X

Các dạng bài tập Hóa lớp 12

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải


Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

Với Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải Hoá học lớp 12 gồm đầy đủ phương pháp giải, ví dụ minh họa và bài tập trắc nghiệm có lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh ôn tập, biết cách làm dạng bài tập toán thủy phân este đa chức từ đó đạt điểm cao trong bài thi môn Hoá 12.

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

A. Lý thuyết và phương pháp giải

1. Một số dạng este đa chức thường gặp:

- Este tạo thành từ axit đơn chức và ancol đa chức (n chức): (RCOO)nR’

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

nancol = neste; nmuối = n.neste

- Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đơn chức: R(COOR’)n

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

nancol = n.neste; nmuối = neste

- Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đa chức (m chức): Rm(COOR’)n.mR’n.

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

2. Các công thức cần chú ý khi giải toán

+ Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải với m là số chức este được tạo bởi axit và ancol.

+ Định luật bảo toàn khối lượng: meste + mkiềm = mmuối rắn + mancol

+ Cô cạn dung dịch sau phản ứng được chất rắn khan, chú ý đến lượng kiềm còn dư hay không.

mrắn khan = mmuối + mNaOH (hoặc KOH) (nếu có)

+ n-COO- = nNaOH (hoặc KOH) pứ

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1 : Este X có công thức phân tử C7H12O4, khi cho 16 gam X tác dụng vừa đủ với 200 gam dung dịch NaOH 4% thì thu được một ancol Y và 17,8 gam hỗn hợp hai muối. Công thức cấu tạo của X là

A. CH3COO(CH2)3OOCCH3

B. CH3COO(CH2)2OOCC2H5

C. HCOO(CH2)3OOCC2H5

D. HCOO(CH2)3OOCCH3

Hướng dẫn giải:

nNaOH = 0,2 mol

Este X có CTPT C7H12O4 Este X 2 chức.

Thu được 2 muối và 1 ancol este tạo bởi hai axit đơn chức và ancol hai chức.

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

Áp dụng ĐLBTKL: meste + mNaOH = mmuối rắn + mancol

→ mancol = 6,2 gam → mancol = 62 (g/mol) → ancol Y là: C2H4(OH)2

→ Chọn B

Ví dụ 2: Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol este X (mạch hở và chỉ chứa 1 loại nhóm chức) cần dùng vừa đủ 100 ml dung dịch NaOH 3M, thu được 24,6g muối của 1 axit hữu cơ và 9,2 g 1 ancol. Công thức của X là:

A. C3H5(COOC2H5)3

B. (HCOO)3C3H5

C. (CH3COO)3C3H5

D. (CH3COO)2C2H4

Hướng dẫn giải:

nNaOH = 0,3 mol

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

→ Sau phản ứng thu được muối của 1 axit hữu cơ; và 1 ancol

→ Este tạo bởi axit đơn chức và ancol 3 chức.

Phương trình phản ứng:

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

→ nancol = neste = 0,1 mol ⇒ Mancol = Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải = 92g/mol C3H5(OH)3

→ nmuối = 3.neste = 0,3 mol

→ Mmuối = Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải = 82 CH3COONa

→ (CH3COO)3C3H5

→ Chọn C

Các dạng bài toán thủy phân este đa chức và cách giải

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Cho 21,8 gam chất hữu cơ A chỉ chứa một loại nhóm chức tác dụng với 1 lít dung dịch NaOH 0,5M thu được 24,6 gam một muối và 0,1 mol rượu B. Lượng NaOH dư có thể trung hòa hết 0,5 lít dung dịch HCl 0,4. Cho biết công thức cấu tạo thu gọn của A?

