sau điện ly: 0,01-x…………… x………x+0,001

Kb = x(x+0,001)/(0,01-x) = 1,8.10-5 ⇒ x = 3,69.10-4 ⇒ pH = 3,43

Bài 2: Dung dịch A chứa NH₃ 0,1M và NaOH 0,1M. Tính pH của dung dịch biết Kb của NH₃ = 1,75.10^-5.

Hướng dẫn:

NaOH → Na⁺ + OH^-

0,1 0,1

NH₃ + H₂O ⇔ NH₄⁺ + OH^-

Ban đầu: 0,1 0,1

Điện ly: x x x

Sau điện ly: 0,1- x x x+0,1

Kb = x(0,1+x)/(0,1-x) = 1,75.10-5 ⇒ x = 1,75.10-3 ⇒ pOH = 4,76 ⇒ pH = 9,24

Bài 3: Tính pH của dd NH₃ 0,1M, biết Kb của NH₃ = 1,8.10^-5 và bỏ qua sự phân li của nước

Hướng dẫn:

Kb = x²/(0,1-x) = 1,8.10^-5 ⇒ x = 1,34.10^-3 ⇒ pOH = 2,87

⇒ pH = 11,13

Bài 4: Tính pH của dd CH₃COONa 0,5M; biết Kb của CH₃COO^- = 5,71.10^-10 và bỏ qua sự phân li của nước

Hướng dẫn:

Ka = x²/(0,5-x) = 5,71.10^-10 ⇒ x = 1,68.10^-5 ⇒ pOH = 4,77

⇒ pH = 9,23

Bài 5: Cho dd hh X gồm HCl 0,01 M và CH₃COOH 0,1M. Biết Ka của CH₃COOH = 1,75.10^-5 và bỏ qua sự phân li của nước. Giá trị pH của dd X là:

Hướng dẫn:

Ka = x(0,01+x)/(0,1-x) = 1,75.10^-5 ⇒ x = 1,75.10^-5 ⇒ pH = 1,99

Bài 6: Cho dd hh X gồm CH₃COOH 0,1M và CH₃COONa 0,1M. Biết Ka của CH₃COOH = 1,75.10_-5 và bỏ qua sự phân li của nước. Giá trị pH của dd X là:

Hướng dẫn:

Ka = x(0,1+x)/(0,1-x) = 1,75.10^-5 ⇒ x = 1,75.10^-5 ⇒ pH = 4,76

c. Bài toán về pha loãng, pha trộn dung dịch các chất điện ly để đạt được pH định trước.

Phương pháp

-Tính số mol axit, bazo

-Viết phương trình điện li

-Tính tổng số mol H⁺, OH^-

-Viết phương trình phản ứng trung hòa

-Xác định môi trường của dung dịch dựa vào pH ⇒ Xem xét mol axit hay bazơ dư ⇒ tìm các giá trị mà bài toán yêu cầu.

Chú ý: V_{dd sau khi trộn} = V_axit + V_bazo

Ví dụ minh họa

Bài 1: Trộn 3 dung dịch H₂SO₄ 0,1M ; HNO₃ 0,2M ; HCl 0,3M với thể tích bằng nhau thu được dung dịch A. Lấy 300 ml dung dịch A tác dụng với dung dịch B gồm NaOH 0,2M và Ba(OH)₂ 0,1M. Tính thể tích dung dịch B cần dùng để sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch có pH = 1. Coi Ba(OH)₂ và H₂SO₄ phân li hoàn toàn ở 2 nấc.

Hướng dẫn:

Sau khi trộn 3 dung dịch axit có thể tích bằng nhau ta thu được nồng độ mới của 3 axit là: C_M(HCl) = 0,1 M; C_M(HNO₃) = 0,2/3; C_M(H₂SO₄) = 0,1/3. Trong 300 ml dung dịch A: n_HCl = 0,03 mol; n_H₂SO₄ = 0,01 mol; n_HNO₃ = 0,02 mol

Phương trình điện ly:

H₂SO₄ → 2H⁺ + SO₄^2-

0,01……. 0,02

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

0,02 ….. 0,02

HCl → H⁺ + Cl^-

0,03… 0,03

Tổng mol H⁺ là n_H⁺ = 0,07 mol

Gọi x là thể tích của dung dịch B cần dung.

n_NaOH = 0,2x; n_Ba(OH)₂ = 0,1x

Phương trình điện ly:

NaOH → Na⁺ + OH^-

0,2x……………..0,2x

Ba(OH)₂ → Ba²⁺ + 2OH^-

0,1x……………….0,2x

Tổng số mol OH^- là: n_OH^- = 0,4x

Ta có: H⁺ + OH^- → H₂O (Sau phản ứng pH =1 ⇒ dư axit)

Ban đầu 0,07……0,4x

Pư 0,4x……0,4x

Sau pư 0,07-0,4x….0

(0,07-0,4x)/(x+0,3) = 0,1 ⇒ x= 0,08 lít

Bài 2: Trộn 100 ml dung dịch có pH =1 gồm HCl và HNO₃ với 100 ml dung dịch NaOH nồng độ a(mol/l) thu được 200 ml dung dịch A có pH = 12.

a. Tính a

b. Pha loãng dung dịch A bao nhiêu lần để thu được pH = 11

Hướng dẫn:

a. n_H⁺ = 0,01 mol; n_OH^- = 0,1a mol

Ta có: H⁺ + OH^- → H₂O (Sau phản ứng pH =12 ⇒ dư bazo)

Ban đầu 0,01……0,1a

Pư 0,01……0,01

Sau pư 0....….0,01-0,1a

(0,01-0,1a)/(0,1+0,1) = 0,01 ⇒ a= 0,08 lít

b. số mol NaOH dư : n_OH^- = 0,002 mol

Gọi x là thể tích nước thêm vào.

Dung dịch sau pha loãng có pH = 10 ⇒ 0,002/(0,2+x) = 0,001 ⇒ x = 1,8

Vậy cần phải pha loãng 10 lần.

Bài 3: Tính tỷ lệ thể tích khi dung dịch HCl có pH = 1 và dung dịch HCl pH = 4 cần dùng để pha trộn thành dung dịch có pH = 3.

Hướng dẫn:

Đáp án: 1/110

Bài 4: Cho 100 ml dd hh gồm Ba(OH)₂ 0,1M và NaOH 0,1M với V ml dd hh gồm H₂SO₄ 0,0375M và HCl 0,0125M thu được dd có pH = 2 . Giá trị V là:

Hướng dẫn:

n_OH- = 0,03 mol; n_H+ = 0,0875 V

Dung dịch sau khi trộn pH = 2 → môi trường axit .

(0,0875V-0,03)/(0,1+V) = 10^-2 → V = 0,4 lit

Bài 5: Trộn 300 ml dd hh gồm H₂SO₄ 0,1M và HCl 0,15M với V ml dd hh gồm NaOH 0,3M và Ba(OH)₂ 0,1M, thu được dd X có pH = 12. Giá trị của V là:

Hướng dẫn:

n_OH- = 0,5.V mol; n_H+ = 0,0645 V

Dung dịch sau khi trộn pH = 12 → môi trường bazo.

(0,5V - 0,0645)/(0,3+V) = 10^-2 → V = 0,15 lit

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Câu nào sai khi nói về pH và pOH của dung dịch ?

A. pH = lg[H⁺] B. pH + pOH = 14

C. [H⁺].[OH^-] = 10^-14 D. [H⁺] = 10^-a ⇔ pH = a

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 2: Dung dịch H₂SO₄ 0,10 M có

A. pH = 1 B. pH < 1 C. pH > 1 D. [H⁺] > 2,0M

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 3: pH của hỗn hợp dung dịch HCl 0,005M và H₂SO₄ 0,0025M là:

A. 2 B. 3 C. 4 D. 12

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 4: pH của dung dịch Ba(OH)₂ 0,05M là.

A. 13 B. 12 C. 1 D. 11

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 5: Cần bao nhiêu gam NaOH để pha chế 250ml dd có pH = 10

A. 0,1 gam B. 0,01 gam C. 0,001 gam D. 0,0001 gam

Lời giải:

Đáp án: C

pOH = 4 ⇒ [OH^-] = 10^-4 ⇒ n_OH^- = 0,25.10^-4 = 2,5.10^-5 mol

m_NaOH = 2,5.10^-5.40 = 0,001 gam

Bài 6: Số ml dung dịch NaOH có pH = 12 cần để trung hoà 10ml dung dịch HCl có pH = 1 là

A. 12ml B. 10ml C. 100ml D. 1ml.

Lời giải:

Đáp án: C

n_NaOH = n_HCl = 10^-3 mol ⇒ V_NaOH = 10^-3/10^-2 = 10^-1 (lít) = 100 ml)

Bài 7: Trộn 200 ml dung dịch gồm HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,15M với 300 ml dung dịch Ba(OH)₂ nồng độ aM, thu được m gam kết tủa và 500 ml dung dịch có pH = 1. Giá trị của a và m lần lượt là

A.0,15 và 2,330 B. 0,10 và 6,990.

