Các dạng bài tập Este, Lipit chọn lọc có đáp án chi tiết - Hoá học lớp 12

Các dạng bài tập Este, Lipit chọn lọc có đáp án chi tiết

Với Các dạng bài tập Este, Lipit chọn lọc có đáp án chi tiết Hoá học lớp 12 tổng hợp các dạng bài tập, 400 bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết với đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập Este, Lipit từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Hoá học lớp 12.

Các dạng bài tập Este, Lipit chọn lọc có đáp án chi tiết

Tổng hợp Lý thuyết chương Este, Lipit

Phương pháp giải Các dạng bài tập chương Este - Lipit

Bài tập trắc nghiệm

Cách giải bài tập về Tính chất hóa học, tên gọi của este

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

- Nắm vững, vận dụng tốt các tính chất vật lý, hóa học của este.

- Cách gọi tên este: Tên este = tên gốc hidrocacbon R’ + tên anion gốc axit (đuôi at)

Ví dụ minh họa

Bài 1: Dãy nào sau đây được xếp đúng theo trật tự nhiệt độ sôi của các chất tăng dần?

A. Đietyl ete, etyl clorua, ancol etylic, axit axetic

B. Ancol etylic, đietyl ete, etyl clorua, axit axetic

C. Axit axetic, ancol etylic, etyl clorua, đietyl ete

D. Etyl clorua, đietyl ete, ancol etylic, axit axetic

Hướng dẫn:

Để so sánh nhiệt độ sôi của các hợp chất hữu cơ thì:

- Trước hết phải so sánh những hợp chất có khả năng tạo liên kết hidro (liên kết hidro liên phân tử) và độ bền của các liên kết này.

- Những hợp chất không tạo được liên kết hidro thì phải so sánh phân tử khối của chúng.

Bài 2: Cho glixerol (glixerin) tác dụng với hỗn hợp hai axit béo C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH thì số loại trieste được tạo ra tối đa là:

A. 6 B. 3 C. 5 D. 8

Hướng dẫn:

Vì có 2 loại glixerit đơn giản và 4 loại phức tạo gồm glixerit có hai gốc axit R1 và 1 gốc axit R2; loại gồm hai gốc axit R2 và một gốc axit R1 (trong mỗi loại này gồm hai loại khác nhau là hai gốc axit giống nhau ở kế cận nhau và hai gốc axit giống nhau không kế cận nhau).

Đáp án A

Bài 3: Câu nào sau đây sai?

A. Chất béo ở điều kiện thường là chất rắn

B. Chất béo nhẹ hơn nước.

C. Chất béo không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ

D. Chất béo có nhiều trong tự nhiên.

Hướng dẫn:

Chất béo ở điều kiện thường , có thể là chất rắn (tristearin) hoặc chất lỏng (triolein)

Đáp án: A

Bài 4: A là một este có công thức thực nghiệm (C₃H₅O₂)_n. Một mol A tác dụng vừa đủ hai mol KOH trong dung dịch, tạo một muối và hai rượu hơn kém nhau một nguyên tử cacbon trong phân tử. A là:

A. Metyl etyl malonat

B. Metyl Vinyl malonat

C. Vinyl alyl oxalat

D. Metyl etyl ađipat

Hướng dẫn:

A tác dụng với 2 mol KOH ⇒ A là este hai chức ⇒ n = 2

⇒ A có CTPT là: C₆H₁₀O₄

Nhận thấy:

CH₃OOCCH₂COOC₂H₅ + 2KOH → CH₃OH + C₂H₅OH + KOOCCH₂COOK

(thỏa mãn)

Vậy A là: etyl metyl malonat

Đáp án: A

Bài 5: Viết công thức cấu tạo các đồng phân este của C₅H₁₀O₂.

Hướng dẫn:

C₅H₁₀O₂ có ∆ = 1 nên đây là este đơn chức, no.

Có 9 đồng phân của este: H-COO-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

H-COO-CH(CH₃)-CH₂-CH₃ ; H-COO-CH₂-CH(CH₃)-CH₃

H-COO-C(CH₃)₃ ; CH₃-COO-CH₂-CH₂-CH₃

H₃C-COO-CH(CH₃)₂ ; H₃C-CH₂-COO-CH₂-CH₃

CH₃-CH₂-CH₂-COO-CH₃; CH₃-CH(CH₃)-COO-CH₃

Bài 6: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₃H₆O₂.