A. (CH3COO)3C3H5

B. (HCOO)3C3H5

C. (C2H5COO)3C3H5

D. Kết quả khác

Câu 2: Chất A có công thức C5H8O4 khi đun với dung dịch NaOH thu được muối X và ancol Y. Số mol Y gấp 2 lần số mol X. Biết X nung với vôi tôi xút được CH4. Công thức của A là

A. (CH3COO)2CH2

B. HOOC-CH2-COO-C2H5

C. CH3-COO-CH2-COO-CH3

D. CH2(COOCH3)2

Câu 3: Khi thủy phân 0,01 mol este x của một rượu đa chức và axit đơn chức, phải dùng 0,8g NaOH. Mặt khác khi thủy phân 32g X cần 16g NaOH thu được 32,8 g muối. CTCT thu gọn của X là

A. (CH3COO)2C2H4

B. (CH2=CHCOO)3C2H3

C. (CH3COO)2C3H6

D. (C2H3COO)3C3H5

Câu 4: Cho 0,1 mol một este X tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, thu được hỗn hợp hai muối của hai axit hữu cơ đều đơn chức và 6,2 gam một ancol Y. Y là

A. propan-1,3-điol

B. butan-1-ol

C. propan-1-ol hay propan-1-ol

D. etilenglicol

Câu 5: Este X được tạo thành từ etylen glicol và hai axit cacboxylic đơn chức. Trong phân tử este, số nguyên tử cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1. Khi cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH (dư) thì lượng NaOH đã phản ứng là 10 gam. Giá trị của m là

A.17,5

B.14,5

C.15,5

D.16,5

Câu 6: Một đieste (X) xuất phát từ một ancol đa chức (X1) và 2 axit đơn chức (không axit nào có phản ứng tráng gương). Khi cho m gam X tác dụng với 200 ml dd NaOH 1M (phản ứng vừa đủ) thu được 17,8 gam hỗn hợp 2 muối và 6,2 gam ancol. Công thức của X là

A. CH2=CH-COO-CH2-CH2-OOC-C2H5

B. CH3COOCH2CH2OOCC2H5

C. CH2=CH-COO-CH2-CH2-CH2

D. CH2=CH-COO-CH2-CH2-OOC-CH3

Câu 7: Cho 0,01 mol một este tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch NaOH 0,2M, đun nóng. Sản phẩm tạo thành gồm một ancol và một muối có số mol bằng nhau và bằng số mol este. Mặt khác, xà phòng hóa hoàn toàn 1,29 gam este đó bằng một lượng vừa đủ 60ml dung dịch KOH 0,25M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 1,665 gam muối khan. Công thức của este đó là:

A. C2H4(COO)2C4H8

B. C4H8(COO)2C2H4

C. CH2(COO)2C4H8

D. C4H8(COO)C3H6

Câu 8 : Este X có công thức phân tử C7H10O4 mạch thẳng. Khi cho 15,8 gam X tác dụng vừa đủ với 200 gam dd NaOH 4% thì thu được một rượu Y và 17,6 gam hỗn hợp 2 muối. Công thức cấu tạo của 2 muối nào sau đây có thể thỏa mãn :

A. C2H3COONa và C2H5COONa

B. CH3COONa và C2H3COONa

C. CH3COONa và C3H5COONa

D. HCOONa và C2H3COONa

Câu 9: Thủy phân hoàn toàn một trieste X cần vừa đủ 300 ml dung dịch NaOH 1M. Sau phản ứng thu được dung dịch Y chứa hai muối có tổng khối lượng là 25,2 gam và 9,2 gam ancol Z. Mặt khác, 67,2 gam X làm mất màu tối đa dung dịch chứa a mol Br2. Giá trị của a là:

A. 1,5

B. 1,2

C. 0,9

D. 1,8

Câu 10: E là este thuần chức, mạch không phân nhánh. Đun nóng m gam E với 150 ml dung dịch NaOH 2M đến hoàn toàn thu được dung dịch X. Trung hòa X cần 200 ml dung dịch HCl 0,3M thu được dung dịch Y. Cô cạn Y thu được 22,95 gam hỗn hợp 2 muối khan và 11,04 gam hỗn hợp 2 ancol đơn chức. E là:

A. CH3-CH2-OOC-CH2COOCH3

B.HCOOCH3 và CH3COOC2H5

C. C2H5-COO-C2H5

D. CH3CH2CH2-OOC-CH2CH2COOCH3

Đáp án tham khảo

1A

2C

3C

4D

5D

6B

7B

8B

9A

10D

Xem thêm các dạng bài tập Hoá học lớp 12 chọn lọc, có lời giải hay khác: