Cách giải Bài tập về muối của Amino Axit, este của Amino Axit hay, chi tiết - Hoá học lớp 12

Cách giải Bài tập về muối của Amino Axit, este của Amino Axit hay, chi tiết

Với Cách giải Bài tập về muối của Amino Axit, este của Amino Axit hay, chi tiết Hoá học lớp 12 gồm đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa và bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập muối của Amino Axit, este của Amino Axit từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Hoá học lớp 12.

MUỐI VÀ ESTE CỦA AMINO AXIT

A. MUỐI CỦA AMINO AXIT

Có hai loại muối của amino axit thường gặp là muối của aminoaxit với axit vô cơ dạng ClNH₃-R-COOH và NH₂-R-COONa trong đó ClNH₃-R-COOH có tính axit còn NH₂-R-COONa có tính bazơ. Ngoài ra hiếm gặp hơn là muối dạng R-COONH₃-R'-COOH có tính lưỡng tính.

NH₂-R-COONa + 2HCl → NH₃Cl-R-COOH + NaCl

NH₃Cl-R-COOH + 2NaOH → NH₂-R-COONa + NaCl + H₂O

B. ESTE CỦA AMINO AXIT

Este của amino axit có dạng NH₂-R-COOR' vừa có thể phản ứng trong môi trường axit vừa phản ứng trong môi trường bazơ nhưng đây không phải là chất lưỡng tính:

NH₂-R-COOR' + HCl → NH₃Cl-R-COOR'

NH₂-R-COOR' + NaOH → NH₂-R-COONa + R'OH

* Ví dụ minh họa

Ví dụ 1:X là este tạo bởi α-amino axit Y (chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH₂) với ancol đơn chức Z. Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong 200 ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch thu được 13,7 gam chất rắn và 4,6 gam ancol Z. Vậy công thức của X là:

Giải

Gọi công thức của X là: NH₂-R₁-COOR2

Dung dịch sau phản ứng gồm NH₂-R₁-COONa 0,1 mol, NaOH dư 0,1 mol, R₂OH 0,1 mol

Sau khi cô cạn dung dịch còn NH₂-R₁-COONa và NaOH

Khối lượng chất rắn:

0,1 (83+R₁) + 0,1.40 =13,7 → R₁ = 14

M_R2OH = 46 → R₂ = 29 ( C₂H₅)

Vậy công thức X là: NH₂-CH₂-COOC₂H₅

Ví dụ 2:Este A được điều chế từ α-amino axit và ancol metylic. Tỉ khối hơi của A so với hidro bằng 44,5. Công thức cấu tạo của A là:

Giải

d_A/H2 = 44,5 → MA = 89 → CTPT của A là C₃H₇NO₂.

A là este được điều chế từ α-amino axit và ancol metylic

→ cấu tạo duy nhất thỏa mãn của A là H₂NCH₂COOCH₃

Ví dụ 3: Este X tạo thành từ amino axit và ancol etylic. Đốt cháy hoàn toàn 10,3 gam X thu được 17,6 gam khí CO₂, 8,1 gam H₂O và 1,12 lit N₂ (đktc). Amino axit tạo thành X là

Giải

n_CO2 = 0,4 mol ; n_H2O = 0,45 mol ; n_N2 = 0,05 mol

→ m_O(X) = 10,3 – 0,43.2 – 0,45.2 – 0,05.2.14 = 3,2 gam

→ n_O = 0,2 mol

n_C: n_H: n_N: n_O = 0,4: 0,9: 0,1: 0,2 → C₄H₉NO₂

→ X: H₂N-CH₂-COOC₂H₅

→ amino axit tạo thành X là H₂N-CH₂-COOH

Bài tập vận dụng

Câu 1:Chất hữu cơ Y là sản phẩm hữu cơ giữa glyxin và ancol etylic. Cho Y tác dụng lần lượt với dung dịch (đun nóng) NaOH, HCl, AgNO3/NH3 và dung dịch Br2. Số phản ứng hóa học xảy ra là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

