Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm chọn lọc có đáp án chi tiết - Hoá học lớp 12

Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm chọn lọc có đáp án chi tiết

Với Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm chọn lọc có đáp án chi tiết Hoá học lớp 12 tổng hợp các dạng bài tập, 300 bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết với đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Hoá học lớp 12.

Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm chọn lọc có đáp án chi tiết

Tổng hợp Lý thuyết chương Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm

Phương pháp giải Các dạng bài tập chương Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm

Bài tập trắc nghiệm

Cách giải bài tập về Tính chất chung của kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm hay, chi tiết

Lý thuyết và Phương pháp giải

Đề làm tốt dạng bài này cần nắm vững các tính chất vật lý, hóa học và phương pháp điều chế kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm và các hợp chất của chúng.

Bài 1: Phát biểu nào sau đây không đúng về kim loại kiềm?

A. Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.

B. Khối lượng riêng nhỏ.

C. Độ cứng giảm dần từ Li đến Cs

D. Mạng tinh thể của kim loại kiềm là lập phương tâm diện.

Bài 2: Chọn phát biểu đúng:

A. Dung dịch Na₂CO₃ có tính kiềm mạnh.

B. Dung dịch Na₂CO₃ có môi trường trung tính có Na₂CO₃ là muối trung hòa.

C. Dung dịch chứa Na₂CO₃ có môi trường axit do Na₂CO₃ là muối của axit yếu.

D. Na₂CO₃ dễ bị phân hủy khi đung nóng.

Bài 3: Để bảo quản kim loại kiềm người ta thường làm như thế nào?

A. Để trong bình kín.

B. Để trong bóng tối.

C. Ngâm trong dầu hỏa.

D. Để nơi thoáng mát.

Bài 4: Trường hợp nào sau đây không có sự tạo thành Al(OH)₃:

A. Cho dung dịch NH₃ vào dung dịch AlCl₃

B. Cho Al₂O₃ vào nước.

C. Cho Al₄C₃ vào nước.

D. Cho dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch AlCl₃.

Bài 5: Phương pháp chung để điều chế kim loại kiềm là

A. Thủy luyện

B. Điện phân dung dịch

C. Nhiệt luyện

D. Điện phân nóng chảy.

Bài 6: Phát biểu nào không đúng?

A. Tất cả các kim loại kiềm thổ đều tác dụng với dung dịch HCl.

B. Tất cả các kim loại kiềm thổ đều tác dụng với nước.

C. Tất cả các kim loại kiềm thổ đều tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao.

D. Tất cả các kim loại kiềm thổ đều tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc, nguội.

Bài 7: Phản ứng điều chế NaOH trong công nghiệp là:

A. 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂

B. 2NaCl + 2H₂O →2NaOH ₂ Cl2 + H₂

C. Na₂O + H₂O → 2NaOH

D. Na₂SO₄ + Ba(OH)₂ → 2NaOH + BaSO₄.

Bài 8: Phản ứng nhiệt phân nào sau đây không xảy ra?

A. Mg(OH)₂ → MgO + H₂O

B. 2NaHCO₃ → Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

C. K₂CO₃ → K₂O + CO₂

D. 2NaNO₃ → 2NaNO₂ + O₂

Bài 9: Cho viên Na vào dung dịch CuSO₄, hiện tượng quan sát được là:

A. Bọt khí.

B. Bọt khí và kết tủa màu xanh.

C. Kết tủa màu đỏ.

D. Bọt khí và kết tủa màu đỏ.

Bài 10: Cho dần dần đến dư dung dịch HCl vào dung dịch NaAlO₂, hiện tượng quan sát được là:

A. Có kết tủa trắng keo xuất hiện, kết tủa không tan.

B. Không có hiện tượng.

C. Có kết tủa trắng keo xuất hiện, sau đó kết tủa tan một phần.

D. Có kết tủa trắng keo xuất hiện, sau đó kết tủa tan hết.

Bài 11: Chỉ ra phát biểu sai.

A. Tính khử của các kim loại kiềm thổ tăng dần từ Be đến Ba.

B. Năng lượng ion hóa thứ nhất giảm dần từ Be đến Ba.

C. Ở nhiệt độ thường Be không phản ứng với nước còn Mg thì phản ứng chậm.

D. Các kim loại kiềm thổ đều nhẹ hơn nhôm.

Bài 12: Cho các chất: NaHCO₃ , CO, Al(OH)₃, Fe(OH)₃, HF, Cl₂, NH₄Cl. Số chất tác dụng được với dung dịch NaOH loãng ở nhiệt độ thường là:

A. 4 B. 5 C. 3 D. 6

Bài 13: Phản ứng giải thích sự tạo thành thạch nhũ trong các hang động là:

A. CaCO₃ → CaO + CO₂

B. Ca(OH)₂ + 2CO₂ → Ca(HCO₃)₂

C. Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + CO₂ + H₂O

D. CaCO₃ + H₂O + CO₂ → Ca(HCO₃)₂

Bài 14: Cho dung dịch Ba(HCO₃)₂ lần lượt vào các dung dịch: CaCl₂, Ca(NO₃)₂, NaOH, Na₂CO₃, KHSO₄, Na₂SO₄, Ca(OH)₂, H₂SO₄, HCl. Số trường hợp có tạo ra kết tủa là:

A. 4 B. 7 C. 5 D. 6

Bài 15: Chất nào sau đây làm mềm nước vĩnh cửu (chứa CaCl₂, MgSO₄)?

A. Ca(OH)₂

B. Na₂CO₃

C. NaOH

D. H₂SO₄

Bài 16: Dẫn từ từ khí CO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ cho đến dư, sau đó lại đun nóng dung dịch sản phẩm thu được. Vậy hiện tượng quan sát được là:

A. Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng, sau đó kết tủa tăng dần đến cực đại.

B. Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan dần, khi đun nón dung dịch thì kết tủa lại xuất hiện.

C. Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan dần dung dịch có màu xanh, khi đun nóng dung dịch thì kết tủa lại xuất hiện và có khí bay ra.

D. Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan dần dung dịch trở nên trong suốt, khi đun nóng dung dịch thì kết tủa lại xuất hiện và có khí bay ra.

Đáp án và hướng dẫn giải

1 - D	2 - A	3 - C	4 - B	5 - D	6 - B	7 - B	8 - C
9 - B	10 - D	11 - D	12 - B	13 - C	14 - D	15 - B	16 - D

Bài 1:

Kim loại kiềm có cấu trúc mạng tinh thể theo kiểu lập phương tâm khối.

Bài 4:

Al₂O₃ không tan trong nước

PT: AlCl₃ + 3H₂O + 3NH₃ → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

12H₂O + Al₄C₃ → 4Al(OH)₃ + 3CH₄

2AlCl₃ + 3H₂O + 3Na₂CO₃ → 2Al(OH)₃ + 6NaCl + 3CO₂

Bài 6:

Be không tác dụng với nước.

Bài 9:

PT: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂ ↓ + Na₂SO₄

Bài 10:

PT: HCl + NaAlO₂ + H₂O → Al(OH)₃↓ + NaCl

Al(OH)₃ + 3HCl (dư) → AlCl₃ + 3H₂O.

Bài 11:

Ba nặng hơn Al vì có D = 3,5g/cm3 > D_Al = 2,7g/cm³ .

Bài 12:

Các chất: NaHCO₃, Al(OH)₃, HF, Cl₂, NH₄Cl tác dụng được với dung dịch NaOH loãng ở nhiệt độ thường:

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

HF + NaOH → NaF + H₂O

Cl₂ + NaOH → NaClO + NaCl + H₂O

NH₄Cl + NaOH → NaCl + NH₃ + H₂O

Bài 14:

Các phản ứng tạo kết tủa:

Ba(HCO₃)₂ + 2NaOH → BaCO₃↓ + Na₂CO₃ + H₂O

Ba(HCO₃)₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃↓ + 2NaHCO₃

Ba(HCO₃)₂ + 2KHSO₄ → BaSO₄ ↓ + K₂SO₄ + 2CO₂ + 2H₂O

Ba(HCO₃)₂ + Na₂SO₄ → ₄ ↓ + 2NaHCO₃

Ba(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ → BaCO₃↓ + CaCO₃↓ + 2H₂O

Ba(HCO₃)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2CO₂ + 2H₂O

Bài 16:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

CO₂ + H₂O + CaCO₃ ↓ → Ca(HCO₃)₂

Ca(HCO₃)₂ −^tº→ CaCO₃ + CO₂↑ + H₂O

Chuỗi phản ứng hóa học của kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm cực hay

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

Để làm tốt dạng bài tập này cần nằm vững tính chất hóa học của đơn chất, hợp chất của kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm và sự chuyển hóa giữa chúng. Đặc biệt lưu ý đến các tính chất đặc biệt như tính lưỡng tính của nhôm, trình tự phản ứng của các chất. Cần xác định loại phản ứng, có sự thay đổi số oxi hóa hay không để lựa chọn chất cần phản ứng cho thích hợp.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Chọn X, Y, Z, T, E- theo đúng trật tự tương ứng trong sơ đồ sau:

Hóa học lớp 12 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 12 có đáp án

Hãy viết các phản ứng theo sơ đồ trên.

Hướng dẫn:

Phản ứng

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H_2

AlCl₃ + 4NaOH → NaAlO₂+ 3NaCl + 2H₂O

NaAlO₂ + CO₂ + H₂O → Al(OH)₃ + NaHCO₃

2Al(OH)₃ −^tº→ Al₂O₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

H₂O + NaAlO₂ + HCl → Al(OH)₃ + NaCl

2Al(OH)₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 6H₂O

Bài 2: Ion Na⁺ có tồn tại hay không, nếu ta thực hiện các phản ứng hóa học sau:

a. NaOH tác dụng với dung dịch HCl.

b. NaOH tác dụng với dung dịch CuCl₂.

c. Phân hủy NaHCO₃ bằng nhiệt.

d. Điện phân NaOH nóng chảy.

e. Điện phân NaCl nóng chảy.

Hướng dẫn:

a. Có, vì: NaOH + HCl → NaCl + H₂O

b. Có, vì: 2NaOH + CuCl₂ → 2NaCl + Cu(OH)₂

c. Có, vì: 2NaHCO₃ −^tº→ Na₂CO₃ + H₂O + CO₂↑

d. Không, vì: 4NaOH → 4Na + 2H₂O + O₂↑

e. Không, vì: 2NaCl → 2Na + 2Cl₂↑

Bài 3: Viết phương trình hóa học biểu diễn những chuyển đổi hóa học sau:

Hướng dẫn:

(1) 4Al + 3O₂ → 2AlCl₃ + 3H₂

(2) Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

(3) AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

(4) 2Al(OH)₃ + Ba(OH)₂ → Ba(Al(OH)₄)₂

(5) 2Al(OH)₃ −^tº→ Al₂O₃ + 3H₂O

(6) Al₂O₃ + 2NaOH + 3H₂O → 2Na(Al(OH)₄)

(7) Na(Al(OH)₄) + CO₂ → NaHCO₃ + Al(OH)₃

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Viết phương trình phản ứng để giải thích hiện tượng xảy ra khi:

a. Cho dd NH₃ dư vào dd AlCl₃.

b. Cho từ từ dd NaOH đến dư vào dd AlCl₃.

c. Cho từ dd Al₂(SO₄)₃ vào dd NaOH và ngược lại.

Lời giải:

Đáp án:

a) Cho dd NH₃ dư vào dd AlCl₃.

Xuất hiện kết tủa keo trắng Al(OH)₃

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

b) Cho từ từ dd NaOH đến dư vào dd AlCl₃.

Ban đầu xuất hiện kết tủa trắng keo Al(OH)₃, sau đó kết tủa tan ra dung dịch trở lại trong suốt.

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃↓ + 3NaCl

Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

c) Cho từ dd Al₂(SO₄)₃ vào dd NaOH và ngược lại.

Nếu cho từ từ dung dịch Al₂(SO₄)₃ vào dung dịch NaOH xuất hiện kết tủa Al(OH)₃ sau đó kết tủa tan ngay.

Ngược lại cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch Al₂(SO₄)₃ ban đầu sẽ có kết tủa keo trắng Al(OH)₃, sau đó khi dư NaOH thì kết tủa tan ra.

Al₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 3Na₂SO₄ + 2Al(OH)₃↓

Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

Bài 2: Cho sơ đồ chuyển hóa sau:

Công thức của X, Y, Z lần lượt là:

A. Cl₂, AgNO₃, MgCO₃.

B. Cl₂, HNO₃, CO₂.

C. HCl, HNO₃, NaNO₃.

D. HCl, AgNO₃, (NH₄)₂CO₃.

Lời giải:

Đáp án: D

- Đáp án A: Cl₂, AgNO₃, MgCO₃: không xảy ra.

- Đáp án B: Cl₂. HNO₃, CO₂: không xảy ra.

- Đáp án C: CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

CaCl₂ + HNO₃: không xảy ra

- Đáp án D: CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

CaCl₂ + 2AgNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2AgCl

Ca(NO₃)₂ + (NH₄)2CO₃ → CaCO₃↓ + 2NH₄NO₃

Bài 3: Hòa tan hỗn hợp gồm: K₂O, BaO, Al₂O₃, Fe₃O₄ vào nước (dư) thu được dung dịch X và chất rắn Y. Sục khí CO₂ đến dư vào dung dịch X, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được kết tủa là:

A. K₂CO₃ B. Fe(OH)₃ C. Al(OH)₃ D. BaCO₃

Lời giải:

Đáp án:C

Phương trình phản ứng:

K₂O + H₂O → 2KOH

BaO + 2H₂O → Ba(OH)₂

Al₂O₃ + 2OH^- → 2AlO^-₂ + H₂O

Chất rắn Y: Fe₃O₄, dung dịch X chứa ion AlO^-₂.

AlO^-₂ + CO₂ + 2H₂O → Al(OH)₃↓ + HCO^-₃

Bài 4: Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển đổi sau:

Lời giải:

Đáp án:

(1) 2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

(2) AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

(3) Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

(4) NaAlO₂ + CO₂ + H₂O → NaHCO₃ + Al(OH)₃

(5) 2Al(OH)₃ −^{tº, xt}→ Al₂O₃ + 3H₂O

(6) 2Al₂O₃ −^đpnc→ 4Al + 3O₂

Bài 5: Tùy thuộc nồng độ của dung dịch HNO₃, kim loại nhôm có thể khử HNO₃ thành NO₂, NO, N₂ hoặc NH₄NO₃. Hãy viết phương trình hóa học của những phản ứng trên.

Lời giải:

Đáp án:

Al + 6HNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Al + 4HNO₃ → Al(NO3)₃ + NO + 2H₂O

10Al + 36HNO₃ → 10Al(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

8Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)₃ + 3NH₄NO₃ + 9H₂O

Bài 6: Phản ứng nào sau đây không xảy ra:

A. CaO + CO₂ → CaCO₃

B. Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

C. CaCl₂ + MgCO₃ → CaCO₃ + MgCl₂

D. CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 7: Nung nóng từng cặp chất sau trong bình kín:

(1) H₂(k) + CuO(r) ; (2) C (r) + KClO₃; (3) Fe (r) + O₂(r)

(4) Mg(r) + SO₂(k); (5) Cl₂(k) + O₂(k); (6) K₂O (r) + CO₂(k)

Số trường hợp có phản ứng hóa học xảy ra là:

A. 4 B. 2 C. 3 D. 5

Lời giải:

Đáp án: D

(1) H₂ + CuO → H₂O + Cu

(2) 3C + 2KClO₃ → 3 CO₂ + 2KCl

(3) 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

(4) 2Mg + SO₂ → 2MgO + S

(6) K₂O + CO₂ → K₂CO₃

Bài 8: Phản ứng vừa tạo kết tủa vừa có khi bay ra là:

A. FeSO₄ + HNO₃

B. KOH + Ca(HCO₃)₂

C. MgS + H₂O

D. BaO + NaHSO₄

Lời giải:

Đáp án: C

A. 3Fe²⁺ + 4H⁺ + NO₃^- → 3Fe³⁺ + NO ↑ + 2H₂O

B. 2KOH + Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃↓ + K₂CO₃ + 2H₂O

C. MgS + 2H₂O → Mg(OH)₂ ↓ + H₂S↑

D. BaO + 2NaHSO₄ → BaSO₄↓ + Na₂SO₄ + H₂O

Cách nhận biết, điều chế kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm hay, chi tiết

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

Để làm tốt dạng bài tập này không những phải nắm vững tính chất hóa học của các phương trình phản ứng mà còn phản nắm vững hiện tượng kèm theo (có kết tủa, màu sắc kết tủa, bọt khí, ...).

Một số điểm đặc trưng:

- Ion kim loại kiềm: Hầu hết các muối kim loại kiềm đều tan trong các bài tập nhận biết thường dùng Phương pháp loại trừ để nhận ra muối của kim loại kiềm. Ngoài ra có thể nhận biết bằng màu ngọn lửa ion kim loại kiềm: muối của Na khi đốt cho ngọn lửa màu vàng, muối của K cho ngọn lửa màu hoa tím hoa cà...

- Ion kim loại kiềm thổ:

Mg²⁺: dùng ion OH^- tạo Mg(OH)₂kết tủa trắng.

Ca²⁺: dùng ion CO₃^2- tạo BaCO₃ kết tủa trắng, kết tủa này không tan trong axit HCl.

Ba²⁺: dùng ion SO₄²⁺ tạo BaSO₄ kết tủa trắng, kết tủa này không tan trong axit HCl.

- Nhận biết Al³⁺: Dùng dung dịch kiềm mạnh, thấy tạo kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa tan trong dung dịch kiềm dư:

Al³⁺ + 3OH^- → Al(OH)₃

Al(OH)₃ + OH^- → [Al(OH)₄]^-

- Tách và điều chế các chất:

+ Điều chế các kim loại kiềm, kiềm thổ phải dùng Phương pháp điện phân nóng chảy muối halogenua (muối clorua), do đó sau khi tách riêng phản chuyển các hợp chất của chúng về muối clorua. Ví dụ tách các hợp chất của Mg: chuyển thành Mg(OH)₂, lọc tách kết tủa, sau đó cho tác dụng với HCl → MgCl₂ −^đpnc→ Mg

+ Tác nhôm và các hợp chất của Al: cho tác dung với dung dịch kiềm dư → dung dịch Na[Al(OH)₄] −^{+ CO₂ + H₂O}→) Al(OH)₃ −^tº→ Al₂O₃ −^đpnc→ Al

Lưu ý: các chất khử thông thường như CO, H₂ không khử được các oxit kim loại mạnh như Al₂O₃,MgO,...

Ví dụ minh họa

Bài 1: Để điều chế được kim loại kiềm người ta dùng phương pháp nào dưới đây?

A. Điện phân muối halogenua hoặc hiđroxit ở dạng nóng chảy.

B. Khử oxi của kim loại kiềm ở nhiệt độ cao.

C. Điện phân dung dịch muối halogenua.

D. Dùng kim loại kiềm mạnh hơn để đẩy kim loại yếu hơn ra khỏi dung dịch muối.

Hướng dẫn:

Đáp án A

Bài 2: Có 4 chất rắn đựng trong 4 lọ riêng biệt không nhãn: Na₂CO₃, CaCO3, Na₂SO₄ và CaSO₄.H₂O. Chỉ dùng cặp hóa chất nào sau đây có thể nhận được cả 4 chất trên?