Hướng dẫn:

C₃H₆O₂ có độ bất bão hòa ∆ = 1 và phân tử có hai nguyên tử oxi .

⇒ Có đồng phân về este đơn chức no và axit carboxylic đơn chức, no.

Đồng phân este: HCOOC₂ H₅ etyl fomiat

CH₃COOCH₃metyl axetat

Đồng phân axit cacboxylic: CH₃CH₂ COOH axit propionic

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Chỉ số iot là số gam I₂ cần để tác dụng với 100 gam lipit

B. Chỉ số axit là số miligam KOH cần để trung hòa các axit tự do có trong 1gam chất béo.

C. Chỉ số xà phòng là số miligam KOH cần để xà phòng hóa hoàn toàn 1 gam chất béo.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 2: Thành phần của mỡ tự nhiên là:

A. Este của axit stearic (C₁₇H₃₅COOH)

B. Muối của axit béo.

C. Este của axit panmitic (C₁₅H₃₁COOH)

D. Este của axit oleic (C₁₇H₃₃COOH)

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 3: Thành phần chủ yếu của nhiều loại bột giặt tổng hợp là:

A. Este của axit béo

B. Dẫn xuất của xenlulozơ

C. Ankyl sunfat

D. Xà phòng nhân tạo

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 4: Khi dầu mỡ thực động vật để lâu ngày sẽ có hiện tượng ôi dầu mỡ và có mùi đặc trưng. Đó là mùi của hợp chất nào sau đây.

A. Ancol

B. Hiđrocacbon thơm

C. Este

D. Andehit

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 5: Để làm sạch vết dầu ăn dính trên quần áo ta nên dùng phương pháp nào sau đây?

A. Nhỏ vài giọt cồn vào vết dầu ăn

B. Giặt bằng nước

C. Giặt bằng xăng

D. Giặt bằng xà phòng

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 6: Bơ nhân tạo được sản xuất từ hợp chất nào sau đây?

A. Protein

B. Gluxit

C. Lipit

D. Đường

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 7: Khi thủy phân bất kì một chất béo nào thì cũng luôn thu được:

A. Axit oleic

B. Glixerol

C. Axit stearic

D. Axit panmitic

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 8: Sản phẩm hidro hóa triglixerit của axit cacboxylic không no, được gọi là:

A. Dầu thực vật

B. Mỡ thực phẩm

C. Mỡ hóa học

D. Macgarin (dầu thực vật hidro hóa)

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 9: Dầu ăn là khái niệm dùng để chỉ:

A. Lipit thực vật

B. Lipit động vật và một số ít lipit thực vật

C. Lipit thực vật và một số ít lipit động vật

D. Lipit động vật

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 10: Cho este X có CTCT CH₃COOCH=CH₂. Câu nào sau đây sai?

A. X là este chưa no

B. X được điều chế từ phản ứng giữa rượu và axit tương ứng.

C. X có thể làm mất màu nước brom

D. Xà phòng hoá cho sản phẩm là muối và anđehit.

Este CH₃COOCH=CH₂ được điều chế theo phản ứng :

CH₃COOH + C₂H₂ → CH₃COOCH=CH₂

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 11: Số công thức cấu tạo các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₄H₆O₂ là

A. 7 B. 4 C. 8 D. 5

Lời giải:

Đáp án: A

C₄H₆O₂ có ∆ = 2 và hai nguyên tử oxi

Đồng phân este đơn chức, không no có một nối đôi ở gốc và đồng phân axit cacboxylic đơn chức không no một nối đôi ở gốc.

Đồng phân este: HCOOCH=CH-CH₃ ; HCOOCH₂-CH=CH₂

CH₃COOCH=CH₂ ; CH₂=CHCOOCH₃

Đồng phân axit cacboxylic: CH₂=CH-CH₂-COOH

CH₃-CH=CH-COOH

CH₂=C(CH₃ )-COOH

Bài 12: Viết công thức cấu tạo các chất có tên sau đây:

a) Isopropyl b) alylmetacrylat

c) Phenyl axetat d) sec – Butyl fomiat

Lời giải:

Đáp án:

a) CH₃COOCH(CH₃)₂

b) H₂C=C(CH₃)-COO-CH₂-CH=CH₂

c) CH₃COOC₆H₅

d) HCOO-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

Cách giải bài tập về các phản ứng hóa học của este

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

- Cần nắm vững và vận dụng tốt các tính chất lí hóa của este và các hợp chất khác như hidrocacbon, dẫn xuất hidrocacbon (dẫn xuất halogen, ancol, andehit, axit và sự chuyển hóa giữa chúng).

Xem các phản ứng đầy đủ tại: Lý thuyết Các phản ứng hóa học của Este, Lipit

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho sơ đồ điều chế chất E từ metan như sau:

Hóa học lớp 12 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 12 có đáp án

Vậy chất E là?

Hướng dẫn:

Bài 2: Cho sơ đồ sau:

Vậy chất Z là?

Hướng dẫn:

Bài 3: Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:

Hướng dẫn:

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Cho phản ứng: Hóa học lớp 12 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 12 có đáp án

Sản phẩm thu được từ phản ứng trên gồm:

CH₃CH₂COOCH + CH₂=CHOH

CH₂=CHCOOH + CH₃CH₂OH

CH₃CH₂COOCH + CH₃CHO

CH₃CH₂OH + CH₃CHO

Lời giải:

Đáp án: C

Vì CH₂=CH-OH kém bền nên sẽ biến thành CH₃CHO

Bài 2: Cho sơ đồ chuyển hóa: Hóa học lớp 12 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 12 có đáp án

X, Y đều là những chất hữu cơ đơn chức hơn kém nhau 1 nguyên tử C.

Tìm đáp án đúng.

A. X là CH₃–COO–CH=CH₂

B. Y là CH₃–CH₂–CH=O

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 3: Xác định công thức cấu tạo các chất A2, A3, A4 theo sơ đồ biến hóa sau:

C₄H₈O₂ → A₂ → A₃ → A₄ → C₂H₆

A. C₂H₅OH; CH₃COOH và CH₃COONa

B. C₃H₇OH; C₂H₅COOH và C₂H₅COONa

C. C₄H₉OH; C₃H₇COOH và C₃H₇COONa

D. Câu A,B,C đúng

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 4: Cho sơ đồ chuyển hoá sau:

1) C₃H₄O₂ + NaOH → (A) + (B)

2) (A) + H₂SO4 loãng → (C) + (D)

3) (C) + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → (E) + Ag↓ + NH₄NO₃

4) (B) + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → (F) + Ag↓ + NH₄NO₃

Các chất B và A có thể là:

A. CH₃CHO và HCOONa

B. HCOOH và CH₃CHO

C. HCHO và HCOOH

D. HCHO và CH₃CHO

Lời giải:

Đáp án: A

(1) HCOOCH=CH₂ + NaOH → HCOONa + CH₃CHO

(2) HCOONa + H₂SO₄ → HCOOH + Na₂SO₄

(3) HCOOH + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → (NH₄)₂CO₃ + Ag + NH₄NO₃

(4) CH₃CHO + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + Ag + NH₄NO₃

Bài 5: Thủy phân este E có công thức phân tử C₄H₈O₂ với xúc tác axit vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Chất X là:

A. Axit axetic

B. Rượu etylic

C. Etyl axetat

D. Axit fomic

Lời giải:

Đáp án: B

Ta thấy:

Vậy X là C₂H₅OH

Cách làm bài tập điều chế, nhận biết este

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

Nắm chắc các tính chất hóa học của các este và tính chất riêng biệt của từng este như làm đổi màu quỳ tím, làm mất màu dung dịch brom với este có nối đôi, tạo phức với Ag+ … và phương pháp điều chế este.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Từ đá vôi, than đá và các chất vô cơ cần thiết điều chế HCOOCH₃, CH₃COOC₂H₅

Hướng dẫn:

Bài 2: Trình bày phương pháp hóa học nhận biết các dung dịch sau: HCOOH,CH₃COOH, HCOOC₂H₅, CH₃COOCH₃, C₂H₃COOH

Hướng dẫn:

Trích mỗi dung dịch 1 ít làm mẫu thử. Cho quỳ tím lần lượt vào các chất thử trên

Các mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là: HCOOH, CH₃COOH, C₂H₃COOH (nhóm 1)

Các mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì (nhóm 2)

Cho dung dịch nước brom lần lượt vào các mẫu thử ở nhóm 1. Mẫu thử làm mất màu nước brom là C₂H₃COOH.

Cho dung dịch AgNO₃|NH₃ lần lượt vào 2 mẫu thử còn lại và đun nóng nhẹ. Mẫu thử tạo kết tủa bạc là HCOOH.

Mẫu thử không có hiện tượng gì là CH₃COOH

Cho dung dịch AgNO₃|NH₃ lần lượt vào 2 mẫu thử ở nhóm 2 và đun nóng nhẹ. Mẫu thử tạo kết tủa trắng bạc là HCOOCH₃

Còn lại là CH₃COOCH₃.

Bài 3: Trình bày phương pháp hóa học để tách các chất ra khỏi nhau từ hỗn hợp axit axetic và etyl axetat.

Hướng dẫn:

Cho hỗn hợp tác dụng với CaCO₃. Sau đó cô cạn hỗn hợp etyl axetat hóa hơi, ngưng tụ lại được chất lỏng. chất rắn thu được sau khi chưng cất cho tác dụng với H₂SO₄. Hỗn hợp thu được lại tiến hành chưng cất thu được CH₃COOH

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Phản ứng nào sau đây dùng để điều chế xà phòng?

A. Đun nóng axit béo với dung dịch kiềm.

B. Đun nóng chất béo với dung dịch kiềm.

C. Đun nóng glixerol với các axit béo.

D. Cả A, B đều đúng.

Lời giải:

Đáp án: D

Xà phòng là muối của natri của các axit béo (RCOONa).

Khi đun axit béo với kiềm: RCOOH + NaOH → RCOONa + H₂O.

Khi đun chất béo với kiềm: C₃H₅(OOCR)₃ + 3NaOH → C₃H₅(OH)₃ + 3RCOONa.

Bài 2: Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol.

B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COOH và glixerol.

D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 3: Khi xà phòng hóa tripanmitin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol.

B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COONa và glixerol.

D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.

Lời giải:

Đáp án: C

Tripanmitin: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3C₁₅H₃₁COONa + C₃H₅(OH)₃

Bài 4: Metyl acrylat được điều chế từ axit và rượu nào ?

A. CH₂=C(CH₃)COOH và C₂H₅OH.

B. CH₂=CHCOOH và C₂H₅OH.

C. CH₂=C(CH₃)COOH và CH₃OH.

D. CH₂=CHCOOH và CH₃OH.

Lời giải:

Đáp án: D

Bài 5: Propyl fomat được điều chế từ

A. axit fomic và ancol metylic.

B. axit fomic và ancol propylic.

C. axit axetic và ancol propylic.

D. axit propionic và ancol metylic.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 6: Thủy phân este C₄H₆O₂ (xúc tác axit) được hai chất hữu cơ X, Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Vậy X là :

A. anđehit axetic. B. ancol etylic.

C. axit axetic. D. axit fomic.

Lời giải:

Đáp án: A

Bài 7: Thủy phân este E có công thức phân tử C₄H₈O₂ với xúc tác axit vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Este E là :

A. propyl fomat. B. etyl axetat.

C. isopropyl fomat. D. metyl propionat.

Lời giải:

Đáp án: B

Bài 8: Cho sơ đồ điều chế chất E từ metan như sau:

Vậy chất E là:

A. C₂H₅OH

B. CH₃COOH

C. HCOOCH₃

D. CH₃CHO

Lời giải:

Đáp án: C

Xem thêm các dạng bài tập Hoá học lớp 12 chọn lọc, có đáp án hay khác:

❮ Bài trước Bài sau ❯

Các dạng bài tập Hóa lớp 12

Các dạng bài tập Este, Lipit chọn lọc có đáp án chi tiết - Hoá học lớp 12