NH₂-CH₂-COOH + C₂H₅OH → NH₂-CH₂COOC₂H₅ (Y) + H₂O

(1) NH₂-CH₂-COOC₂H₅ + HCl → NH₃Cl-CH₂-COOC₂H₅

(2) NH₂- CH₂-COO C₂H₅ + NaOH → NH₂- CH₂-COONa + C₂H₅OH

→ Đáp án B

Câu 2:Este X tạo bởi ancol etylic và α-amino axit Y. Tỉ khối hơi của X so với H2 là 58,5. Amino axit Y là:

A. Alanin

B. Axit α- aminocaproic

C. Axit Glutamic

D. Glyxin

Lời giải:

d_X/H2 = 58,5 →M_X = 117

→ X là C₅H₁₁O₂N nên Y là CH₃CH(NH₂)COOH (alanin)

→ Đáp án A

Câu 3:Chất hữu cơ X có công thức phân tử là C₄H₉O₂N. Cho 5,15 gam X tác dụng dung dịch NaOH (lấy dư 25% so với lượng phản ứng) đun nóng. Sau phản ứng hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được 6,05 gam chất rắn khan. Công thức của X là:

A. H₂N-CH₂COO-C₂H₅.

B. H₂N-C₃H₆COOH.

C. C₂H₃COONH₃-CH₃.

D. H₂N-C₂H₄COO-CH₃.

Lời giải:

n_X = 0,05 mol → n_{NaOH phản ứng} = n_X = 0,05 mol

→ Chất rắn khan gồm RCOONa (0,05) và NaOH dư (0,05.25%)

m_rắn = 0,05(R + 67) + 0,0125.40 = 6,05 gam

→ R = 44: NH₂-C₂H₄-

→ X là NH₂-C₂H₄-COO-CH₃

→ Đáp án D

Câu 4: Cho 8,9 gam một hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử C₃H₇O₂N phản ứng với 100 ml dung dịch NaOH 1,5M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được 11,7 gam chất rắn. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCOOH₃NCH=CH₂.

B. H₂NCH₂CH₂COOH

C. CH₂=CHCOONH₄.

D. H₂NCH₂COOCH₃.

Lời giải:

n_X = 0,1 mol ; n_NaOH = 0,15 mol

Chất rắn gồm RCOONa (0,1 mol) và NaOH dư (0,05 mol)

m _rắn = 11,7 gam → R = 30: NH2-CH2-

Vậy X là NH₂-CH₂-COO-CH₃

→ Đáp án D

Câu 5: Chất hữu cơ X mạch hở có công thức phân tử là C4H9O2N. Cho 10,3 gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thì thu được 9,7 gam muối. Công thức hóa học của X là:

A.CH₂=CH-COONH₃-CH₃.

B. H₂N-CH₂-COO-C₂H₅

C. H₂N-C₃H₆-COOH

D. H₂N-C₂H₄-COO-CH₃

Lời giải:

RCOOR₁ + NaOH → RCOONa + sp khác

→ n_X = n_muối

→ 10,3 . M_muối = 9,7.MX

→ 10,3.( R + 67 ) = 9,7. (R + 44 +R1)

→ 6R + 2633 = 97R₁

→ R=30 ; R₁= 29

Vậy X là H₂N-CH₂-COO-C₂H₅

→ Đáp án B

Câu 6:Hợp chất X mạch hở có công thức phân tử là C4H9NO2. Cho 10,3 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH sinh ra một chất khí Y và dung dịch Z. Khí Y nặng hơn không khí, làm giấy quỳ tím ẩm chuyển màu xanh. Dung dịch Z có khả năng làm mất màu nước brom. Cô cạn dung dịch Z thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 8,2.

B. 10,8.

C. 9,4.

D. 9,6.

Lời giải:

X + NaOH → Khí Y làm xanh quỳ ẩm → X là muối amoni.

Y nặng hơn không khí → Y là CH3-NH2

→ n_CH2=CH-COONa = nX = 0,1 mol

→ m_CH2=CH-COONa = 9,4 gam

→ Đáp án C