A. H₂O và Na₂CO₃.

B. H₂O và HCl.

C. H₂SO₄ và BaCl₂.

D. H₂O và KCl.

Hướng dẫn:

Hòa tan vào nước ta chia làm 2 nhóm. Sau đó dùng HCl để nhận biết chất phản ứng với HCl tạo khí là muối CO₃^-₂

Nhóm 1: Na₂SO₄ và Na₂CO₃

Nhóm 2: CaCO₃ và CaSO₄.H₂O

PT: Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ + H₂O

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Chú ý: Muối cacbonat giải phóng khí CO₂ khi tác dụng với axit.

Bài 3: Chỉ dùng thêm một kim loại phân biệt các dung dịch NaCl, MgCl₂, FeCl₂, FeCl₃, CuSO₄, (NH₄)₂SO₄.

Hướng dẫn:

Chia nhỏ các dung dịch thành các phần có đánh số thứ tự. Cho kim loại Ba từ từ tới dư vào các dung dịch trên, các cốc đều có khí thoát ra:

Ba + H₂O → Ba(OH)₂ + H₂↑

Và các hiện tượng sau:

- Cốc có kết tủa đỏ nâu là FeCl₃

2FeCl₃ + 3Ba(OH)₂ → 2Fe(OH)₃↓ + 3BaCl₂

- Cốc có kết tủa trắng xanh chuyển sang đỏ nâu là FeCl₂:

FeCl₂ + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + Fe(OH)₂↓

4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃↓

- Cốc có kết tủa xanh là CuSO₄: CuSO₄ + Ba(OH)₂ → Cu(OH)₂↓ + BaSO₄↓

- Cốc có kết tủa trắng không tan và có khí thoát ra có mùi khai là (NH₄)₂SO₄:

(NH₄)2SO₄ + Ba(OH)₂ → 2NH₃↑ + BaSO₄↓ + 2H₂O

- Cốc có kết tủa trắng là MgCl₂: MgCl₂ + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + Mg(OH)₂↓

- Cốc còn lại là dung dịch NaCl.

Bài 4: Cho các dung dịch đựng trong các lọ mất nhãn sau: NaCl, Na₂CO₃, Na₂SO₃, Na₂S, HCl. Chỉ dùng một chất nào sau đây có thể nhận biết được cả 5 chất trên?

A. Quì tím B. H₂SO₄ C. Pb(NO₃)₂ D. BaCl₂

Hướng dẫn:

Thí nghiệm trên từng lượng nhỏ hóa chất.

Cho quỳ tím vào từng dung dịch. HCl làm quì tím hóa đỏ, Na₂CO₃ làm quì tím hóa xanh.

Cho HCl vào 3 mẫu thử còn lai. Lọ có khí thoát ra có mùi trứng thối là N₂S, lọ có khí mùi sốc là Na₂SO₃, lọ còn lại không hiện tượng là NaCl.

PTHH

2HCl + Na₂S → 2NaCl + H₂S

2HCl + Na₂SO₃ → 2NaCl + SO₂ + H₂O.

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Thuốc thử dùng để nhận biết các dung dịch NaCl, CaCl₂, MgCl₂ là:

A. NaOH, HCl B. Quì tím, NaOH

C. NaOH, Na₂CO₃ D. Quì tím, HCl.

Lời giải:

Đáp án: C

- Cho NaOH lần lượt vào các mẫu thử. Có kết tủa trắng là MgCl₂

2NaOH + MgCl₂ → Mg(OH)₂ + 2NaCl

- Tiếp tục cho Na₂CO₃ vào 2 mẫu thử còn lại ⇒ Xuất hiện tủa trắng là CaCl₂

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ + 2NaCl

Bài 2: Thuốc thử dùng để nhận biết Na, Ca, Na₂O là:

A. H₂O, quỳ tím B. H₂O, dung dịch Na₂CO₃

C. Dung dịch HCl, quì tím D. H₂O, dung dịch HCl.

Lời giải:

Đáp án: B

- Lần lượt hòa tan các mẫu thử vào nước: tan và có khí thoát ra là Na và Ca; mẫu tan nhưng không có khí là Na₂O.