C.0,10 và 4,660 D. 0.05 và 3,495

Lời giải:

Đáp án: D

Sau phản ứng trung hòa pH = 1 ⇒ H⁺ dư

H⁺ + OH^- → H₂O

n_{H⁺ bđ} = 0,08 mol; sau phản ứng pH = 1

⇒ n_{H⁺ pư} = n_OH^- = 0,03 mol ⇒ n_Ba(OH)₂ = 0,015 mol

⇒ C_{M Ba(OH)₂} = 0,05M ⇒ m_BaSO₄ = 3,495g

Bài 8: Cho 300 ml dung dịch chứa H₂SO₄ 0,1M, HNO₃ 0,2M và HCl 0,3M tác dụng với V ml dung dịch NaOH 0,2 M và KOH 0,29M thu được dung dịch có pH = 2. Giá trị của V là

A. 134. B. 147. C. 114. D. 169.

Lời giải:

Đáp án: A

Coi 300 ml dung dịch A gồm 100 ml H₂SO₄ 0,1M 100 ml HNO₃ 0,2M và 100 ml HCl 0,3M trộn lại với nhau. Vậy: n_H⁺ = 0,07 mol

Phản ứng của dung dịch A và B là: H⁺ + OH^- → H₂O

n_{H⁺ (Pư)} = n_OH^- = 0,49 . 0,001V ⇒ n_{H⁺ (du)} = 0,01.(0,3 + 0,001V)

⇒ 0,07 = 0,49.0,001V + 0,01.(0,3 + 0,001V) ⇒ V = 134 ml

Bài 9: Ba dung dịch axit sau có cùng nồng độ mol: HCl, H₂SO₄, CH₃COOH. Giá trị pH của chúng tăng theo thứ tự là

A. HCl, H₂SO₄, CH₃COOH. B. CH₃COOH, HCl, H₂SO₄.

C. H₂SO₄, HCl, CH₃COOH. D. HCl, CH₃COOH, H₂SO₄.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 10: Dung dịch CH₃COOH 0,1M có pH = a và dung dịch HCl 0,1M có pH = b. Phát biểu đúng là

A. a < b =1. B. a > b = 1. C. a = b = 1. D. a = b > 1.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 12: Tính pH của dd CH₃COOH 0,2M, biết Ka của CH₃COOH = 1,75.10-5 và bỏ qua sự phân li của nước

A. 5,46 B. 4,76 C. 2,73 D. 0,7

Lời giải:

Đáp án: C

Ka = x²/(0,2-x) = 1,75.10-5 ⇒ x = 1,87.10-3 ⇒ pH = 2,73

Bài 13: Cho dd hh X gồm HF 0,09M và KF 0,08M. Biết Ka của HF = 6,5.10^-5, bỏ qua sự phân li của nước. Giá trị pH của dd X là:

A. 1,1 B. 4,2 C. 2,5 D. 0,8

Lời giải:

Đáp án: B

Ka = x(0,1+x)/(0,1-x) = 6,5.10-5 ⇒ x = 6,5.10-5 ⇒ pH = 4,2

Bài 14: Khi pha loãng dung dịch axit HCl có pH = a ta thu được dung dịch mới có

A.pH > a B. pH = a C. pH < a D. Cả A, B, C đều đúng

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 15: Cần trộn 100 ml dung dịch NaOH có pH = 12 với bao nhiêu ml dung dịch NaOH có pH=10 để thu được dung dịch NaOH có pH = 11.

A.1 B.10 C.100 D.1000.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 16: Trộn V₁ lít dung dịch axit mạnh (pH = 5) với V₂ lít kiềm mạnh (pH = 9) theo tỉ lệ thể tích nào sau đây để thu được dung dịch có pH = 6

Lời giải:

Đáp án: B

Dung dịch sau khi trộn pH = 6 ⇒ môi trường axit.

(V₁.10^-5-V₂.10^-5)/(V₁+V₂) = 10^-6 ⇒ V₁/V₂ = 11/9

Bài 17: Trộn V₁ lit dung dịch H₂SO₄ có pH = 3 với V₂ lit dung dịch NaOH có pH = 12 để được dung dịch có pH = 11, thì tỷ lệ V₁: V2 có giá trị nào?

A. 9:11 B. 11:9 C. 9:2 D. 2:9

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 17: Dung dịch sau khi trộn pH = 11 ⇒ môi trường bazơ .

(V₂.10^-3-V₁.10^-3)/(V₁+V₂) = 10^-3 ⇒ V₁/V₂ = 9/2

....................................

❮ Bài trước Bài sau ❯

Chuyên đề Hoá học lớp 11

Các dạng bài tập Hoá học lớp 11 chọn lọc | Phương pháp giải bài tập Hóa học lớp 11 chi tiết