PTHH: Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

Na + H₂O → NaOH + 3/2H₂

Na₂O + H₂O → 2NaOH

- Tiếp tục cho Na₂CO₃ vào dung dịch thu được từ 2 mẫu có khí thoát ra. Mẫu nào xuất hiện kết tủa là Ca(OH)₂ ⇒ chất ban đầu là Ca.

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + 2NaOH

Bài 3: Có thể phân biệt 3 dung dịch: KOH, HCl, H₂SO₄ (loãng) bằng một thuốc thử là

A. Giấy quỳ tím B. Zn C. Al D. BaCO₃

Lời giải:

Đáp án: D

Dùng quì tím: chỉ nhận biết được dung dịch KOH.

- Dùng Zn, Al: không nhận biết được.

- Dùng BaCO₃:

+ Cho vào dung dịch KOH không có hiện tượng

+ Cho vào dung dịch HCl có khí bay lên

+ Cho vào dung dịch H₂SO₄: có khí bay lên và kết tủa trắng

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

BaCO₃ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + CO₂↑ + H₂O

Bài 4: Nhận biết Al, Mg, Al₂O₃ dùng:

A. Dung dịch HCl.

B. Dung dịch HNO₃.

C. Dung dịch CuCl₂.

D. Dung dịch NaOH.

Lời giải:

Đáp án: D

Lần lượt cho NaOH vào các mẫu thử. Chất rắn tan có khí thoát ra là Al, tan không có khí là Al₂O₃, không tan là MgO.

PTHH:

Al + NaOH + H₂O → NaAlO₂ + 3/2 H₂

Al₂O₃ + 2NaOH → NaAlO₂ + H₂O

Bài 5: Điều chế Na bằng cách:

1. Điện phân nóng chảy NaCl hoặc NaOH.

2. Điện phân dung dịch NaCl.

3. Dùng K đẩy Na khỏi muối.

A. 1 B. 2 C. 3 D. 1, 2

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 6: Cho các chất rắn đựng trong các lọ mất nhãn BaO, MgO, Al₂O₃. Chỉ dùng một hóa chất nào sau đây có thể nhận biết được 3 chất trên?

A. H₂O B. HCl C. H₂SO₄ D. Fe(OH)₂

Lời giải:

Đáp án: A

- Hòa tan lần lượt các mẫu vào nước, mẫu chất rắn nào tan là BaO

PTHH: BaO + H₂O → Ba(OH)₂

- Lấy Ba(OH)₂ cho vào 2 chất rắn, chất nào tan ra là Al₂O₃ còn lại là MgO

PTHH: Ba(OH)₂ + Al₂O₃ + H₂O → Ba(AlO₂)₂ + 2H₂O

Bài 7: Phương pháp chung để điều chế kim loại kiềm là:

A. Thủy luyện

B. Điện phân dung dịch

C. Nhiệt luyện

D. Điện phân nóng chảy.

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 8: Trong công nghiệp, natri hiđroxit được sản xuất bằng phương pháp:

A. Điện phân dung dịch NaCl, không có màng ngăn điện cực.

B. Điện phân dung dịch NaNO₃, không có màng ngăn điện cực.

C. Điện phân dung dịch NaCl, có màng ngăn điện cực.

D. Điện phân NaCl nóng chảy.

Lời giải:

Đáp án: C

Xem thêm các dạng bài tập Hoá học lớp 12 chọn lọc, có đáp án hay khác:

❮ Bài trước Bài sau ❯

Các dạng bài tập Hóa lớp 12

Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm chọn lọc có đáp án chi tiết - Hoá học lớp 12